نکات کلیدی این مطلب:
- همه روابط با تعارض مواجه می‌شوند.
- ترس از طرد شدن، تنهایی، انتقام، رها شدن و یا تغییر می‌تواند شما را در رابطه سمی نگه دارد.
- تعارضاتی که با دروغگویی، سرزنش و تحریف عمدی حقایق مشخص می‌شوند، نشانه‌هایی از روابط سمی هستند.
کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – روابط برای رفاه انسان اساسی هستند و ریشه در نیاز تکاملی ما برای بقا و تداوم گونه دارند. ما به دنبال ارتباط و صمیمیت هستیم که به عنوان انگیزه فراگیر برای “شکل دادن و حفظ روابط بین فردی پایدار، مثبت و معنادار” بیان می‌شود. این میل به همراهی و ارتباط می‌تواند ما را به جستجوی عشق سوق دهد. عشق برای ما، اعتبار، امنیت، حمایت عاطفی و حس هدفمندی را فراهم می‌کند.
رابطه خوب شما را ارتقا می‌دهد. می‌تواند استرس را کاهش دهد، درد را کم کند، عملکرد سیستم ایمنی را تقویت کند، طول عمر را افزایش دهد و در مجموع سپری قدرتمند در برابر چالش‌های زندگی روزمره ایجاد کند. از سوی دیگر، رابطه بد می‌تواند سلامت روان و جسم را تضعیف کند.
گاهی اوقات، ما عاشق افرادی می‌شویم که در ابتدا عالی به نظر می‌رسند، اما با گذشت زمان، بدترین و ناسالم‌ترین بخش‌های وجودمان را آشکار می‌کنند. یک فرد کاریزماتیک می‌تواند شما را با تاکتیک‌های ظاهری که باعث می‌شود احساس خاص و ارزشمند بودن کنید، جذب کند. همیشه (با دستکاری روانی و فریب) راهی دارند تا شما را طوری جلوه دهند که انگار مهم‌ترین فرد روی کره زمین هستید. وقتی این تجربه درخشان از بین می‌رود، آنچه باقی می‌ماند می‌تواند شما را گیج و مبهوت کند.
برخی افراد متکی به خود هستند و مرزهای محکمی دارند که به آنها کمک می‌کند تا امنیت و رفاه خود را در اولویت قرار دهند؛ به محض اینکه متوجه شوند یک رابطه ناسالم است، آن را ترک می‌کنند. اما بسیاری از افراد، وقتی زمان و انرژی زیادی صرف یک رابطه می‌کنند و در مورد آینده رویاپردازی می‌کنند، رها کردن رابطه می‌تواند برایشان دشوار باشد. افراد به دلایل متعددی در روابط سمی گرفتار می‌مانند. برای برخی، مشکلات بسیار مهمی وجود دارد که جدایی را پیچیده می‌کند، مانند وابستگی مالی، کمبود منابع و احتمال انتقام‌جویی. با این حال، اکثر افراد به دلیل امنیت، انکار و ترس در روابط ناکارآمد باقی می‌مانند. در چنین روابطی، به راحتی می‌توان در منفی‌گرایی و دستکاری روانی غرق شد، به خصوص اگر ارزش خود را به وضعیت رابطه وابسته کنید. شاید از ناشناخته‌ها و تنها بودن می‌ترسید یا معتقدید که هر رابطه‌ای بهتر از هیچ است. شاید امیدوارید که شما کسی باشید که شریک زندگی خود را نجات می‌دهد یا رفتار او را تغییر می‌دهد.
برخی ویژگی‌ها می‌توانند فرد را مستعد گرفتار شدن در روابط ناسالم کنند. عزت نفس پایین، ترس از رها شدن، آسیب‌های دوران کودکی، هویت گمشده و سبک‌های دلبستگی ناکارآمد می‌توانند رهایی از این روابط را دشوارتر کنند. اگر فردی احساس کند که دوست‌داشتنی نیست یا دلشکسته شده است، ممکن است متقاعد شود که این رابطه تمام چیزی است که لیاقتش را دارد یا می‌تواند پیدا کند. همچنین، پویایی رابطه سمی ممکن است چرخه‌ای باشد، با دوره‌هایی از مراقبت، حمایت و تفریح که جای خود را به درگیری، سرزنش، احساس گناه، تحقیر، انزوا، خیانت و سوءاستفاده می‌دهد. (پیشنهاد می‌شود مطلب ترومای دلبستگی چگونه بر روابط ما تأثیر می‌گذارد را مطالعه کنید.)
یک راه خوب برای فهمیدن اینکه آیا رابطه محکم است یا نه، این است که از خودتان بپرسید آیا این رابطه در بیشتر مواقع شما را به فرد بهتری نسبت به زمانی که رابطه‌ای نداشتید، تبدیل کرده است یا خیر؟. در یک رابطه خوب، هر دو نفر به جزئیات زندگی یکدیگر علاقه‌مند هستند. این رابطه با اعتماد، حمایت، ارتباط خوب، احترام متقابل، حل مسئله به صورت مشترک و تعهد کلی به رفاه یکدیگر مشخص می‌شود.
روابط معمولاً با مشکل شروع نمی‌شوند، بلکه به مرور زمان از هم می‌پاشند. تشخیص اینکه رابطه سمی شده است می‌تواند دشوار باشد.
در ادامه، ده نشانه برای بررسی وجود دارد:
فقدان احترام
احترام سنگ بنای روابط سالم است. بی‌احترامی می‌تواند به صورت بی‌اعتنایی، تحقیر یا کوچک شمردن شناسایی شود. مطالعات تجربی نشان می‌دهد که بی‌احترامی مزمن، نارضایتی از رابطه و افزایش خطر سوءاستفاده عاطفی را پیش‌بینی می‌کند. همسری که مرتباً احساسات، نیازها یا مرزهای شما را نادیده می‌گیرد، پایه و اساس صمیمیت و اعتماد را تضعیف می‌کند. (پیشنهاد می‌شود مطلب 5 نکته برای مقابله با جدایی عاطفی را مطالعه کنید.)
انتقاد و قضاوت
همسرانی که عادت به انتقاد یا قضاوت دارند، محیطی از منفی‌بافی و شک به خود ایجاد می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که انتقاد مداوم نه تنها از نظر عاطفی مخرب است، بلکه با فروپاشی بیشتر رابطه و پریشانی روانی نیز همراه است. این پویایی می‌تواند عزت نفس و امنیت را در رابطه از بین ببرد.
پویایی قدرت نابرابر
همسری که اصرار بر تعیین قوانین، کنترل منابع یا تسلط بر تصمیم‌گیری دارد، ممکن است ناشی از ناامنی یا خصومت باشد، نه عشق. عدم تعادل در قدرت، انحصار جایگاه بالاتر، سوءاستفاده عاطفی و کاهش رضایت از رابطه را پیش‌بینی می‌کند. صمیمیت واقعی ریشه در قدرت مشترک و اختیار متقابل دارد.
حس مالکیت و کنترل
در حالی که مقداری حسادت طبیعی است، اما حس مالکیت بیش از حد و رفتارهای کنترلی (نظارت، منزوی کردن یا دیکته کردن انتخاب‌های شما) زنگ خطر هستند. این رفتارها از نظر تجربی با سوءاستفاده عاطفی مرتبط هستند و پیش‌بینی‌کننده افزایش خشونت از سوی شریک زندگی می‌باشد. (پیشنهاد می‌شود مطلب چرا برخی افراد نسبت به گذشته همسر خود حسادت می کنند؟ را مطالعه کنید.)
حق به جانب بودن
شریک زندگی سالم، درک کردن را بر پیروزی در بحث‌ها ارجح می‌داند. وقتی حق به جانب بودن بر گوش دادن و اعتبار بخشیدن به دیدگاه شما اولویت پیدا کند، رابطه خصمانه می‌شود. سبک‌های ارتباطی سفت و سخت و رقابتی با رضایت کمتر از رابطه و درگیری‌های مکرر مرتبط هستند.
اطلاعات تحریف شده (وارونه نمایی ذهنی)
Gaslighting یا “وارونه نمایی ذهنی”، یعنی تحریف عمدی حقایق، انکار واقعیت یا دستکاری اطلاعات برای گیج کردن شما که از نشانه‌های بارز سوءاستفاده عاطفی است. وارونه نمایی ذهنی می‌تواند منجر به شک به خود، اضطراب و حتی بروز علائم تروما شود.
سرزنش و القای حس گناه
همسر «متنفر»، همسری است که از پاسخگویی اجتناب می‌کند، در عوض کاری می‌کند که شما به خاطر رفتارش احساس گناه کنید یا شما را به خاطر مشکلات رابطه سرزنش می‌کند. تغییر مداوم تقصیر نوعی دستکاری عاطفی است و پیش‌بینی‌کننده‌ی قوی پویایی‌های سمی است. (پیشنهاد می‌شود مطلب فراتر از سرزنش و احساس گناه را مطالعه کنید.)
دروغگویی یا فریب
صداقت و شفافیت در صمیمیت سالم غیرقابل مذاکره هستند. تحقیقات به ما اطلاع می‌دهد که الگوهای فریب، پنهان‌کاری یا برنامه‌های پنهان، اعتماد را تضعیف می‌کنند، اضطراب را تحریک می‌کنند و اغلب با الگوهای گسترده‌تر پرخاشگری رابطه‌ای مرتبط هستند. (پیشنهاد می‌شود مطلب دروغگویی بیمارگونه یا پاتولوژیک چیست؟ چرا برخی افراد بیمارگونه دروغ می گویند؟ را مطالعه کنید.)
طعنه، خرده‌گیری و پرخاشگری منفعلانه
طعنه‌های مکرر، تعریف‌های بی‌مقدمه و رفتارهای کوچک، نشان‌دهنده‌ی تحقیر هستند که پیش‌بینی‌کننده‌ی شکست رابطه می‌باشد. پرخاشگری منفعلانه (خصومت غیرمستقیم، «فراموش کردن» وظایف و کارهای مهم یا کنایه‌های زیرکانه) نشان‌دهنده‌ی کینه‌ی عمیق است.
بی‌خیال بودن
اگر دائماً رفتار خود را زیر نظر دارید، از اینکه شریک زندگی‌تان را عصبانی کنید می‌ترسید یا با تنش عاطفی مزمن زندگی می‌کنید، این نشانه‌ی ناامنی عاطفی است. تحقیقات، نشانه های ناامنی عاطفی را «اضطراب ناشی از رابطه» توصیف می‌کند و آن را به علائم تروما و پیامدهای نامطلوب سلامت روان مرتبط می‌داند.
ترک کسی که دوستش دارید، حتی وقتی به شما ثابت کرده که برای شما خوب نیست، می‌تواند پیچیده باشد. ترس از طرد شدن، تنهایی، انتقام، رها شدن و یا تغییر می‌تواند شما را در رابطه سمی نگه دارد. ایجاد قدرت، بازیابی حس کنترل و درک اینکه شما دارای اختیار هستید، کار سختی است. با افرادی که به خودشان متکی هستند و مرزهای مشخص و محکمی دارند، ارتباط برقرار کنید. با جستجوی حمایت حرفه‌ای مانند مشاوره فردی، خود را توانمند کنید. اینها اولین گام‌های کلیدی برای رهایی از خود، بهبودی و ایجاد ارزش فردی هستند.
«پیشنهاد می‌شود از تست های شخصیت کلینیک روانشناسی آوان که به صورت رایگان در اختیار شما قرار داده شده است، برای آشنایی و آگاهی بیشتر از خودتان استفاده کنید.»
مطالب مشابه:
- با افراد غیر منطقی چگونه رفتار کنیم؟
- 5 گام برای رهایی از سوء استفاده عاطفی
- صداقت بدون نقاب
- اجازه ندهید تفسیر نادرست زندگی عاشقانه شما را خراب کند
- 4 بهانه برای ادامه سوء استفاده عاطفی از شما
- نقش صداقت در رابطه پایدار
- افراد سمی و مکانیسم دفاعی فرافکنی
- تشخیص سوء استفاده عاطفی
- آیا در صداقت زیاده روی می کنید؟
- چگونه اختلال شخصیت خودشیفته را در همسر خود تشخیص دهیم؟
- التیام از آسیب‌های دوران کودکی و بازسازی عزت نفس
- تعهد در رابطه، عاملی مهم برای عشق واقعی
- 5 نکته در مورد مردانی که مورد غفلت عاطفی قرار گرفته‌اند
- چگونه آزار عاطفی را تشخیص دهیم؟
- چگونه تجربیات دوران کودکی بر انتخاب همسر تأثیر می‌گذارد
- صداقت، بهترین سیاست در رابطه عاشقانه
- بازنویسی داستان عشق خودمان
- 4 عامل تعیین کننده عمر زندگی عاشقانه
- رازهایی برای پیشگیری و حل تعارض در زندگی مشترک
- رهایی از وسواس گذشته‌نگر (RJ)