نکات کلیدی این مطلب:
- بسیاری از مردم بر این باورند که در زندگی خود یک هدف منحصر به فرد دارند و اگر آن را پیدا نکنند، زندگی آنها فاقد معنا خواهد بود.
- وقتی مردم جستجوی معنا را رها میکنند، منفی گرایی، گسستگی و حتی افسردگی در جامعه افزایش پیدا میکند.
- وقتی از جستجوی هدف به ایجاد هدف تغییر مسیر میدهیم، اضطراب را از بین میبریم و فضا را برای تحقق ایجاد میکنیم.
کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – در سال 2014 لاریسا رینی (Larissa Rainey) مقالهای پیشگامانه منتشر کرد که “اضطراب هدف” را در آن شناسایی کرد، پدیده ای که 91 درصد از افراد را در مقطعی از زندگی تحت تاثیر قرار میدهد. اضطراب هدف شامل استرس، ناامنی، فرسودگی و ناامیدی میباشد که از تلاش برای تعریف و دستیابی به هدف زندگی ناشی میشود.
در دنیایی که ما دائماً تشویق میشویم «هدف خود را پیدا کنیم» یا «بهترین زندگیمان را داشته باشیم»، این تشویق میتواند طاقتفرسا شود و باعث شود که احساس کنیم گیر افتادهایم، گم شدهایم یا حتی در زندگی شکست خوردهایم.
اما چگونه میتوان اطمینان پیدا کرد آیا اضطراب هدف را تجربه میکنیم؟ در حالی که برخی از علائم واضح هستند، برخی دیگر میتوانند ظریف و به راحتی نادیده گرفته شوند.

جهش شغلی بدون تحقق
تغییر مکرر شغل ذاتاً بد نیست و میتواند راهی استراتژیک برای به دست آوردن تجربیات تازه، بهبود ثبات مالی و ایجاد یک شغل رضایت بخش تر باشد. با این حال، اگر متوجه شدید که دائماً در حال تعقیب شغل «عالی» هستید اما هرگز احساس رضایت واقعی ندارید، ممکن است نشانهای از اضطراب هدف باشد.
بسیاری از مردم به اشتباه بر این باورند که هدف بیرونی است. به این معنی که عنوان شغلی عالی، حقوق بالا یا فعالیت در صنعت معین، در نهایت معنایی را که میخواهند برای آنها به ارمغان میآورد. اما هدف واقعی چیزی نیست که در شرح شغلی «پیدا کنید». شما هدف را از طریق نحوه تعامل با کار و زندگی خود ایجاد میکنید.
به جای وسواس در مورد اینکه آیا داشتن یک شغل خاص هدف است یا خیر، از خود بپرسید:
- چه جنبه هایی از کار من برای من شادی یا انرژی میآورد؟
- فارغ از عنوان شغلی، میخواهم چه نوع تأثیری بگذارم؟
- آیا فعالیت های هدفمند خارج از کار را نیز در اولویت قرار میدهم؟
اگر شغل شما بیمعنی به نظر میرسد، راه حل لزوماً پیدا کردن شغل جدید نیست، شاید لازم باشد دیدگاه خود را نسبت به آنچه که رضایت شما را به همراه میآورد تغییر دهید. (پیشنهاد میشود مطلب 4 استراتژی برای پیشگیری از فرسودگی شغلی را مطالعه کنید.)
سندرم ایمپاستر
آیا با وجود دستاوردهایتان اغلب احساس عدم شایستگی میکنید؟ آیا از این میترسید که روزی اطرافیان شما به این نتیجه برسند که واقعاً لیاقت موفقیت را ندارید؟ سندرم ایمپاستر تجربهای رایج است، به ویژه در میان افرادی که موفقیت های بالایی دارند، اما میتواند نشانهای از اضطراب هدف نیز باشد.
در بسیاری از موارد، سندرم ایمپاستر فقط به خاطر شک به خود نیست. ممکن است نشانه عمیقتری باشد که نقشی که در آن هستید واقعاً با علایق، ارزشها یا اهداف بلندمدت شما همسو نیست. به جای اینکه از خود بپرسید «آیا برای این کار به اندازه کافی خوب هستم؟» سعی کنید این سوال را به این شکل مطرح کنید: “آیا این شغل برای من به اندازه کافی خوب است؟”
اگر دائماً احساس می کنید که ارتباط خود را با کارتان قطع کردهاید، ممکن است موضوعی برای بهبود مهارتها یا کسب اعتماد به نفس نباشد. در عوض، ممکن است نشانه این باشد که انرژی شما در مکان نامناسبی خرج میشود و زمان آن رسیده است که ارزیابی کنید که چه نوع کاری واقعاً شما را هیجانزده و برانگیخته میکند. (پیشنهاد میشود مطلب 5 روش برای غلبه بر سندرم “ایمپاستر” یا خود ویرانگر را مطالعه کنید.)

تله مقایسه
رسانههای اجتماعی، مقایسه موفقیت ما را با دیگران آسانتر از همیشه کردهاند. اگر متوجه میشوید که دائماً دستاوردهای خود را با دستاوردهای همسالانتان میسنجید و احساس میکنید که کوتاهی میکنید، میتواند نشانه اصلی اضطراب هدف باشد.
مقایسه، اضطراب هدف را تشدید میکند. زیرا ما را فریب میدهد تا این باور را داشته باشیم که مسیر زندگی دیگران باید از آن ما باشد. بهجای توجه به آنچه که ما را هیجانزده میکند و ما را برآورده میکند، به شغل، سبک زندگی یا موفقیتهای دیگران توجه میکنیم و بابت موفقیت آنها احساس فشار میکنیم.
حقیقت این است که هدف عمیقاً شخصی است. دستاوردی که یک نفر را برآورده میکند ممکن است دیگری را برآورده نکند. کلید غلبه بر اضطراب ناشی از مقایسه این است که تمرکز را به خودتان برگردانید:
- چه نوع فعالیتهایی به طور طبیعی به من انرژی می دهند؟
- اگر فشارهای خارجی را حذف کنم، چه هدفی را میخواهم دنبال کنم؟
- موفقیت برای من چه معنایی دارد؟ (نه بر اساس انتظارات اجتماعی، بلکه بر اساس آنچه که واقعاً برای شما شادی میآورد.)
بهعنوان ضرب المثل، بهجای اینکه سعی کنید در «حلقههای کمربند» دیگران قرار بگیرید، کمربند خود را بخرید و شکافهای خود را ایجاد کنید. (پیشنهاد میشود مطلب 7 استراتژی موثر برای غلبه بر مقایسه خود با دیگران را مطالعه کنید.)
باور به اینکه هدف وجود ندارد
یکی از واکنشهای شدیدتر به اضطراب هدف، کنار گذاشتن کامل هدف است. این اعتقاد بر این باور استوار است که زندگی هدفی ذاتی ندارد و جستجوی معنا بیهوده است. این پاسخی است که ناشی از ناامیدی میباشد. وقتی مردم احساس میکنند هدفی را جستجو کردهاند اما آن را پیدا نکردهاند، گاهی اوقات به این نتیجه میرسند که هدف یک توهم است.
با این حال، مطالعات به طور مداوم نشان میدهد که احساس قوی هدف با نشاط بیشتر، سلامتی بهتر و حتی طول عمر بیشتر مرتبط است. وقتی مردم جستجوی معنا را رها میکنند، اغلب منفی گرایی، گسستگی و حتی افسردگی در جامعه افزایش پیدا میکند.
به جای اینکه ایده هدف را به طور کامل رد کنید، میتواند مفید باشد که مفهوم هدف را مجدداً بیان کنیم:
- هدف یک مأموریت واحد و بزرگ نیست. هدف از طریق اقدامات روزمره ساخته میشود که باعث تحقق میشود.
- لازم نیست هدف پیدا شود، میتوان آن را ایجاد کرد. با درگیر شدن در فعالیت های کوچکی که شما را برانگیخته میکند شروع کنید.
- اگر هدف در طول زمان تغییر کند، هیچ اشکالی ندارد. بسیاری از مردم در طول زندگی خود منابع متعددی از معنا دارند.
هدف یک گنج افسانهای نیست که منتظر کشف باشد، بلکه نیرویی پویا و در حال تکامل است که ما از طریق انتخابهای روزانه خود میسازیم. (پیشنهاد میشود مطلب چگونه اهداف خود را خلق کنیم را مطالعه کنید.)

افسانه “یک هدف واقعی”
بسیاری از مردم بر این باورند که در زندگی خود یک هدف منحصر به فرد دارند و اگر آن را پیدا نکنند، زندگی آنها فاقد معنا خواهد بود. این طرز فکر یکی از بزرگترین عوامل ایجاد اضطراب هدف است.
واقعیت این است که هدف سیال است. برخی از افراد در یک شغل یا فراخوانی خاص رضایت عمیقی پیدا میکنند، اما بسیاری دیگر در ترکیبی از علایق، روابط و تجربیات معنا پیدا میکنند. این باور که هدف باید بزرگ و منحصر به فرد باشد، نه تنها واقعی نیست، بلکه فلج کننده است.
- به جای اینکه فکر کنید «من باید هدفم را پیدا کنم»، از خود بپرسید:
- چه فعالیت هایی باعث میشود که من احساس رضایت و سرزندگی کنم؟
- چگونه میتوانم زندگیای بسازم که شامل فعالیتهای بیشتری باشد؟
- چه قدمهای کوچکی میتوانم برای پرورش معنا به جای جستجوی یک هدف تعیینکننده بردارم؟
با رها کردن فشار برای یافتن یک هدف فراگیر و تمرکز بر ساختن یک زندگی معنادار از طریق اعمال روزانه، اضطراب را کاهش میدهید و فضا را برای زندگی رضایت بخش تر ایجاد میکنید. (پیشنهاد میشود مطلب کنجکاوی، راهنمای شما برای معنا و تحقق را مطالعه کنید.)
چگونه بر اضطراب هدف غلبه کنیم
اگر خود را در نشانه های ذکر شده میبینید، نترسید. اضطراب هدف رایج است و میتوانید زندگی خود را در کنار آن پیش ببرید. کلید این است که طرز فکر خود را تغییر دهید:
- از تعقیب شغل “عالی” دست بردارید و روی یافتن معنا در کاری که انجام میدهید تمرکز کنید.
- به جای اینکه بپرسید آیا برای حرفه خود به اندازه کافی خوب هستید یا خیر، بپرسید که آیا حرفه شما به اندازه کافی برای شما خوب است یا خیر.
- مقایسه را کنار بگذارید، مسیر شما منحصر به شماست.
- هدف پیدا کردنی نیست، بلکه در طول زمان هدف را میسازید.
وقتی از جستجوی هدف به ایجاد هدف تغییر مسیر میدهیم، اضطراب را از بین میبریم و فضا را برای تحقق ایجاد میکنیم.
مطالب مشابه:
- فرار از تله کمال گرایی؛ 7 نشانه و 7 راه حل
- چگونه انتظارات خود را مدیریت کنیم؟
- رهایی از رنج اشتباهات گذشته
- ایجاد تابآوری ذهنی
- کاوش معنا و ارزش در زمان آشفتگی
- افکار منفی ما از کجا می آیند؟
- نقش انعطاف پذیری در عدم امنیت شغلی
- 5 ذهنیت روانشناختی که برای موفقیت نیاز دارید
- آیا بدون دلیل احساس اضطراب میکنید؟
- تفاوت بین کمال گرایی و تلاش سالم
- قدرت کلمات و خودگویی
- اثر زیگارنیک (Zeigarnik) و حافظه
- معنای عمیق تر آگاهی
- اضطراب به عنوان رفتار آموخته شده و چگونگی حذف آن
- 3 کاری که امروز می توانید انجام دهید تا معنای بیشتری به زندگی خود بیافزایید.
- مسیر غیر متعارف برای رهایی از استرس و اضطراب