تاریک و روشن مقایسه اجتماعی

نکات کلیدی این مطلب:

• درک تفاوت‌های ظریف مقایسه اجتماعی می تواند به ما کمک کند تا مشکلات بالقوه آن را مرور کنیم و از مزایای آن برای توسعه فردی و افزایش کیفیت زندگی استفاده کنیم.
• آگاهی از اینکه چگونه پلتفرم های مختلف بر خلق و خوی و ادراک شما تأثیر می گذارند ضروری است.
• به جای اینکه موفقیت های دیگران را بازتابی از کاستی های خود بدانید، از آنها به عنوان الهام و انگیزه استفاده کنید.

کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – در دنیای ارتباطات دیجیتال، اجتناب از مقایسه خود با دیگران تقریباً امکان پذیر نیست. چه در حال گشت و گذار در رسانه های اجتماعی باشید یا درحال چت کردن با دوستان خود ویا تماشای تلویزیون، ما دائماً در معرض اطلاعاتی درباره زندگی، دستاوردها و دارایی های دیگران هستیم. این فرآیند مقایسه اجتماعی، گرایش اساسی انسان است. اما تأثیرات آن بر رفاه ما بسته به نحوه مشارکت ما می‌تواند به شدت متفاوت باشد. درک تفاوت‌های ظریف مقایسه اجتماعی می تواند به ما کمک کند تا مشکلات بالقوه آن را مرور کنیم و از مزایای آن برای توسعه فردی و افزایش کیفیت زندگی استفاده کنیم.

نیمه تاریک: وقتی مقایسه‌های اجتماعی نشاط شما را می‌ربایند.

یکی از مستندترین اثرات مخرب مقایسه اجتماعی در زمینه استفاده از رسانه های اجتماعی رخ می دهد. پلت‌فرم‌هایی مانند اینستاگرام، فیس‌بوک و… حلقه‌ای برجسته از زندگی دیگران ارائه می‌دهند که اغلب منجر به آنچه که محققان آن را مقایسه‌های اجتماعی صعودی می‌نامند (مقایسه خودمان با کسانی که از نظر ما وضعیت بهتری دارند) می‌شود. این فضاهای دیجیتال به محل پرورش حسادت، شک به خود و انتظارات غیر واقعی تبدیل شده اند.

فراپژوهش انجام شده توسط موسسه ملی بهداشت آمریکا (National Institutes of Health) ارتباط معنی‌داری بین استفاده از رسانه‌های اجتماعی و علائم افسردگی پیدا کرد که مقایسه اجتماعی و حسادت نقش‌های واسطه‌ای کلیدی دارند. قرار گرفتن مداوم در معرض بازنمایی ایده آل از زندگی دیگران می تواند منجر به احساس بی کفایتی و کاهش عزت نفس شود. هنگامی که ما به طور مداوم عکس هایی با دقت تنظیم شده از موفقیت‌های همسالان خود، تعطیلات عجیب و غریب یا روابط عالی را مشاهده می کنیم، آسان است که در دام این باور بیفتیم که زندگی خودمان در مقایسه با آنها کاستی هایی دارد.

علاوه بر این، این مقایسه‌ها اغلب بر جنبه‌های سطحی زندگی مانند ظاهر، دارایی‌های مادی یا موقعیت اجتماعی تمرکز می‌کنند. این تمرکز محدود می‌تواند ارزش‌های ما را تحریف کند و به جای تقویت خودسازی واقعی یا رضایت از زندگی، منجر به پیگیری بی‌پایان اعتبار خارجی شود. فشار برای ارائه نسخه ای به همان اندازه صیقلی از زندگی خودمان به صورت آنلاین می تواند چرخه ای از اضطراب و عدم اصالت ایجاد کند و احساس قطع ارتباط و عدم کفایت را تشدید کند.

تأثیر منفی چنین مقایسه‌هایی به وضعیت روانی ما محدود نمی‌شود. می تواند تأثیرات محسوسی بر رفتار و انتخاب های زندگی ما داشته باشد. برای مثال، در پژوهشی مشخص شد که کاربران افراطی فیس‌بوک اغلب معتقدند که دیگران زندگی شادتر و موفق‌تری نسبت به خودشان دارند که منجر به کاهش رضایت از زندگی می‌شود. چنین ادراکی می‌تواند افراد را به تصمیم گیری بر اساس دیدگاه تحریف شده از واقعیت سوق دهد که به طور بالقوه منجر به فشارهای مالی، مسائل مربوط به روابط یا نارضایتی شغلی می شود زیرا در تلاش برای مطابقت با ایده آلی دست نیافتنی هستند. (پیشنهاد می‌شود مطلب 7 استراتژی موثر برای غلبه بر مقایسه خود با دیگران را مطالعه کنید.)

نیمه روشن: وقتی مقایسه های اجتماعی الهام بخش هستند.

با این حال، همه مقایسه‌های اجتماعی یکسان ایجاد نمی‌شوند. مقایسه‌های اجتماعی رو به پایین (مقایسه خود با کسانی که در شرایط زندگی چالش‌برانگیزتر هستند) در واقع می‌تواند رفاه ذهنی ما را افزایش دهد و احساس قدردانی از خود را تقویت کند. زمانی که برای تأمل در مزیت های نسبی خود یا چالش هایی که دیگران با آن روبرو هستند وقت می‌گذاریم، اغلب قدردانی مجددی از شرایط خود به دست می آوریم.

تحقیقات دیوید گاب مک کالو (David Gaub McCullough) مورخ مشهور آمریکایی، نشان داد که قدردانی منظم از خود که اغلب شامل شناخت مزایای نسبی ما در مقایسه با دیگران می‌باشد، منجر به افزایش هیجان مثبت، خواب بهتر و حتی بهبود سلامت جسمانی می‌شود. مطالعه او نشان داد، شرکت‌کنندگانی که رویدادها و کارهای مثبت خود را در طول هفته ثبت می‌کردند، نسبت به کسانی که دردسرها یا رویدادهای زندگی خنثی را ثبت می‌کردند، خوش‌بین‌تر بودند، به‌طور منظم ورزش می‌کردند و بیماری های فیزیکی کمتری را تجربه می‌کردند.

علاوه بر این، مقایسه‌های اجتماعی رو به پایین می‌تواند چشم‌انداز و انعطاف‌پذیری را در مواجهه با ناملایمات فراهم کند. پژوهشگران دریافتند، افرادی که درگیر مقایسه های نزولی می شوند، بهتر می توانند دیدگاه های مثبت خود را حفظ کنند و با استرس کنار بیایند. این نشان می دهد که مقایسه متفکرانه با کسانی که با چالش های بزرگتری روبرو هستند، می تواند به عنوان مکانیسم قدرتمند مقابله ای در زمان های دشوار عمل کند.

توجه به این نکته مهم است که هدف مقایسه‌های نزولی کسب لذت از بدبختی‌های دیگران نیست، بلکه پرورش حس دیدگاه مثبت و قدردانی نسبت به شرایط خود است. هنگامی که این مقایسه ها با همدلی و شفقت انجام شود، می تواند ما را ترغیب کند تا برای کمک به دیگران اقدام کنیم و حس ارتباط و هدف را تقویت کنیم. (پیشنهاد می‌شود مطلب نقش آگاهی اجتماعی در شکل دادن روابط و تعاملات را مطالعه کنید.)

ایجاد تعادل: شیوه های مقایسه اجتماعی سالم

کلید به کارگیری پتانسیل مثبت مقایسه های اجتماعی در عین اجتناب از مشکلات آنها در تمرین آگاهانه نهفته است. با توسعه آگاهی از عادات مقایسه خود و شکل دادن ارادی رویکرد خود، می توانیم مقایسه اجتماعی را از منبع اضطراب به ابزاری برای توسعه فردی و افزایش رضایت از زندگی تبدیل کنیم.

یکی از گام های مهم، محدود کردن قرار گرفتن در معرض رسانه های اجتماعی است. آگاهی از اینکه چگونه پلتفرم های مختلف بر خلق و خوی و ادراک شما تأثیر می گذارند ضروری است. اگر متوجه می‌شوید که برنامه‌ها یا وب‌سایت‌های خاصی به طور مداوم احساس ناکافی بودن یا حسادت در شما ایجاد می‌کنند، محدودیت‌هایی را برای استفاده خود در نظر بگیرید. این ممکن است شامل تعیین زمان‌های خاص برای استفاده از رسانه‌های اجتماعی، لغو دنبال کردن حساب‌هایی باشد که باعث مقایسه‌های منفی می‌شوند یا انجام دوره‌ای «سم‌زدایی دیجیتال» برای بازنشانی دیدگاه شما.

تمرین قدردانی روش قدرتمند دیگری برای مقابله با اثرات منفی مقایسه های صعودی است. هر روز زمانی را به تفکر در مورد جنبه هایی از زندگی خود اختصاص دهید که به خاطر آنها سپاسگزار هستید، از جمله مزایایی که ممکن است نسبت به دیگران کمتر خوش شانسی داشته باشید. این به معنای نادیده گرفتن زمینه‌هایی نیست که می‌خواهید پیشرفت کنید، بلکه به معنای پرورش دیدگاهی متعادل است که هم موهبت‌ها و هم آرزوهای شما را تأیید می‌کند.

وقتی درگیر مقایسه های صعودی هستید، سعی کنید به جای انتقاد از خود، بر رشد خودتان تمرکز کنید. به جای اینکه موفقیت های دیگران را بازتابی از کاستی های خود بدانید، از آنها به عنوان الهام و انگیزه استفاده کنید. به یاد داشته باشید که زندگی هر کس منحصر به فرد است و تصاویر صیقلی که از دیگران می‌بینیم، اغلب مشکلات و شکست های خود را پنهان می کنند.

ایجاد همدلی هنگام مقایسه های نزولی بسیار مهم است. به جای اینکه احساس آرامش کنید که وضعیت شما بهتر از دیگران است، سعی کنید برای کسانی که با چالش‌ها روبرو هستند، همدردی کنید. این رویکرد می تواند منجر به قدردانی بیشتر از شرایط خود و در عین حال تقویت حس ارتباط با دیگران شود. راه هایی را در نظر بگیرید که ممکن است بتوانید به کسانی که در موقعیت های کم اقبال هستند کمک یا حمایت کنید و مقایسه را به کاتالیزوری برای اقدام مثبت تبدیل کنید.

در نهایت، تلاش کنید تا با جستجوی تجربیات و دیدگاه‌های مختلف، دیدگاه خود را گسترش دهید. با افراد با پیشینه های مختلف ارتباط برقرار کنید، به طور گسترده مطالعه کنید و خود را در معرض تجربیات مختلف زندگی قرار دهید. این می‌تواند به شما کمک کند تا درک دقیق و متعادل‌تری از تجربه انسانی ایجاد کنید و مقایسه‌های شما را واقعی تر و سازنده تر کند. (پیشنهاد می‌شود مطلب چگونه مهارت تفکر انتقادی خود را تقویت کنیم؟ را مطالعه کنید.)

با نزدیک شدن به مقایسه های اجتماعی با آگاهی و قصد، می توانید آنها را از منبع اضطراب و نارضایتی به ابزاری قدرتمند برای پرورش قدردانی، انگیزه و رشد فردی تبدیل کنید. نکته کلیدی در شناخت ماهیت دوگانه مقایسه‌ها و انتخاب آگاهانه درگیر شدن در راه هایی است که به جای کاهش دادن آنها، رفاه و ارتباط ما با دیگران را افزایش می دهد.

مطالب مشابه:

• تله سازگاری در روابط عاطفی و اجتماعی
• خود تخریبی؛ چرا خودتان را عقب نگه می دارید؟
• چگونه « انتقاد از خود » را شکست دهیم؟
• درک تأثیر ابزارهای دیجیتال و رسانه های اجتماعی بر سلامت روان
• تبدیل فرصت به شانس با وظیفه شناسی و گشودگی
• چگونه شرم ناشی از احساسات را از بین ببریم؟
• چگونه نگرانی از آینده مبهم را متوقف کنیم
• چگونگی تاثیر “اکسی توسین” بر روابط اجتماعی ما
• 7 نکته برای ایجاد روابط اجتماعی قوی تر
• پیمایش در میان سوگیری های شناختی
• 5 عادت ضروری برای داشتن زندگی با نشاط
• روانشناسی نفرت
• 4 راهکار برای بهینه سازی سلامت اجتماعی
• چرا رسانه های اجتماعی اینقدر فریبنده هستند؟
• پیامدهای عمیق وابستگی بر نحوه زندگی
• رضایت، کلید رضایت از زندگی