کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – ریسک در تصمیم گیری های پرمخاطره ذاتی است. حتی با وجود انبوهی از داده ها و تجزیه و تحلیل های موجود، متخصصان باتجربه اغلب برای تصمیم گیری های پیچیده و پرفشار به غریزه درونی اعتماد می کنند.
لورا هوانگ (Laura Huang)، دانشیار مدیریت بازرگانی در دانشکده بازرگانی هاروارد، در هاروارد بیزینس ریویو (Harvard Business Review) می‌نویسد: «در چندین مطالعه که در طول هشت سال گذشته انجام داده‌ام، تصمیم‌گیری‌های پرمخاطره زیادی مانند جراحانی که مرگ و زندگی در دستشان بود یا سرمایه‌گذارانی که تصمیم می‌گیرند چگونه میلیون‌ها دلار سرمایه را به استارت‌آپ تخصیص دهند را مشاهده کردم و دریافتم که نقش شهود اغلب الهام بخشیدن به یک رهبر برای تصمیم گیری است، به‌ویژه زمانی که تصمیم خطرناک است.
شهود چیست و از کجا می آید؟
شهود “احساسی الگو” است و شامل تفکر کل نگر، بینش فوری و دسترسی سریع به تکه های دانش متبلور از تجربیات قبلی است. به عنوان یک درک یا آگاهی فوری بدون استدلال، صریح ظاهر می شود. جنبه های کلیدی شهود عبارتند از:
- پردازش ناخودآگاه. شهود شامل فرآیندهای شناختی ناخودآگاه است که به افراد اجازه می دهد تا سریع قضاوت کنند و تصمیم بگیرند. این فرآیندها از تجربیات گذشته، الگوها و دانش ذخیره شده در ضمیر ناخودآگاه استفاده می کنند.
- الگو شناسی. گری کلاین (Gary Klein)، روانشناس و نویسنده کتاب «قدرت شهود»، به طور گسترده در مورد چگونگی تصمیم گیری کارشناسان در موقعیت های پرفشار مطالعه کرده است. تحقیقات کلاین نشان می دهد که شهود جزء مهمی از تخصص است. او استدلال می‌کند که تصمیم‌گیری شهودی مبتنی بر تشخیص الگو است، جایی که مغز به سرعت شباهت‌های بین وضعیت فعلی و تجربیات گذشته را شناسایی می‌کند و پاسخ‌های سریع و مؤثر را ممکن می‌سازد.
- اکتشاف. شهود اغلب مبتنی بر اکتشاف است، که شامل میانبرهای ذهنی یا قوانین سرانگشتی هستند که تصمیم گیری را ساده می کنند. در حالی که اکتشاف می تواند به تصمیم گیری های سریع و کارآمد منجر شود، آنها همچنین مستعد سوگیری ها و خطاها هستند.
- مبنای عاطفی. پاسخ های احساسی اغلب با قضاوت های شهودی همراه است. احساسات نقش مهمی در شکل دادن به احساسات شهودی ایفا می کنند و می توانند سیگنال های مهمی در مورد مسیر صحیح عمل ارائه دهند. آنها همچنین ممکن است به جلوگیری از اضافه بار اطلاعات کمک کنند.
- تخصص و تجربه. شهود معمولاً در افرادی با تخصص و تجربه قابل توجه در یک حوزه خاص دقیق تر و قابل اعتمادتر است. مطالعات نشان می دهد که تصمیم گیری شهودی با حرکت به سطوح بالاتری از تخصص رواج بیشتری می یابد. کارشناسان مخزن وسیعی از دانش و الگوهایی دارند که می توانند به طور شهودی از آنها استفاده کنند.
- غیر تحلیلی. برخلاف تفکر تحلیلی که مستلزم استدلال سیستماتیک و منطقی است، شهود به صورت غیر تحلیلی عمل می کند. این فرآیند گام به گام مشورت را دور می زند و در زمانی که موقعیت ایجاب می کند به بینش های فوری منجر می شود. (پیشنهاد می‌شود مطلب 3 نکته برای مقابله با فلج تصمیم گیری را مطالعه کنید.)
متعادل کردن دیدگاه خود.
یک مطالعه در سال 2020 نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری در سیستم‌های پیچیده رویکردی متعادل سود می‌برد که فرآیندهای شهودی و منطقی را ادغام می‌کند. از تخصص، اطمینان و اکتشاف برای هدایت چالش‌ها و تصمیم‌گیری‌های دقیق و مؤثر استفاده می‌کند.
محققان توضیح می‌دهند: «شهود نباید لزوماً غیرمنطقی تلقی شود. فرد یا متخصص با تجربه در طول زمان تعداد زیادی از مقدمات «اگر-آنگاه» را به دست می‌آورد و از آنها برای برداشتن گام‌های شهودی در استدلال با سرعت سریع استفاده می‌کند.
شهود به دلیل سرعت و توانایی آن در مدیریت پیچیدگی بدون تجزیه و تحلیل گسترده داده ها سودمند است. با این حال، اگر در برابر فرآیندهای منطقی بررسی نشود، می تواند مستعد سوگیری باشد. برعکس، تصمیم گیری منطقی کامل است، اما ممکن است کندتر و کمتر با تغییرات سریع سازگار باشد.
تصمیمات درست نیازمند ترکیبی از شهود و تحلیل منطقی است. قبل از تکیه بر شهود خود، جمع آوری و تجزیه و تحلیل تمام داده های موجود ضروری است. هنگامی که اطلاعات کافی نیست، یا متغیرها بیش از حد زیاد هستند که نمی‌توان آنها را در زمان محدودی در نظر گرفت، مهارت‌های شهودی شما حیاتی می‌شوند.
در چنین شرایط بحرانی، رهبران باتجربه از تمام داده‌ها و تحلیل‌های موجود استفاده می‌کنند، اما همچنین تشخیص می‌دهند که چه زمانی به احساسات درونی خود اعتماد کنند. این تعادل بین شواهد تجربی و قضاوت می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری قوی شود و افراد را قادر می‌سازد تا اقدامات مربوطه خود را به سمت موفقیت حتی در میان عدم اطمینان هدایت کنند. (پیشنهاد می‌شود مطلب چگونه نگرانی از آینده مبهم را متوقف کنیم را مطالعه کنید.)
چگونه از مهارت شهودی خود استفاده کنید
هنگام تصمیم گیری مهم، در زیر نحوه استفاده از شهود برای اطمینان از نتایج آورده شده است:
- هوشیار شوید. هنگامی که تصمیمی حیاتی می گیرید، با چند نفس عمیق شروع کنید تا خود را هوشیار کنید. با حضور و هماهنگی با نشانه های درونی خود، بهتر می توانید سیگنال های شهودی واقعی را از سر و صدا یا افکار نشخوارکننده مضطرب تشخیص دهید.
- به تجربیات گذشته فکر کنید. این امر تشخیص الگو را افزایش می دهد، که برای شهود مؤثر حیاتی است. به احساسات خود اعتماد کنید زیرا آنها تصمیمات را از طریق پردازش ناخودآگاه این الگوها هدایت می کنند. با شناسایی الگوها و یادگیری از موفقیت‌ها و اشتباهات گذشته، یک کتابخانه ذهنی می‌سازید که به شهود شما اطلاع می‌دهد و تصمیم‌های سریع‌تر و مؤثرتر را ممکن می‌سازد. این می تواند به شما کمک کند با شناسایی الگوها و یادگیری از موفقیت ها و اشتباهات، سوگیری شهودی (تکیه بیش از حد به احساسات درونی) و سوگیری های اکتشافی (مانند اعتماد به نفس بیش از حد) را کاهش دهید.
- رویکرد خود را متعادل کنید. درک کنید که کدام رویکرد برای یک سناریوی خاص سودمندتر است و استراتژی تصمیم گیری خود را بر اساس آن تنظیم کنید. برای تصمیم گیری های دقیق، احساسات را با منطق متعادل کنید. با شناسایی الگوها و یادگیری از موفقیت‌ها و اشتباهات گذشته، کتابخانه ذهنی می‌سازید که به شهود شما اطلاع می‌دهد و تصمیم‌های سریع‌تر و مؤثرتر را ممکن می‌سازد.
محمد امین مختاریان
مطالب مشابه:
- قدرت شگفت انگیز ابهام
- چارچوب بندی مجدد، بهترین روش برای داشتن زندگی غنی
- درک مفهوم فضای بین محرک و پاسخ
- 3 ایده از ارسطو برای ساختن یک زندگی خوب
- رمزگشایی ریشه ها و هدف منتقد درونی
- هفت استراتژی برای غلبه بر کارها و وظایف سخت
- 5 دلیل برای فکر کردن به سبک زندگی مینیمالیسم
- 5 راهکار برای غلبه بر ناامیدی
- چگونه راحت‌تر ریسک کنیم؟
- مرز بین شک و وسواس کجاست؟
- آیا از جدی بودن رنج می برید؟
- سوگیری منفی و تاثیر آن بر سلامت روان و روابط
- 5 نکته مهم برای مقابله با بلاتکلیفی در زندگی
- مواجهه با ترس و رهایی از اضطراب