کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – شما می خواهید در تمام جنبه های زندگی به سطح بالاتری بروید، با این حال سدی در مسیر شما قرار می گیرد. آیا آن سد میتواند خود شما باشد؟
همه ما تا حدی خود تخریبی می کنیم. ممکن است به دلایلی، کلاس تمرین ورزشی را رها کنید یا در تاریخ مقرر با تاخیر به قرار ملاقات بروید. غلبه بر “سد” خودمان می تواند دشوار باشد.
اما زمانی که رفتار خود تخریبی پایدار می شود، ممکن است منجر به مواجهه شما با چالش هایی در هر زمینهای از زندگی، از جمله: خانه، تحصیل، محل کار و روابط شود.
درک اینکه چرا خود تخریبی اتفاق می افتد و نحوه برخورد با آن می تواند در مجموع گام دیگری به کشف پتانسیل واقعی شما باشد.
خود تخریبی چیست؟
خود تخریبی را می توان الگویی از افکار و رفتارهایی دانست که اغلب حتی بدون اینکه بدانید درگیر آن شوید و موانعی برای دستیابی به اهداف خود ایجاد کنید.
اگر این رفتار به نظر منفی است، بهتر است آن را بپذیرید. کلمه “تخریب” کمی اشتباه است، «خود تخریبی به هیچ وجه به معنی خرابکاری نیست. “این در واقع یک مکانیسم محافظتی است که توسط روان شما ایجاد شده است تا شما را از هرگونه خطر یا آسیب بالقوه ایمن نگه دارد. آنچه برای ما آشناست این است که روان ما چه چیزی را امن می داند.»
به عبارت دیگر، شما حتی ممکن است از رفتار خود تخریبی آگاه نباشید و این کاری نیست که عمدا انجام دهید. زمانی که به دنبال ایجاد تغییر در ناشناختهها هستیم، میتواند زنگهای هشدار را در سیستم حفاظتی داخلی ما ایجاد کند که به ما میگوید: خطر! خطر!». سپس، مغز ما فرمانی را برای ما ارسال می کند که رفتاری آشنا داشته باشیم تا ما را به شرایط یا موقعیت آشنا بازگرداند. (پیشنهاد میشود مطلب غریزه چگونه می تواند باعث تخریب رابطه عاشقانه شود؟ را مطالعه کنید.)
نشانه هایی که نشان می دهد در حال تخریب خود هستید
رفتار خود تخریبی برای همه متفاوت به نظر می رسد و تا حد زیادی به زمینه بستگی دارد. با این حال، به طور کلی تر در زیر نشانههایی وجود دارد که ممکن است برای شما آشنا باشد:
- به تعویق انداختن
- اجتناب از مسئولیت ها، حتی اگر به این دلیل باشد که شما “فراموش می کنید”
- عهدشکنی یا عمل نکردن به تعهدات
- عدم آمادگی
- عدم هماهنگی بین خواسته ها و اعمال شما
- دیر حاضر شدن در قرارها یا جلسات مهم
- مصرف مواد و الکل
- وقتی شرایط سخت می شود تسلیم شوید
نمونه هایی از رفتار خود تخریبی
- صبح یک مصاحبه شغلی مهم دارید. شب قبل تا دیروقت با دوستان خود برای خوش گذرانی بیرون ماندید.
- خانواده شما در حال پرداخت هزینه های دانشگاه هستند. شما در امتحان ورودی خود مردود می شوید زیرا برای امتحان آماده نشدهاید.
- می خواهید ازدواج کنید و تشکیل خانواده بدهید. همسری را انتخاب می کنید که از نظر عاطفی از شما فاصله دارد.
5 دلیل برای اینکه ممکن است این رفتار را انجام دهید
خود تخریبی به خودی خود یک شرط نیست، اما ممکن است نشانه چند عامل باشد. در ادامه به چند دلیل رفتارهای خودتخریبی اشاره می کنیم:
سندرم ایمپاستر
اگر احساس شک به خود یا باورهایی دارید که به دلیل سندروم ایمپاستر استعداد کافی ندارید، ممکن است موقعیت خود را رها کنید تا اینکه کسی متوجه نشود شما فردی «فریبکار» هستید. البته همیشه اینطور نیست، اما ممکن است علیرغم تحصیلات، تجربه و دستاوردهایتان، احساس کنید که اینطور است. (پیشنهاد میشود مطلب 5 روش برای غلبه بر سندرم “ایمپاستر” یا خود ویرانگر را مطالعه کنید.)
دو سوگرایی
دوسوگرایی به داشتن احساسات مختلط در مورد کسی یا چیزی اشاره دارد که مطمئن نیست کدام مرحله یا تصمیم بعدی را بگیرید. این می تواند باعث شود که احساس کنید در شرایط سختی هستید و همه گزینه های شما چالش هایی را به همراه دارند.
وقتی خود تخریبی میکنید، ناخودآگاه همه چیز را به یک جهت یا جهت دیگر حرکت می دهید، بنابراین دیگر درگیر آن تصمیم سخت نیستید. این ممکن است هیجانات شدید یا اضطراب شما در مورد تصمیم گیری را کاهش دهد.
ترس از موفقیت
یک فرد ممکن است از ترس موفقیت، دست به خود تخریبی بزند. ممکن است گیج کننده به نظر برسد، اما موفقیت با مسئولیت و ریسک بسیار بیشتری همراه است. یک فرد ممکن است از فشار اضافی موفقیت بترسد.
به طور معمول، افزایش موفقیت تعدادی از تغییرات را ایجاد می کند، مانند افزایش تعهدات و تغییرات بیشتر. این می تواند با احساس از دست دادن یا ترس از ناشناخته همراه باشد. (پیشنهاد میشود مطلب مواجهه با ترس از آینده با 7 تکنیت عملی را مطالعه کنید.)
ترس از آنچه دیگران فکر می کنند
برای جلوگیری از استرس ناشی از انتظارات دیگران، خود تخریبی غیر معمول است. بهطور ناخودآگاه، اگر فرد به اهداف خود نرسد، ممکن است از طرد شدن یا تمسخر دوستان یا عزیزانش بترسد. برای برخی، این فشار ممکن است به افکار یا رفتاری منجر شود که منجر به خود تخریبی شود. (پیشنهاد میشود مطلب دیگران در مورد من چه فکری می کنند؟ را مطالعه کنید.)
اجتناب از درد عاطفی
خود تخریبی خطر مواجهه با ناراحتی را کاهش می دهد. این عمل میتواند به راحتی به ما کمک کند که بگوییم «سرنوشت من نبود» به جای اینکه با این احساس ناراحتکننده باقی بمانیم که نرسیدن به اهدافمان تقصیر خودمان است.
هیچ کس احساس پشیمانی، خجالت یا شرم را دوست ندارد. حتی اگر اقدامات ما آگاهانه باشد، بهتر است بگوییم به دست آوردن آن فرصت انتخاب من بود. (پیشنهاد میشود مطلب 7 دردی که هرگز التیام نمی یابد را مطالعه کنید.)
6 راهکار برای تقویت خود و اجتناب از خود تخریبی
آگاهی بیشتر از تمایلات خود به خود تخریبی می تواند به شما کمک کند تا اقدام موثری کنید. در زیر چند نکته برای در نظر گرفتن وجود دارد:
دوباره قاب کنید
مؤثرترین راه برای توقف خودتخریبی این است که روایت خود را به وضعیتی که هست تغییر دهید. وقتی خود تخریبی را بهعنوان خرابکاری تلقی نکردید و شروع به مشاهده آن بهعنوان بخشهایی از مغز خود کردید که سعی میکنند شما را ایمن نگه دارند، میتوانید مهارتهای کنجکاوی دلسوزانه را برای توجه به آنچه در حال وقوع است و از چه چیزی میترسید، توسعه دهید.
وقتی می توانید نسبت به ترس های خود کنجکاوی دلسوزانه داشته باشید، می توانید شروع به کار کردن بر روی ترس های خود کنید. «همانطور که در حال ایجاد تغییر هستید، شما میتوانید قسمتهایی از مغزتان را که شما را میترسانند، به جای دشمن به متحد خود تغییر دهید.»
شناسایی سوگیری های شناختی که اغلب درگیر آنها هستید نیز ممکن است در این فرآیند به شما کمک کند.
الگوها را رعایت کنید
گفته می شود روشی که ما با آن کاری را انجام می دهیم، روشی است که ما همه کارها را انجام می دهیم. ممکن است برای شما مفید باشد که یک دفتر یادداشت داشته باشید و در مورد سناریوهایی که مدام ظاهر می شوند بنویسید و فکر کنید.
اگر بیش از یک بار در موقعیتهای مشابه قرار گرفتید (مانند مصاحبه شغلی، رابطه طولانیمدت یا بحثی که هرگز حل نمیشود) از خود بپرسید چرا؟.
چرا دوباره به اینجا رسیدم؟ اگر احساس میکنید تجربیات شما در حلقه تکرار قرار گرفته است، ممکن است خود تخریبی دلیل آن باشد. (پیشنهاد میشود مطلب 2 علامتی که نشان می دهد شما با الگو های رفتار سمی زندگی میکنید را مطالعه کنید.)
اقدامات جایگزین ایجاد کنید
در پس زمینه خود تخریبی، اغلب احساسی ناراحت کننده وجود دارد که ترجیح می دهید احساس نکنید، مانند ترس از شکست، موفقیت، رها شدن، تعهد یا عدم کفایت.
هنگامی که آن احساس را شناسایی کردید، فهرستی از رفتارهای خود تخریب کننده که معمولاً انجام می دهید تهیه کنید.
از طریق آن، شناسایی سه اقدام جایگزین میتواند به نزدیکتر شدن به اهداف کمک کند. نمونه هایی از برخی از احساسات رایج و اقدامات بعدی در زیر آمده است.
اقدامات جایگزین | رفتار خود تخریبی | احساس |
1. صحبت کردن با مدیرم درباره ترس هایم 2. مراجعه به مشاور 3. گذاشتن جملات کلیدی برروی میز کارم | ساکت ماندن در جلسات حتی زمانی که حرفی برای گفتن دارید. | ترس از ترفیع |
1. صحبت کردن با همسرم درباره احساسات سخت 2. پیشنهاد زوج درمانی 3. خواندن کتاب های مربوط به دلبستگی و روابط عاطفی | خیانت به شریک زندگیم یا ترک زندگی مشترک | ترس از رها شدن |
1. گفتگو با مشاور 2. ابراز ترس به پدر و مادرم 3. درخواست برای چند دانشگاه دیگر | برای ارسال درخواست به دانشگاه تا آخرین لحظه منتظر بمانید | ترس از تعهد |
تغییرات کوچک ایجاد کنید
اگر خود تخریبی برای مدت طولانی الگوی شما بوده است (مثلاً سالها) شروع کردن گامهایی در جهت متفاوت دشوار خواهد بود. در عوض، سعی کنید آهسته پیش بروید و آگاهی داشته باشید که زمان میبرد.
تغییرات بزرگ در رفتار با تغییرات بسیار کوچک در رفتار شروع می شود. عمل کردن را به روشهای کوچکی تمرین کنید که شما را به سمت اهدافتان سوق دهد و در عین حال احساسات دشواری را که در زمان انجام دارید را تصدیق کنید. (پیشنهاد میشود مطلب آیا برای تغییر در زندگی خود آماده هستید؟ را مطالعه کنید.)
درگیر خودگویی مثبت شوید
دیالوگ درونی منفی خود را کشف کنید و آن را به خودگویی مثبتتر تغییر دهید. زمانی که خودپنداره مثبت تری پیدا کردید، می توانید دست از تخریب خود بردارید و برای رسیدن به زندگی شایسته تلاش کنید.
یادداشت برداری از افکار غیر مفیدی که در طول روز دارید میتواند مفید باشد. آنها را در دفتر یا تلفن خود یادداشت کنید. سپس یک فکر جایگزین را بیان کنید که بیشتر با احساسی که می خواهید در ذهنتان داشته باشید هماهنگ باشد.
«این غیرممکن است» به «این ممکن است و من یاد میگیرم که چگونه آن را داشته باشم» تبدیل میشود. وقتی روایت درونی خود را تغییر می دهید، واقعیت بیرونی شما می تواند شروع به بازتاب آن تغییر کند. (پیشنهاد میشود مطلب قدرت کلمات و خودگویی را مطالعه کنید.)
برای پشتیبانی تماس بگیرید
خود تخریبی می تواند پیچیده باشد و شما مجبور نیستید این کار را به تنهایی انجام دهید. متخصص سلامت روان می تواند به شما کمک کند تا الگوهای فکری خود را کشف کنید و به شما نشان دهد که چگونه به رفتارهای خاصی منجر میشوند. برای دریافت مشاوره حرفهای و استفاده از خدمات روانشناسی، پیشنهاد میشود با درمانگران کلینیک آوان آشنا شوید.
در پایان:
خود تخریبی شیوهای است که مغز شما برای محافظت از خودتان در برابر دردهای عاطفی استفاده میکند. اگر چنین رفتارهایی دیگر به شما خدمت نمی کند، گزینه های زیادی برای شروع به تغییر در دسترس است. شما می توانید الگوهای خود را شناسایی کنید، اقدامات جایگزین را پیاده سازی کنید و از متخصص سلامت روان کمک بگیرید تا به شما در دستیابی به اهدافتان کمک کند.
همه ما به گونهای عمل میکنیم که داستانهایی را که درباره خودمان میگوییم را تأیید میکند. اگر داستان های منفی در مورد خود را درونی کرده اید، دردناک و دشوار است. طبیعی است که سعی کنیم درد آینده را به حداقل برسانیم. هنگامی که متفاوت می دانید، می توانید متفاوت عمل کنید.
محمد امین مختاریان
مطالب مشابه:
- چگونه رفتار قاطعانه داشته باشیم و از مرزهای خود دفاع کنیم؟
- 3 عادتی که باعث میشود «جذابیت رفتاری» نداشته باشید.
- 3 نوع حساسیت رفتاری
- تله رفتارهای اجتنابی و ایمن
- 2 علامتی که نشان می دهد شما با الگو های رفتار سمی زندگی میکنید.
- 10 رفتاری که می تواند دیگران را از شما دور کند.
- 10 رفتاری که نشان دهنده اضطراب اجتماعی شماست
- آگورافوبیا از تشخیص تا درمان
- عصب شناسی خوش بینی و تاثیر آن بر زندگی ما
- پرورش سلامت روان
- تسلط، استقلال و اختیار
- 3 روش اثبات شده برای توقف افراط اندیشی
- پیامدهای عمیق وابستگی بر نحوه زندگی
- تاثیر عمیق باورهای شما