پرخوری عصبی بیشتر مواقع در طول یا بعد از یک دوره رژیم غذایی شروع می‌شود. فرد مبتلا به پرخوری عصبی احساس می‌کند نمی‌تواند خوردن خود را کنترل کند و در مدت‌زمان نسبتاً کوتاهی مقدار زیادی غذا می‌خورد. افراد در حین یا پس از انجام آن احساس گناه و شرم می‌کند و باهدف جلوگیری از افزایش وزن دست به رفتارهای جبرانی می‌زند.
پرخوری عصبی یک بیماری روانی جدی و بالقوه تهدیدکننده زندگی است. پرخوری عصبی با دوره‌های مکرر پرخوری و به دنبال آن رفتارهای جبرانی مانند استفراغ یا ورزش بیش‌ازحد برای جلوگیری از افزایش وزن مشخص می‌شود.
یک فرد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است در چرخه غذا خوردن به شیوه‌ای خارج از کنترل گیر کند و به دنبال آن تلاش‌هایی برای جبران آن انجام شود که می‌تواند منجر به احساس شرم، گناه و انزجار شود. این رفتارها می‌توانند به‌مرورزمان اجباری و غیرقابل‌کنترل شوند و به وسواس غذا، افکار در مورد خوردن (یا نخوردن)، کاهش وزن، رژیم غذایی و تصویر بدن منجر شوند.
مطالعه بیشتر مجموعه اختلالات فردی
میزان شایع بودن پرخوری عصبی
تخمین زده می‌شود که پرخوری عصبی حدود 1.5 درصد از زنان و 0.5 درصد از مردان را در طول زندگی تحت تأثیر قرار می‌دهد. بروز علائم پرخوری عصبی قبل از بلوغ غیرمعمول است و شایع‌ترین زمان ایجاد این بیماری در سال‌های نوجوانی است.
علائم پرخوری عصبی
پرخوری عصبی شامل علائم فیزیکی و رفتاری است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
علائم فیزیکی
پرخوری عصبی یک اختلال شدید فیزیکی است که منجر به تغییرات ظاهری در بدن فرد مبتلا می‌شود، مانند:
- نوسانات وزنی
- گلودرد یا التهاب مزمن گلو
- غدد بزاقی در اطراف گردن و فک متورم می‌شوند
- مینای دندان فرسوده می‌شود و فرد دچار زردی دندان و حساسیت دندان به دلیل قرار گرفتن در معرض اسید معده قرار می‌گیرد.
- اختلال رفلکس اسید و سایر مشکلات گوارشی
- تحریک روده به علت سوءمصرف ملین (داروی مسهل روده بزرگ جهت دفع مدفوع)
- گونه‌های پف‌کرده
- مایعات در بدن حبس شده و باعث نفخ می‌شود
- قرمزی چشم‌ها و ترکیدن رگ‌های خونی در چشم‌ها به دلیل استفراغ یا زور زدن در استفراغ
علائم هشداردهنده رفتاری
علائم رفتاری پرخوری عصبی به‌آسانی قابل‌شناسایی نیستند. این رفتارها اغلب پنهان هستند و افراد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است سعی کنند عادات غذایی و ورزش خود را مخفی نگه‌دارند. درنتیجه، پرخوری عصبی ممکن است برای مدت طولانی شناسایی نشود.
بااین‌حال، هنوز هم می‌توان تغییرات رفتاری را که می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل باشد، شناسایی کرد، به‌عنوان‌مثال:
- درگیر شدن در اپیزودهای پرتکرار پرخوری
- ناراحتی از شکل بدن/وزن/اندازه و/یا تصور منفی بدن
- ابراز شرم یا احساس گناه در هنگام غذا خوردن
- رفتن مکرر به دستشویی در حین یا بلافاصله بعد از غذا
- افزایش تحریک‌پذیری
- افزایش افسردگی و افکار خودکشی یا رفتارهای خودآزارانِ
- کناره‌گیری از خانواده و دوستان، به‌ویژه در مواقع خوردن همچون یا در حین یا بعد از وعده‌های غذایی
- مخفی کردن غذا یا وجود شواهد پرخوری مانند ناپدید شدن یا احتکار غذا
- شواهدی از استفراغ یا سوءاستفاده از ملین‌ها، داروهای سرکوب‌کننده اشتها، تنقیه و/یا ادرارآور
- الگوها یا تشریفات وسواسی در مورد غذا، تهیه غذا و خوردن
- کناره‌گیری اجتماعی یا انزوا از دوستان و خانواده
- رفتار پنهانی در مورد غذا خوردن
- ورزش اجباری یا بیش‌ازحد
- سوءاستفاده از مواد
- نوشیدن بیش‌ازحد آب
- خرید و احتکار داروهای مسهل روده
- رفتارهای رژیمی مکرر مانند شمارش کالری، حذف وعده‌های غذایی، ناشتا بودن یا اجتناب از برخی غذاها یا گروه‌های غذایی
انواع ویژگی‌های پرخوری عصبی
پرخوری شامل دو ویژگی کلیدی است:
- خوردن مقدار بسیار زیاد غذا در مدت‌زمان نسبتاً کوتاه (مثلاً در عرض دو ساعت)
- احساس عدم کنترل بر غذا خوردن (مثلاً احساس ناتوانی در جلوگیری از غذا خوردن)
رفتارهای جبرانی
رفتارهای جبرانی به‌عنوان راهی برای جلوگیری از افزایش وزن پس از دوره‌های پرخوری استفاده می‌شود. آن‌ها عبارت‌اند از:
- استفاده نادرست از داروهایی همچون ملین‌ها یا دیورتیک ها
- روزه‌داری
- ورزش زیاد
- استفاده از هرگونه دارو، غیرقانونی، با نسخه یا بدون نسخه، برای کنترل وزن نامناسب
عوامل خطر پرخوری عصبی
عناصری که در ایجاد پرخوری عصبی نقش دارند پیچیده هستند و شامل طیف وسیعی از عوامل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی-فرهنگی هستند. هر فردی در هر مرحله از زندگی خود در معرض خطر ابتلا به اختلال خوردن است. اختلال پرخوری عصبی یک بیماری روانی است، نه انتخابی که شخصی انجام داده است.
علائم هشداردهنده
علائم هشداردهنده پرخوری عصبی می‌تواند جسمی، روانی و رفتاری باشد. ممکن است فرد مبتلا به پرخوری عصبی ترکیبی از این علائم را نشان دهد یا علائم واضحی نداشته باشد. در نظر داشته باشید یک فرد مبتلا به پرخوری عصبی دچار همه مشکلاتی که در ادامه ذکر می‌شود نمی‌شود، بلکه برخی از علائم در وی پدیدار می‌شوند.
فیزیکی
- علائم آسیب ناشی از استفراغ ازجمله تورم در اطراف گونه‌ها یا فک، پینه روی بندانگشت، آسیب به دندان‌ها و بوی بددهان
- احساس نفخ، یبوست یا عدم تحمل غذا
- از دست دادن یا اختلال در قاعدگی
- غش یا سرگیجه
- خستگی یا بی‌حالی
- اختلالات خواب
- سیستم ایمنی ضعیف (مثلاً بیمار شدن بیشتر)
- کاهش وزن ناگهانی، افزایش یا نوسان
روانشناسی
- اشتغال ذهنی به خوردن، غذا، شکل بدن و وزن
- ترس شدید از افزایش وزن
- اشتغال ذهنی به غذا یا فعالیت‌های مربوط به غذا
- تشدید اضطراب یا تحریک‌پذیری در حین صرف غذا
- حساسیت شدید نسبت به نظرات یا انتقادات (واقعی یا درک شده) در مورد شکل یا وزن بدن عادات غذا خوردن یا ورزش
- عزت‌نفس پایین و احساس شرم، نفرت از خود یا احساس گناه
- نارضایتی از بدن و تصویر منفی از بدن
- افسردگی، اضطراب، خودآزاری یا خودکشی
- وسواس به غذا و نیاز به کنترل
رفتاری
هرگز توصیه نمی‌شود که “بشینید و منتظر بمانید”. اگر شما یا شخصی که می‌شناسید ممکن است دچار اختلال خوردن باشد، دسترسی و درمان مهم است. مداخله زودهنگام کلید بهبود سلامت و کیفیت زندگی است.
اثرات و عوارض
یک فرد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است عواقب جدی پزشکی و روانی را تجربه کند.
پزشکی
برخی از اثرات پزشکی و عوارض مرتبط با پرخوری عصبی عبارت‌اند از:
- گلودرد مزمن، سوءهاضمه، سوزش سر دل و ری فلاکس
- التهاب و پارگی مری و معده در اثر استفراغ مکرر
- زخم معده و روده
- حرکات مزمن نامنظم روده و/یا یبوست اسهال به دلیل استفاده نادرست عمدی ملین‌ها
- مشکلات قلبی ازجمله ضربان قلب آهسته، ضربان قلب نامنظم و فشارخون پایین
- اختلال الکترولیت، ازجمله پتاسیم و سدیم
- پوکی استخوان یا استئوپنی: کاهش تراکم استخوان ناشی از یک کمبود تغذیه‌ای خاص
- خستگی و بی‌حالی
- از دست دادن یا اختلال در قاعدگی
- افزایش خطر ناباروری
مطالعه بیشتر : آشنایی با اختلال پارانوئید ، علل ، علائم و روش درمان
بهبود این مشکل
بهبودی از پرخوری عصبی امکان‌پذیر است، حتی اگر فردی سال‌ها با این بیماری زندگی کرده باشد. مسیر بهبودی می‌تواند طولانی و چالش‌برانگیز باشد، بااین‌حال، با بهره‌وری از کمک های درمانی و حمایت مناسب از سوی اطرافیان، بهبودی امکان‌پذیر است. برخی از افراد ممکن است متوجه شوند که بهبودی درک، بینش و مهارت‌های جدیدی را به همراه دارد.
گزینه‌های درمانی
در ادامه روش‌هایی را معرفی می‌کنیم که درمان‌هایی مبتنی بر شواهد هستند و شدت، مدت و تأثیر پرخوری عصبی را کاهش می‌دهند.
برای درمان می‌توان از راهکارهای زیر کمک گرفت:
- تغذیه‌درمانی: افرادی که مرتباً از داروهای مسهل رود استفاده می‌کنند (به‌عنوان‌مثال ملین مصرف می‌کنند) باید توسط پزشک معالجه شوند. استفاده بی‌رویه از این داروها می‌تواند باعث عدم تعادل مواد معدنی بدن به شکلی خطرناک شود. برخی از افراد مبتلا به اختلال پرخوری عصبی در صورت داشتن مشکلات جدی قلبی یا کلیوی ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند.
- روان‌درمانی: این روش گاهی اوقات به نام “گفتاردرمانی” نیز شناخته می‌شود که البته نام اصلی آن، روان‌درمانی است. روان‌درمانی مشاوره‌ای است برای کمک به تغییر افکار یا رفتارهای مضر. این نوع درمان ممکن است بر اهمیت صحبت کردن در مورد احساسات و تأثیر آن‌ها بر کاری که انجام می‌دهید تمرکز کند. به‌عنوان‌مثال، ممکن است در مورد اینکه چگونه استرس باعث ایجاد پرخوری می‌شود صحبت کنید. در این روش شما با یک روانشناس یا روانپرشک صحبت می‌کنید.
- مشاوره تغذیه: یک متخصص تغذیه یا مشاور می‌تواند به شما کمک کند که پرخوری نکنید و به روشی سالم‌تر غذا بخورید.
درمان اختلال پرخوری عصبی در کودکان و نوجوانان
درمان‌های روانشناختی مبتنی بر شواهد برای درمان پرخوری عصبی در کودکان و نوجوانان عبارت‌اند از:
- تمرکز به هنگام خوردن جهت جلوگیری از پرخوری با مشارکت خانواده
- روان‌درمانی بین فردی
اکثر افراد می‌توانند با درمان مبتنی بر جامعه از اختلال خوردن بهبود یابند. در جامعه، حداقل تیم درمانی شامل یک پزشک مانند پزشک عمومی و یک متخصص بهداشت روان هست.
زمانی که فرد به تثبیت پزشکی یا روان‌پزشکی، توان‌بخشی تغذیه و درمان و حمایت شدیدتر نیاز دارد، ممکن است نیاز به درمان به‌صورت بستری شدن در بیمارستان باشد.
کمک می‌خواهید؟
اگر مشکوک هستید که شما یا شخصی که می‌شناسید ممکن است به پرخوری عصبی مبتلا باشد، مهم است که فوراً کمک بگیرید. هر چه زودتر به دنبال کمک باشید، به بهبودی نزدیک‌تر می‌شوید. ما در اینجا با بهره‌وری از تخصص و تجربه روانشناسان ماهر خود، به شما کمک می‌کنیم تا بر این اختلال عصبی پیروز شوید.
جهت دریافت مشاوره رایگان و رزرو وقت ویزیت، از طریق راه‌های ارتباطی با ما در ارتباط باشید.
برای مشاوره روانشناسی رزرو وقت یا می توانید از طریق تماس ارسال پیام در واتس اپ : 09900064001
نتیجه‌گیری
چرخه‌های مکرر پرخوری عصبی می‌تواند کل سیستم گوارشی را تحت تأثیر قرار دهد و می‌تواند منجر به عدم تعادل مواد معدنی و شیمیایی در بدن شود که بر قلب و سایر عملکردهای اصلی اندام تأثیر می‌گذارد.
بدن به‌طورکلی در مقابله با استرس ناشی از رفتارهای اختلال خوردن انعطاف‌پذیر است و انجام کارهای بازدارنده درمانی به روند بهبود کمک بسیاری می‌کنند، حتی اگر فردی در معرض خطر بالای مرگ باشد. عدم تعادل مواد معدنی در بدن می‌تواند بدون هشدار باعث مرگ شود. همین‌طور ایست قلبی بنابراین، درک راه‌های متعددی که اختلالات خوردن بر بدن تأثیر می‌گذارد، بسیار مهم است و لازم است هر چه سریع‌تر برای درمان آن اقدام کنید.
متأسفانه من سالهاست که دچار عارضه پرخوری عصبی هستم…😮💨