نکات کلیدی این مطلب:
- خلاقیت در هرج و مرج آغاز می‌شود، نه در وضوح.
- نظم و ترتیب بیش از حد، خیلی زود ایده‌های بکر را از بین می‌برد.
- در آشفتگی بمانید، پیشرفت شما در آشفتگی است.
کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – اغلب به ما گفته می‌شود که ذهنمان را خلوت کنیم، از پیگیری‌های خود انصراف دهیم، افراد سمی را حذف کنیم و ایده‌های خود را به تابلوی آرزوها و چند کاغذ چسب‌دار بر روی آینه دستشویی یا یخچال آشپزخانه محدود کنیم. امروزه سادگی و راحتی به عنوان میانبری برای رسیدن به شفافیت، آرامش و خلاقیت فروخته می‌شود. به ما گفته می‌شود: همه چیز را کنار بگذارید، نبوغ پدیدار خواهد شد. اما خلاقیت با سادگی شروع نمی‌شود.
علیرغم وسواس فرهنگی به مینیمالیسم، خلاقیت واقعی از کمتر انجام دادن کارها حاصل نمی‌شود. از بیشتر انجام دادن کارها حاصل می‌شود. آزمایش‌های بیشتر، طرح‌های بیشتر، شکست‌های بیشتر و ابهامات آزاردهنده‌تر. قبل از اینکه سادگی به دست آید، باید پیچیدگی را تحمل کرد.
چرا ما هوس سادگی می‌کنیم؟
سادگی حس خوبی دارد زیرا بار شناختی را کاهش می‌دهد. نظریه بار شناختی جان سوئلر (John Sweller)، توضیح می‌دهد که چگونه حافظه کاری ما محدود است. او می‌گوید: وقتی ما غرق در پیچیدگی می‌شویم، از نظر ذهنی خسته و از تصمیم‌گیری گریزان می‌شویم. سادگی نویدبخش آسودگی است، راهی برای خروج از بار اضافی.
اما در فعالیت‌های خلاقانه، ساده‌سازی بیش از حد در مراحل اولیه می‌تواند همان فرآیندی را که سعی در پرورش آن داریم، از بین ببرد.
کیت ساویر (Keith Sawyer) روانشناس آمریکایی و متخصص خلاقیت، تأکید می‌کند که بینش خلاقانه معمولاً نه از وضوح اولیه، بلکه از هرج و مرج ساختاریافته (چیزی که او آن را «تفکر زیگزاگی» می‌نامد) پدیدار می‌شود. خلاقیت، فرآیندی غیرخطی پر از شروع‌های نادرست، انحرافات و چرخش‌های غیرمنتظره است. توهم یک مسیر مرتب و کارآمد، فقط یک توهم است. (پیشنهاد می‌شود مطلب خلاقیت و کشف رمز و راز ذهن های نوآور را مطالعه کنید.)
پیچیدگی، زمین بازی خلاقیت است
مدرک می‌خواهید؟ ببینید کار خلاقانه واقعی چگونه انجام می‌شود.
با مهندسی معکوس یک آهنگ، یک شعر، یک مدل کسب و کار جدید یا یک نقاشی، لایه‌هایی از آشفتگی را پیدا خواهید کرد. نسخه‌های دور انداخته شده، انبوهی از آزمایش‌های شکست خورده و الهامات ناگهانی که پس از مدت‌ها ناامیدی از راه رسیده‌اند. لحظه دلنشین، پاداش پشتکار در میان پیچیدگی است.
کسی مثل جیمز دایسون (James Dyson) را در نظر بگیرید، او غول فناوری جنجالی نبود، بلکه یک خالق مشهور به تکرار و پشتکار بود. او برای توسعه اولین جاروبرقی بدون کیسه ۵۱۲۷ نمونه اولیه ساخت. این مینیمالیسم نیست، این استقامت خلاقانه است. طراحی شیک و ساده جاروبرقی هایی که امروز می‌بینیم، تنها پس از هزاران تلاش ناموفق به دست آمد.
مثال جاروبرقی جیمز دایسون، مفهوم «تعلق به طراحی» را منعکس می‌کند، که در آن پرش سریع به یک راه‌حل ساده یا واضح، در واقع خلاقیت را کاهش می‌دهد. اصالت واقعی اغلب مستلزم پرسه زدن در انبوهی از پیچیدگی است تا ایده‌ی ظریف پنهان در آن را کشف کنیم.
خلاقیت تمیز نیست
اغلب اوقات، ما خلاقیت را با آزادی، بازی یا الهام (یک جریان بی‌دردسر) برابر می‌دانیم. اما در واقعیت، خلاقیت آشفته است. به تاب‌آوری نیاز دارد که شامل نشستن با ایده‌های ناقص و مقاومت در برابر تمایل به مرتب کردن زودهنگام است.
لئوناردو داوینچی (Leonardo da Vinci) گفته است: «سادگی، نهایت پیچیدگی است.» اما منظور او از سادگی، نقطه شروع نبود. دفتر خاطرات داوینچی پر از یادداشت‌های انبوه، نوشته‌های آینه‌ای، طرح‌های آناتومیک و نمودارهای مکانیکی است. او هر ایده قابل تصوری را کاشت و سال‌ها صرف هرس کردن آن کرد.
این به معنای رمانتیک جلوه دادن رنج یا آشفتگی نیست. بلکه به معنای به رسمیت شناختن “قوس خلاقیت” است. یعنی از سردرگمی تا انسجام، از ایده‌های زیاد تا ایده‌ی درست. (پیشنهاد می‌شود مطلب راهکار هایی برای پرورش و توسعه خلاقیت را مطالعه کنید.)
چگونه فرهنگ خلاقیت را اشتباه تعبیر می‌کنیم
توصیه‌های مدرن اغلب مسیر سریعی را برای رسیدن به وضوح ترویج می‌دهند. مانند حذف، کاهش و ساده‌سازی. اگرچه این در پایان فرآیند مفیدی است، اما در ابتدا مخرب است. به ما گفته می‌شود، قبل از اینکه امکانات کافی را بررسی کنیم تا بدانیم چه چیزی ممکن است، “ایده بزرگ” یا “جایگاه خلاقانه” خود را پیدا کنیم.
این فشار برای شفاف‌سازی زودهنگام منجر به مساله‌ای می‌شود که روانشناس معروف بری شوارتز (Barry Schwartz)، آن را پارادوکس انتخاب می‌نامد. در دنیایی پیچیده، ما خواهان راه‌حل سریع هستیم. اما با انجام این کار، اغلب همان خلاقیتی را که سعی در آزاد کردن آن داریم، محدود می‌کنیم.
خلاصه اینکه، ما سختی های خلاقیت را با شکست اشتباه می‌گیریم. ما به جای گسترش، بر کاهش تاکید می‌کنیم.
چگونه در شرایط آشفته بمانیم (به طور مؤثر)
بنابراین، چگونه می‌توانیم بدون گیر افتادن در پیچیدگی‌های خلاقانه، از آنها عبور کنیم؟ در زیر سه اصل وجود دارد که توسط تحقیق و عمل پشتیبانی می‌شوند:
- اجازه دهید ابهام وجود داشته باشد. انعطاف‌پذیری شناختی و توانایی جابجایی بین مفاهیم یا دیدگاه‌های مختلف از ویژگی‌های بارز خلاقیت است. برای حل مشکل عجله نکنید، با آن کنار بیایید و سوالات بهتری بپرسید.
- بیشتر از آنچه نیاز دارید، خلق کنید. در کار خلاقانه، کمیت مقدم بر کیفیت است. در یک تحقیق معتبر، مشخص شد که افراد بسیار خلاق خروجی کلی بیشتری تولید می‌کنند، البته همه خروجی‌ها خوب نیستند اما این حجم زیاد، شانس دستیابی به موفقیت را افزایش می‌دهد.
- بعداً ویرایش کنید. مانند لطافت یک مجسمه‌ساز با سنگ رفتار کنید. در ابتدا به دنبال ایده نهایی نباشید. بگذارید از طریق تفریق پدیدار شود. همانطور که طراح معروف جان مائدا (John Maeda) گفته است، «سادگی یعنی کم کردن چیزهای بدیهی و اضافه کردن چیزهای معنادار.»
پیشنهاد می‌شود مطلب 7 راهکار برای مقابله با احساس آشفتگی در زندگی را مطالعه کنید.
بده‌بستان مدرن
بله، دنیای مدرن پر سر و صدا است و ما غرق در آن هستیم. اما خلاقیت به معنای کناره‌گیری از پیچیدگی نیست، بلکه به معنای یادگیری کارکردن با پیچیدگی‌ها می‌باشد. پیچیدگی‌ها را هدایت کنید و قالب‌بندی کنید. تنها در این صورت نتیجه‌ای مفید، زیبا و نوآورانه پدیدار می‌شود.
ما نباید سعی کنیم از پیچیدگی فرار کنیم. باید یاد بگیریم که به آن اعتماد کنیم. بنابراین اگر در کار خلاقانه‌تان گیر کرده‌اید، مردد هستید یا غرق در آن هستید، وحشت نکنید. برای رسیدن به وضوح فوری، عجله نکنید. کمی بیشتر در آشفتگی بمانید، کاوش کنید و آزمایش کنید. فعلاً بگذارید ایده‌هایتان خیلی زیاد، خیلی پیچیده و خیلی خام باشند. زیرا در آن سوی آن آشفتگی، ممکن است محصولی ساده، پیچیده و کاملاً متعلق به خودتان وجود داشته باشد.
پیشنهاد می‌شود از تست های شخصیت کلینیک روانشناسی آوان که به صورت رایگان در اختیار شما قرار داده شده است، برای آشنایی و آگاهی بیشتر از خودتان استفاده کنید.
مطالب مشابه:
- چگونه ذهنیت ریسک پذیر بسازیم
- مسئولیت پذیری چگونه زندگی شما را تغییر می‌دهد
- تبدیل فرصت به شانس با وظیفه شناسی و گشودگی
- خصلت‌هایی که کودکان ما را نابغه می‌کنند
- قدرت شگفت انگیز ابهام
- بی‌حوصلگی کودکان، راهی برای افزایش خلاقیت
- تعریف مجدد موفقیت در زندگی
- قدرت پذیرش عدم قطعیت
- شجاعت برای تحول
- کاوش معنا و ارزش در زمان آشفتگی
- پارادوکس قطعیت و عدم قطعیت
- زنده نمانید، شکوفا شوید
- مقابله با خستگی یا فرسودگی تحصیلی