افرادی که با اضطراب مزمن روبرو هستند ممکن است علائم منحصر به فردی داشته باشند ، اما یک روند فکری مشترک در بین آنها وجود دارد : ترس و وحشت غیر منطقی.
اضطراب یا ترس چیست؟
اضطراب را می توان به عنوان واکنش فرد در برابر تهدید واقعی یا تصور شده تعریف کرد . این فرایندی است که تا حدی در همه موجودات زنده وجود دارد . اضطراب همیشه بد نیست ، زیرا می تواند به ما کمک کند تا از پس شرایط دشوار برآییم ، و می تواند انگیزه ما را برای کار بیشتر یا تمرکز در کار برای رسیدن به هدف ایجاد کند . با این حال ، اضطراب مزمن بیش از حد ، غیر منطقی و ناتوان کننده می تواند در کیفیت زندگی کلی ما اختلال ایجاد کند و به ترس های ما دامن بزند . وقتی اضطراب با توانایی عملکرد ما در زندگی روزمره مانند کار ، مدرسه و روابط تداخل پیدا می کند ، مزمن می شود . اگرچه مقداری از اضطراب بخشی از زندگی ما می باشد ، اما اگر نگرانی و ترس مانع از روند زندگی نرمال شما شود ، جستجو برای مرکز مشاوره خوب و متخصص بهداشت روان در زمینه درمان اضطراب مفید خواهد بود .
برخلاف اضطراب حاد که در اثر یک رویداد استرس زا مانند رانندگی در شرایط بد آب و هوایی ایجاد می شود ، اضطراب مزمن یا اختلالات اضطرابی برای مدت طولانی وجود دارد و این در حالی است که هیچ رویداد استرس زا ویا تهدید آمیزی وجود ندارد . اختلالات اضطرابی به خوبی به درمان پاسخ می دهند ، افرادی که با اضطراب مزمن روبرو هستند می توانند با موفقیت درمان شوند و زندگی سالم و رضایت بخشی را ادامه دهند . اما با این حال بسیاری از افراد به دنبال درمان اضطراب نیستند . اگر شما ویا کسی از اطرافیان شما دچار اضطراب مزمن شده ، بهتر است برای درمان اضطراب خود اقدام کنید تا به روند عادی زندگی خودتان برگردید و از رنجش بیشتر جلوگیری کنید .
اختلال اضطراب شایع است و طبق گفته موسسه ملی بهداشت روان آمریکا ، اختلال اضطراب هر ساله %18/1 معادل 40 میلیون نفر از جمعیت آمریکا را تحت تاثیر خود قرار می دهد .
علائم اختلال اضطراب
هر فردی که از اضطراب مزمن رنج می برد ممکن است علائم منحصر به فردی داشته باشد ، اما یک روند فکری مشترک میان مبتلایان وجود دارد و آنهم ترس و وحشت غیر منطقی می باشد . برخی دیگر از علائم اختلال اضطراب شایع در زیر ذکر شده است :
- احساس وحشت ، ترس و عصبی بودن
- تفکر غیرقابل کنترل ، وسواس
- افکار مکرر یا “فلاش بک” از وقایع آسیب زا
- رفتارهای آیینی غیرمنطقی
- تعریق بیش از حد یا بی حسی دست و پا
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه یا تپش قلب
- ناتوانی در آرام بودن
- خشکی دهان ، حالت تهوع ، سرگیجه
- احساس بی قراری
- به راحتی خسته می شوید
- مشکل در تمرکز
- تحریک پذیر بودن
- داشتن تنش عضلانی
- مشکل در کنترل احساس نگرانی
- داشتن مشکلات خواب ، مانند مشکل در خوابیدن یا خواب ماندن ، بی قراری یا خواب نامطبوع
انواع مختلف اختلال اضطراب وجود دارد :
اختلال هراس ( حملات پانیک )
این اختلال ، زمانی است که شما دچار حملات مکرر و غیرمنتظره ای از ترس شَدید همراه با علائم جسمی مانند تعریق ، درد قفسه سینه ، تپش قلب یا احساس خفگی می شوید . حملات پانیک آنقدر شدید است که می توانید احساس کنید در حال مرگ هستید یا کنترل خود را از دست می دهید . این امر منجر به ایجاد ترس عمیق از حمله پانیک دیگر می شود . حملات پانیک بسیار ناتوان کننده و ترسناک است و اگر شما هم دچار حملات پانیک مکرر می شوید ، بهتر است قبل از شروع مجدد به درمان آن بپردازید یا از مکان وموقعیت هایی که باعث حملات پانیک می شود اجتناب کنید . یک روانشناس بالینی خوب می تواند به شما کمک کند تا هنگام حملات پانیک بتوانید آن را کنترل کنید . همچنین در شرایط استرس زا بتوانید از عهده خود برآیید .
وسواس فکری – عملی ( OCD )
افراد مبتلا به این اختلال با هدف کاهش اضطراب و بطور نا خواسته افکار و عملکرد وسواس گونه شدیدی را از خود نشان می دهند . هرچند که افراد مبتلا به OCD افکار و رفتارهای خود را غیر منطقی می دانند اما با این حال متوقف کردن آن برایشان دشوار است . بررسی خاموش یا روشن بودن اجاق گاز یا نگرانی در خصوص رفاه حال یکی از عزیزان طبیعی است اما اگر این رفتار و افکار ها بیش از حد شود و ذهن و فکر شما را درگیر خود کند یا شما را از داشتن یک زندگی عادی محروم کند ، ممکن است علت آن وسواس فکری عملی ( OCD ) باشد .
اختلال استرس پس از سانحه ( PTSD )
اختلال استرس پس از سانحه ( PTSD ) یک اختلال اضطرابی است که می تواند به دنبال یک واقعه آسیب زا یا تهدید آمیز ایجاد شود . از نمونه های وقایع آسیب زا می توان به جنگ ، مرگ غیرمنتظره عزیزان ، تجاوز ، تعرض ، تصادف یا یک فاجعه طبیعی اشاره کرد . کاملا طبیعی است که با وقوع چنین اتفاقاتی دچار شوک یا استرس شدیدی شوید ، اما با این حال در صورتی که با شوک ایجاد شده مقابله کنید و آن را درمان کنید ، با گذشت زمان علائم به تدریج برطرف می شوند . اما اگر اقدامی نکنید این شوک یا استرس در یک حالت شوک ذهنی باقی مانده و علائم با گذشت زمان بدتر می شوند . هنگامی که از PTSD رنج می برید می توانید مشکلات قابل توجهی را در خانه ، محل کار یا سایر زمینه های مهم زندگی تجربه کنید .
اختلال اضطراب اجتماعی ( SAD )
همه ما در برهه ای از زندگی دچار دستپاچگی می شویم . این دستپاچگی طبیعی است و ممکن است قبل از سخنرانی در یک جمع یا مصاحبه شغلی به سراغمان بیاید . اختلال اضطراب اجتماعی یا ترس اجتماعی چیزی فراتر از کم رویی یا دستپاچگی های موقت است و افراد مبتلا به آن اضطراب بسیار شدید و فلج کننده ای را در موقعیت های اجتماعی تجربه می کنند . این اختلال فعالیت های روزانه مانند کار کردن ، مدرسه یا دانشگاه رفتن و… را بسیار چالش برانگیز می کند . برخی از افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ( SAD) متوجه اضطراب و ترس غیر عادی خود می شوند ، اما قادر به غلبه نیستند . این افراد در شدید ترین حالت ، به طور کلی از موقعیت های اجتماعی اجتناب می کنند .
فوبیاهای خاص
هر نوع اختلال اضطرابی که به ترسی غیر منطقی مربوط به تماس با یک شی خاص یا موقعیت های خاص مانند ترس از ارتفاع ، فضا های بسته ، پرواز ، میکروب ، عنکبوت ، مار و… باشد را فوبیای خاص می نامند . فرد مبتلا از تماس با اشیا یا موقعیت ها اجتناب می کند و در موارد شدید تر از هرگونه گفتگو یا تصویری که مربوط به آنها باشد دوری می کند . اجتناب از شی یا وضعیتی که باعث ترس می شود ، فقط می تواند باعث تقویت فوبیا شود . ترس چنان شدید است که تصور مواجهه واقعی می تواند باعث حمله پانیک یا اضطراب شدید شود .
اختلال اضطراب عمومی ( GAD )
اختلال اضطراب عمومی ، الگویی از اضطراب و نگرانی مزمن در مورد فعالیتهای مختلف روزانه و افکار مربوط به رویدادهای آینده است . افراد مبتلا به اختلال اضطراب عمومی روز خود را با نگرانی و تنش تقویت شده پشت سر می گذارند ، حتی اگر در زندگی فعلی آنها چیزی تحریک کننده وجود نداشته باشد . آنها فاجعه را پیش بینی می کنند و بیش از حد در مورد مشکلات سلامتی احتمالی ، مشکلات کار ، پول یا مسائل خانوادگی نگران هستند . این اضطراب مزمن صدمات جسمی ایجاد می کند و باعث ایجاد درد در بدن ، الگوی خواب نامناسب و خستگی مداوم می شود .
رویکردهای درمان اضطراب
با اینکه اختلالات اضطرابی ناتوان کننده هستند ، اما خبر خوب این است که آنها معمولاً به درمان خیلی خوب پاسخ می دهند . بسیاری از افرادی که برای درمان اضطراب خود به دنبال درمان می روند ، زندگی سالم ، شاد و پرباری را پیش می برند . نوع درمانی که برای درمان اضطراب استفاده می شود همه به نوع اختلال اضطراب ، شدت آن و نحوه درمان آن بستگی دارد . به طور کلی ، بیشتر اختلالات اضطرابی با درمان رفتاری شناختی ( CBT ) دارو یا ترکیبی از این دو درمان می شوند .
درمان رفتاری شناختی ( CBT )
درمان رفتاری شناختی ، یک درمان کاملاً اثبات شده و بسیار موثر برای اختلالات اضطرابی است . CBT بر شناسایی ، درک و تغییر الگوهای تفکر و رفتار متمرکز است . در درمان ، بیماران به طور فعال در بهبود خود نقش دارند و این به آنها حس کنترل می دهد . بیماران مهارتهایی را می آموزند که برای کل زندگی آنها مفید است . CBT معمولاً شامل تکمیل تکالیف در خانه مانند خواندن و تمرین آموخته ها است . این روش در دیدن پیشرفت ها بسیار موثر است .
درمان بین فردی
درمان بین فردی (IPT) بر نقش ها و روابط اجتماعی متمرکز است. در IPT ، شما با درمانگر خود بر روی مشکلات بین فردی مانند غم حل نشده ، درگیری با خانواده یا دوستان ، تغییر در نقش های شغلی یا اجتماعی و مشکلات مربوط به دیگران را بررسی می کنید . سپس روش های سالم برای ابراز احساسات و راه های بهبود ارتباط خود با دیگران را فرا خواهید گرفت.
اگرچه درمان بین فردی در اصل برای درمان افسردگی اساسی ایجاد شده است ، اما اگر اضطراب شما در درجه اول مربوط به روابط شما با افراد دیگر باشد ، از IPT برای درمان اضطراب استفاده می شود .
درمان از طریق مواجهه
مواجهه درمانی نوعی درمان شناختی رفتاری ( CBT ) است در کاهش پاسخ های ترس و اضطراب مفید است . در این نوع از درمان ، فرد در معرض موقعیت قرار می گیرد و یاد می گیرد با گذشت زمان اضطراب کمتری پیدا کند . مشخص شده است که این نوع درمان برای درمان وسواس فکری عملی ( OCD ) و هراسهای خاص بسیار موثر است.
استفاده از دارو برای درمان اضطراب
ثابت شده است که دارو در صورت ترکیب با CBT بسیار موثر است . دارو اختلالات اضطرابی را درمان نمی کند ، اما می تواند همزمان با درمان روانشناختی علائم را تحت کنترل قرار دهد . این مهم است که به یک برنامه درمانی زمان کافی اختصاص دهید تا موفقیت آن را قبل از تصمیم به استفاده از دارو اندازه بگیرید . و بعضاً ، ممکن است لازم باشد افراد رویکرد های درمانی مختلف را قبل از یافتن ترکیب مناسب برای خود امتحان کنند . علاوه بر این ، افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی معمولاً با مشکلاتی از جمله کمال گرایی ، طغیان عصبانیت و سو مصرف مواد مخدر یا الکل که معمولاً برای مدیریت علائم اضطراب استفاده می شوند ، دست و پنجه نرم می کنند .
چه انتظاری از درمان اضطراب می توان داشت ؟
یک سوتفاهم رایج در مورد درمان این است که بلافاصله احساس بهتری خواهید داشت . البته گاهی اوقات این مورد است. اما بیشتر اوقات ، قبل از اینکه احساس بهتری داشته باشید ، احساس بدتری دارید . با کمال تعجب ، احساس بدتر شدن اغلب نشانه پیشرفت است . و اگر شما به آن فکر کنید ، منطقی است.
وقتی تصمیم می گیرید به مرکز مشاوره مراجعه کنید تا وارد روند درمان اضطراب شوید ، اغلب به این دلیل است که نتوانسته اید به تنهایی از پس اضطراب خود برآیید . درمان اضطراب شامل بررسی اضطراب و دلایل آن به روشی عمیق تر و معنی دارتر است که این می تواند باعث افزایش موقت اضطراب شود.
هرگز نباید به درمان اضطراب به عنوان یک راه حل سریع فکر کرد . این فرایندی است که مختص هر فرد است . نوع درمانی که نیاز دارید ، مهارتهایی که یاد می گیرید و مدت زمانی که شما تحت درمان هستید کاملاً به نوع اضطراب و شدت علائم شما بستگی دارد .
بسیار مهم است که درک کنیم ، اگرچه روند درمان اضطراب همیشه احساس خوبی نخواهد داشت ، اما در پایان کاملاً ارزشمند خواهد بود.
چگونه بیشترین بهره را از درمان اضطراب ببریم ؟
تلاش برای ایجاد تغییر می تواند یک چالش باشد . ماندن در درمان اضطراب نیز از این قاعده مستثنی نیست. با این حال ، اگر پیگیر باشید ، می توانید شاهد پیشرفت باشید.
در اینجا چند روش برای استفاده بیشتر از درمان اضطراب آورده شده است و در واقع برخی از نتایج را می بینید :
- خوب وانمود نکنید
- سوال بپرس
- هر چیزی و همه چیز را به درمانگر خود بگویید
- تکالیف و کارهای خارج از جلسات خود را انجام دهید
- روی اهداف خود تمرکز کنید
- انتخاب های سبک زندگی سالم را تمرین کنید
- استرس را در زندگی خود کاهش دهید زیرا می تواند اضطراب شما را بدتر کند
به این ترتیب می بینید که تلاش و حضور در کل مراحل درمانی بیشترین تأثیر را در چگونگی عملکرد شما خواهد داشت .
سخن آخر در خصوص درمان اضطراب
اگر با اضطراب زندگی می کنید و عملکرد روزمره شما را مختل می کند ، مهم است که به مرکز مشاوره مراجعه کرده و از متخصص بهداشت روان کمک بگیرید. در صورت تشخیص اختلال اضطراب ، یک برنامه درمانی موثر شامل یکی از روش های درمانی ذکر شده در بالا می تواند به درمان اضطراب شما کمک کند تا بر علائم غلبه کنید و اضطراب خود را مدیریت کنید .
منابع :
کلینیک آوان فقط از منابعی با کیفیت بالا از جمله مطالعات بررسی شده برای حمایت از حقایق موجود در مقالات استفاده می کند .
موسسه ملی بهداشت روان آمریکا (2018 ، ژوئیه). اختلالات اضطرابی
کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (ویرایش پنجم) DSM5
چگونه اضطراب شما بر روی عزیزانتان تأثیر می گذارد
انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا . راهنمای مفید برای گزینه های مختلف درمانی