کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – در حالی که بسیاری خودشیفتگی را به معنای خود برتری بیش از حد می‌دانند، اما خصوصیات رفتاری و شخصیتی بسیار زیادی در افراد خودشیفته نهفته است. ویژگی های شخصیت خودشیفته می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد و نه تنها بر افراد، بلکه بر روابط، محیط های کاری و پویایی های اجتماعی نیز تأثیر بگذارد. اما خودشیفتگی در زندگی روزمره چگونه است و چگونه آن را تشخیص می‌دهید؟
در این مقاله متوجه خواهید شد که خودشیفتگی دقیقا به چه معناست، چه چیزی باعث آن می‌شود و چگونه می‌توانید با افراد خودشیفته برخورد کنید.
معنای خودشیفتگی دقیقا چیست؟
خودشیفتگی یک ویژگی شخصیتی است که با نیاز شدید به تحسین، فقدان همدلی و احساس اغراق آمیز ارزش خود مشخص می‌شود. در روانشناسی، بین خودشیفتگی سالم و بیمارگونه تمایز وجود دارد.
- خودشیفتگی سالم می‌تواند مفید باشد. زیرا اعتماد به نفس را تقویت می‌کند و باعث پیشرفت فرد می‌شود.
- از طرف دیگر خودشیفتگی بیمارگونه می‌تواند منجر به دستکاری روابط سمی و استثمار عاطفی شود.
در موارد شدید، اختلال شخصیت خودشیفته (NPS) می‌تواند آسیب زننده باشد، که در روانشناسی به عنوان یک اختلال جدی طبقه بندی می‌شود. طبق مطالعات، حدود 1 تا 6 درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
ریشه های خودشیفتگی
بسیاری از کارشناسان توافق دارند که خودشیفتگی اغلب در دوران کودکی ایجاد می‌شود. دلایل می‌تواند چندگانه باشد:
- تحسین یا بی‌توجهی بیش از حد در دوران کودکی می تواند باعث رشد خودشیفتگی شود.
- توجه عاطفی بیش از حد یا سردی عاطفی والدین باعث می‌شود کودک یاد بگیرد که از طریق عملکرد یا کنترل خود را تعریف کند.
- آسیب‌های دوران کودکی باعث می‌شوند افراد با ایجاد تصور اغراق‌آمیز از خود، از آسیب‌های عاطفی احتمالی در بزرگسالی جلوگیری کنند.
نظریه موسوم به Mirror یا مرحله آینه‌ای (برهه‌ای از زندگی کودک در شش تا هجده ماهگی است که در طی آن طفل برای نخستین بار به تشخیص وجود خود به عنوان موجودیتی متمایز از مادر نائل می‌گردد) بیان می‌کند، افرادی که دارای ویژگی‌های خودشیفتگی قوی هستند، در دوران کودکی به اندازه کافی مورد توجه والدین و اطرافیان خود نبودند و ارزش کمی از آنها دریافت می‌کردند. این افراد بعدها سعی می‌کنند این کمبود را از طریق شناخت دنیای بیرونی جبران کنند. (پیشنهاد می‌شود مطلب 5 ویژگی شخصیتی مرتبط با دوران کودکی دردناک را مطالعه کنید.)
تشخیص خودشیفتگی و ۷ ویژگی معمول فرد خودشیفته
چگونه خودشیفتگی را می‌توان تشخیص داد؟ در زیر هفت رفتاری که به طور مکرر از افراد خودشیفته رخ می‌دهند آورده شده است:
- اعتماد به نفس اغراق آمیز: افراد خودشیفته اغلب خود را برتر نشان می‌دهند.
- فقدان همدلی: احساسات دیگران اغلب نادیده گرفته می‌شود یا دستکاری می‌شود.
- نیاز دائمی به تحسین: آنها نیاز به تمجید و شناسایی مداوم از طرف دیگران دارند.
- ضعف عزت نفس: با وجود نمایی با شکوه، اما پشت نما اغلب عدم اطمینان وجود دارد.
- تمایل به روابط سمی: دوستی ها و شراکت ها اغلب با بازی های قدرت مشخص می‌شوند.
- کمال گرایی و کنترل: خودشیفته ها اغلب می خواهند همه چیز و همه کس را کنترل کنند.
- تاکتیک های روانی: آنها با استفاده از نفوذ و بازی های روانی، برای حفظ تسلط استفاده می‌کنند.
خودشیفتگی چگونه در زندگی روزمره شما ظاهر می شود؟
خودشیفتگی می تواند در زمینه های مختلف زندگی نقش داشته باشد:
در مشارکت
افرادی که تمایلات خودشیفتگی دارند می‌توانند بسیار جذاب باشند، اما اغلب رابطه به سرعت با سوء استفاده عاطفی به یک پویایی سمی تبدیل می‌شود. (پیشنهاد می‌شود مطلب تشخیص سوء استفاده عاطفی را مطالعه کنید.)
در محل کار
خودشیفته ها اغلب برای قدرت و شناخت تلاش می‌کنند. آنها تمایل دارند خود را در پیش زمینه قرار دهند و دیگران را تحقیر کنند تا موقعیت خود را تضمین کنند.
در خانواده
والدینی که رفتار خودشیفته دارند اغلب از فرزندانشان انتظار دارند که خواسته هایشان را برآورده کنند. این می‌تواند منجر به اختلال در خودانگاره کودکان شود. (پیشنهاد می‌شود مطلب اختلال اعتماد در خانواده های خودشیفته را مطالعه کنید.)
شناخت بیشتر خود با تست شخصیت
تست های مربوط به شخصیت می‌توانند به شما کمک کنند تا در مورد ویژگی‌های شخصیتی خود فکر کنید و آگاه شوید که آیا شما یا اطرافیانتان تمایلات خودشیفتگی دارید یا خیر. بنابراین پیشنهاد می‌شود از مجموعه تست های شخصیت کلینیک آوان به صورت رایگان استفاده کنید.
5 نکته کاربردی برای مقابله با افراد خودشیفته
اگر با یک فرد خودشیفته کار می‌کنید، این پنج استراتژی می‌تواند به شما کمک کند:
- مرزهای واضحی تعیین کنید: اجازه ندهید مورد سوء استفاده قرار بگیرید و از نیازهای خود محافظت کنید. (پیشنهاد می‌شود مطلب چگونه رفتار قاطعانه داشته باشیم و از مرزهای خود دفاع کنیم را مطالعه کنید.)
- درگیر بازی های قدرت نشوید: عینی بمانید و به خودتان اجازه ندهید که تحریک شوید.
- عزت نفس خود را تقویت کنید: خودشیفته ها تمایل دارند دیگران را تحقیر کنند. اجازه ندهید که این اتفاق بیفتد! (پیشنهاد می‌شود مطلب چگونه عزت نفس ایجاد کنیم و حسی قوی از خود داشته باشیم را مطالعه کنید.)
- به دنبال پشتیبانی: با دوستان مورد اعتماد یا مشاور در مورد تجربیات خود صحبت کنید.
- در صورت لزوم کنار بکشید: در برخی موارد، بهتر است ارتباط را محدود یا قطع کنید.
خودتان را بشناسید تا دیگران را بهتر درک کنید
خودشیفتگی موضوعی پیچیده است که اغلب به اشتباه درک می‌شود. هر خودشیفته‌ای شیطان نیست، اما محافظت از خود و ایجاد روابط سالم بسیار مهم است.
اگر می‌خواهید درباره شخصیت خود اطلاعات بیشتری کسب کنید، تست‌های شخصیت رایگان کلینیک آوان را امتحان کنید. انجام تست ها به شما کمک می‌کند تا نقاط قوت و چالش های خود را بهتر بشناسید و خود را بیشتر توسعه دهید.
مطالب مشابه:
- خودشیفته های مینیاتوری
- رهایی از نشخوار فکری
- با افراد غیر منطقی چگونه رفتار کنیم؟
- سه گانه تاریک شخصیت
- آیا فرد مبتلا به «اختلال شخصیت مرزی» یا «اختلال شخصیت خودشیفته» می تواند تغییر کند؟
- چگونه اختلال شخصیت خودشیفته را در همسر خود تشخیص دهیم؟
- 8 نشانه اختلال شخصیت نمایشی
- 5 بازی روانی خطرناک در جامعه
- افراد سمی و مکانیسم دفاعی فرافکنی
- 5 رویکرد برای درمان و مدیریت اختلال سازگاری
- تشخیص عدم بلوغ عاطفی در شخصیت های ناسازگار
- اثرات طولانی مدت داشتن والدینی با اختلال روانی