نکات کلیدی این مطلب:
- هدف از بهبودی تروما این نیست که آن را طوری جلوه دهیم که گویی رویدادها هرگز اتفاق نیفتاده اند، بلکه هدف این است که یاد بگیریم چگونه علائم ناشی از آن را مدیریت کنیم.
- بهبودی از تروما فرآیندی خطی و منظم نیست. بلکه اغلب با فراز و نشیب، پیشرفت و پسرفت همراه است.
- شفا امکان پذیر است. اولویت دادن به مراقبت از خود و ایجاد شفقت به خود پایه های ارزشمندی برای شروع سفر بهبودی می‌باشند.
کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – آناهیتا در اتاق درمان با حالتی درمانده گریه کرد و گفت: آیا واقعا می‌توانم از تروما عبور کنم؟. او سال های زیادی را با عواقب دوران کودکی آسیب زا که با بی توجهی و آزار عاطفی توسط والدینش مشخص شده بود، سپری کرده بود. علیرغم سال‌ها درمان و تأمل در خود، آناهیتا همچنان خود را در تسخیر خاطرات گذشته‌اش می‌دید و تلاش می‌کرد تا از چنگال آسیب رهایی یابد.
برای هر قدم به جلو، لحظاتی از شک و ناامیدی وجود داشت. محرک‌ها (یادآور های گذشته‌ی آسیب‌زا) در هر گوشه‌ای در کمین بودند و پیشرفت‌هایی را که او به دست آورده بود، تهدید می‌کردند. سفر بهبودی آناهیتا با فراز و نشیب‌ها، لحظات بهبودی و بینش عمیق و به دنبال آن دوره‌هایی از تحولات شدید احساسی همراه بود. در این دوره‌ها بود که او تلاش می کرد تا پیشرفتی را که به دست آورده بود به خاطر بیاورد، در عوض نگران بود که هرگز بهبود نیابد.
آسیب‌های ناشی از ترومای خانوادگی دوران کودکی می‌تواند آثار ماندگاری بر روان بر جای بگذارد و احساس فردی، روابط بین فردی و جهان بینی ما را تغییر دهد. تأثیر تروما عمیق و گسترده است و با علائم بی‌شماری از جمله اضطراب، افسردگی، بازگشت به گذشته و بی‌حسی عاطفی ظاهر می‌شود. (پیشنهاد می‌شود مطلب 10 نشانه ترومای دوران کودکی التیام نیافته را مطالعه کنید.)
اثرات تروما می تواند مدت ها پس از گذشتن رویداد اولیه باقی بماند. ترومای پیچیده، که از قرار گرفتن مکرر یا طولانی مدت با رویدادهای آسیب زا ناشی می شود، می تواند منجر به الگوهای ریشه ای مقابله ناسازگار مانند مشکلات در روابط بین فردی، شرم و احساس ضعف نسبت به خود شود. این الگوهای ریشه‌دار می‌توانند موانع قابل‌توجهی بر سر راه بهبودی ایجاد کنند و برای رفع آن نیاز به حمایت و مداخله مداوم می‌باشد.
برای بسیاری از ما، احساسات آسیب زا بخش ثابتی از زندگی ما خواهند بود و زمانی بروز می‌کنند که انتظارش را نداریم. بسیاری از اوقات، این احساسات توسط نشانه‌هایی که ما را به یاد احساس درماندگی و ناامیدی دوران کودکی مان می اندازد، سرریز می‌شوند. این فعال سازی مجدد واکنش طبیعی سیستم دفاعی زیستی (فرار یا مبارزه) ما را تحریک می کند و مقادیر زیادی هورمون استرس ترشح می کند تا ما را از خطر درک شده نجات دهد. آنقدر که ما دوست داریم شفا یابیم و مشکل برطرف شود، تروما اینطور عمل نمی کند. حقیقت این است که ما هرگز واقعاً بر آن غلبه نمی کنیم، زیرا ذهن و بدن ما فراموش نمی کنند. (پیشنهاد می‌شود مطلب چگونه علائم ترومای حل نشده را شناسایی کنیم؟ را مطالعه کنید.)
بسیاری از کسانی که با ترومای دوران کودکی بزرگ شدند، هرگز یاد نگرفتند که بین ترومای تهدید کننده زندگی و استرس معمولی تفاوت قائل شوند. در نتیجه، هر چیزی که ما را به یاد آسیب‌های روحی می‌اندازد، حداقل برای مغز ما خطرناک است. موسیقی تعطیلات، تولدها یا سالگردهای مهم، بوی عطر آشنا و هر تعداد محرک کوچک می‌تواند واکنش تروما را در ما فعال کند و مغز ما را به مغز کودک کوچکی تبدیل کند که سعی می‌کند با محیط استرس‌زا کنار بیاید. این تجربیات همگی بخشی طبیعی از روند بهبودی هستند.
در سفر بهبودی تروما، برخی موارد را درمان می کنیم و برخی را یاد می گیریم که چگونه مدیریت کنیم و کنار بیاییم. هدف از شفا این نیست که آن را طوری جلوه دهید که گویی رویدادها هرگز اتفاق نیفتاده اند، بلکه هدف این است که یاد بگیرید چگونه احساسات و احساساتی را که پس از آن به وجود می آیند مدیریت کنید و کنار بیایید. ممکن است هرگز از ارتباط دادن بوی عطر خاص با یک خاطره منفی دست نکشیم، اما یاد می‌گیریم که چگونه علائم و احساسات همراه با آن خاطره را مدیریت کنیم. شفا دادن به این معنا نیست که دیگر احساسات منفی را احساس نکنید. این بدان معناست که شما آنها را در مواقع مناسب احساس می کنید، اما می توانید به جای اینکه برای مدت طولانی در احساسات و افکار منفی باقی بمانید، زودتر به حالت اولیه بازگردید. شفا به این معنی است که دیگر احساس بی‌پایان گرفتار ماندن در احساسات ناخوشایند را ندارید. حتی اگر ناراحت هستید، می دانید که در امان خواهید بود. (پیشنهاد می‌شود مطلب 3 نشانه ترومای پردازش نشده را مطالعه کنید.)
بهبودی از تروما فرآیند خطی منظم نیست. با فراز و نشیب، پیشرفت و پسرفت همراه است. اینطور نیست که شما یک روز صبح از خواب بیدار شوید و درد تمام شود. دقیقاً مانند کسانی که بهبودی از شکستگی استخوان را تجربه کرده اند، روزهایی را خواهید داشت که گاه به گاه احساس درد و رنجش عاطفی می کنید و زخم ها می توانند دوباره باز شوند. ممکن است لحظاتی پس از وضوح و بینش عمیق، دوره‌هایی از آشفتگی شدید وجود داشته باشد. محرک‌ها، یادآور آسیب‌هایی که واکنش‌های عاطفی قوی را برمی‌انگیزد، می‌توانند در هر گوشه‌ای در کمین باشند، بازماندگان را غافلگیر کرده و آنها را به اعماق ناامیدی بازگرداند. اما شما ابزارهای موجود برای ادامه بهبودی و شفای خود را دارید.
برای بسیاری از بازماندگان، مسیر بهبودی با پذیرفتن واقعیت تجربیاتشان و اجازه دادن به خود برای احساس طیف گسترده ای از احساسات همراه با تروما آغاز می شود. این فرآیند تأیید و پذیرش، زمینه را برای بهبودی فراهم می‌کند و به بازماندگان قدرت می‌دهد تا اختیارات خود را در زندگی خود به دست آورند و روایت آسیب خود را بازنویسی کنند. مدت زمان صرف شده در مسیر بهبودی به شخص بازمانده، سطح خودآگاهی او و هر ابزار موجودی که برای کمک در این راه دارند بستگی دارد. (پیشنهاد می‌شود مطلب شکستن چرخه روابط ناکارآمد و سمی را مطالعه کنید.)
علیرغم چالش ها، بهبودی از تروما امکان پذیر است. این یک سفر خودیابی و تحول است. در طول مسیر، بازماندگان یاد می‌گیرند که شفقت و مراقبت از خود را پرورش دهند، بهزیستی خود را در اولویت قرار دهند و ارزش و منزلت ذاتی خود را ارج نهند. شفا عبارت است از بازپس گیری قدرت و اختیار، امتناع از تعریف شدن توسط گذشته یا محدود شدن توسط محدودیت های تروما. این در مورد پذیرش کامل زندگی، با تمام شادی ها و غم های آن و یافتن معنا و هدف از تجربه خود است.
اگر به دلیل ترومای دوران کودکی احساس ناراحتی می کنید، از درمانگر متخصص در آسیب های تروما کمک بگیرید. برای اطلاعات بیشتر و یافتن درمانگر آگاه در زمینه تروما به بخش متخصصین کلینیک آوان مراجعه کنید.
محمد امین مختاریان
مطالب مشابه:
- 12 سوال در خصوص ترومای دوران کودکی
- 5 نشانه ظریف ترومای دلبستگی التیام نیافته
- غلبه بر مشکلات سبک های دلبستگی
- 4 مشکل عمده زندگی که ناشی از غفلت عاطفی دوران کودکی می‌باشد.
- 5 چالش اصلی که منجر به ترس از رها شدن می شود.
- راهکارهای طبیعی برای کاهش استرس و آرام کردن سیستم عصبی
- 5 رویکرد برای درمان و مدیریت اختلال سازگاری
- 5 تمرین ذهن آگاهی برای گذر از غم و اندوه
- رمزگشایی ریشه ها و هدف منتقد درونی