زنده نمانید، شکوفا شوید

نکات کلیدی این مطلب:

• انسان ها آرزوی داشتن زندگی غنی و پرباری را دارند.
• ما اغلب با بحران هایی مواجه می شویم که بر توانایی ما برای شکوفایی تأثیر می گذارند.
• هنر و ادبیات می توانند به ما بیاموزند که چگونه در میان رنج به درستی زندگی کنیم.

کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – برای اینکه به جلو حرکت کنیم، برای اینکه برای همیشه در چنگال آسیب های گذشته یا حتی توهین های روزانه ای که هر انسانی در معرض آن قرار می‌گیرد، زندگی نکنیم. باید بتوانیم آنچه را که اتفاق افتاده پشت سر بگذاریم و نزاع هایی را که انجام داده ایم فراموش کنیم. اما، چه کسی می‌تواند به راحتی رانندگی کند در حالی که خاطره تصادف وحشتناک در خط مقدم ذهنش حضور دارد؟ چه کسی می تواند دوباره عاشق شود در حالی که در خصوص طلاق دردناک نشخوار می‌کند؟

فراموشی حیاتی است، اما حافظه نیز همینطور است (امتناع از نادیده گرفتن آنچه بوده و چگونگی بازیابی آن). وقتی به یاد می آوریم، میل خود را برای فراموشی مهار می کنیم و به تجربیاتی که معنادار می دانیم (مثبت یا منفی)، چنگ می زنیم. انجام این کار به ما کمک می کند تا سازگار شویم و رشد کنیم، از اشتباهات خود درس بگیریم و به اهداف خود در آینده دست پیدا کنیم. به خاطر سپردن تجارب سخت و دردناک می‌تواند به ما کمک کند وقتی زندگی به خوبی پیش می‌رود سپاسگزار باشیم و در موفقیت خود فروتن بمانیم. یادآوری زمان هایی که آسیب دیده ایم به ما می‌آموزد که از چه تهدیدهایی اجتناب کنیم و به چه کسانی اعتماد نکنیم. نیچه (Nietzsche) می‌گوید: هم توانایی به خاطر سپردن و هم نیاز به فراموش کردن، به زندگی خوب کمک می‌کند.

من این مطلب را در مورد معنای شکوفایی و چگونگی پیشبرد آن در مواجهه با سختی ها با تأملاتی در مورد حافظه و فراموشی می‌نویسم. زیرا می خواهم شما را به یادآوری زمانی در گذشته نزدیک دعوت کنم، زمانی که بسیاری از ما با آن روبرو بودیم. لازم دیدیم از خود فاصله بگیریم و شاید حتی فراموش کنیم. قدم زدن در فروشگاه‌های شلوغ، غذا خوردن در رستوران‌های شلوغ، شرکت در کنسرت‌ها و رویدادهای ورزشی، جشن‌های فارغ‌التحصیلی و جشن‌های مذهبی، دیگر احساسات سورئالیستی را که بسیاری از ما پس از بازگشت به زندگی «عادی» در پی همه‌گیری جهانی تجربه کرده‌ایم، تحریک نمی‌کند. با این حال، زمانی بود که چنین فعالیت‌هایی غیرقابل تصور بود، زمانی که هیچ‌کس نمی‌دانست ویروس چگونه گسترش می‌یابد یا چه کسی بیشتر در معرض خطر است، زمانی که خانواده‌ها از دیدن یکدیگر ممانعت می‌شدند و اماکن مذهبی به تعطیلی کشیده شدند. سعی کنید (اگر مایل هستید) آن روزهای اولیه عدم اطمینان، اضطراب و ترس را به یاد آورید. (پیشنهاد می‌شود مطلب 7 راهکار برای مقابله با احساس آشفتگی در زندگی را مطالعه کنید.)

حال از خود بپرسید: شکوفایی در چنین زمانی چه معنایی داشت؟ وقتی آن فعالیت‌هایی که «غیر ضروری» تلقی می‌شدند متوقف شدند، تصور ما از زندگی خوب چگونه بود؟

به نظر می رسد شکوفایی در میان رنج‌های شدید امکان پذیر نیست. شکوفایی اغلب به عنوان مترادف با شادی و موفقیت به تصویر کشیده می‌شود. زمانی که بقا به ارزش غالب جامعه تبدیل شده و همه نشانه های معمول ما از یک زندگی خوب به طور ناگهانی متوقف شده اند، چگونه باید پیشرفت کرد؟

برنامه شکوفایی انسانی دانشگاه هاروارد (Harvard University) پنج حوزه اصلی را برای ارزیابی شکوفایی انسان فهرست می کند:

• احساس خوشبختی و رضایت از زندگی
• سلامت جسمی و روانی
• معنا و هدف
• شخصیت و فضیلت
• روابط اجتماعی نزدیک

شکی نیست که اینها جنبه های اساسی زندگی خوب هستند. با این حال، در ماه‌های اولیه سال 2020، هر یک از این جنبه‌های شکوفایی تغییر کرد. افسردگی، اضطراب و نارضایتی بیداد می کرد. ما از ترک خانه‌هایمان دلسرد شدیم و به ما گفتند که سلامت جسمی و روحی خود را متوقف کنیم. زندگی ما سرگردان بود، بدون هیچ مسیر روشنی به جلو و هیچ اطمینانی در مورد آینده. ما از اجتماع خود بریده شده بودیم و توانایی ما برای ابراز استعدادها و فضایل مختلف به شدت مهار شده بود. (پیشنهاد می‌شود مطلب 3 ایده از ارسطو برای ساختن یک زندگی خوب را مطالعه کنید.)

در میان چنین خطری، امید به راحتی جای خود را به ناامیدی می دهد و این باور که می توان زندگی غنی و پرباری داشت از بین می رود. از نظر ارسطو، دقیقاً در چنین لحظاتی از کدورت اخلاقی و وجودی است که فرد به نمونه هایی نیاز دارد که بتواند نحوه زندگی و شاید حتی شکوفایی را در بحران‌ها الگوبرداری کند. در بهترین زمان، این الگوها در خانواده‌ها، محل‌های کار، مراکز دینی و جوامع محلی ما یافت می‌شوند. در مواقع دوری اجتماعی و انزوای عمیق، باید آنها را در تاریخ، ادبیات و آثار هنری جستجو کنیم. در آنجا اغلب با افرادی روبرو می‌شویم که تحت آزمایش‌هایی از زندگی قرار می‌گیرند که با آزمایشات زندگی ما طنین‌انداز می‌شود. کسانی که با استقامت و لطف، تسمه‌های اقبال را به دوش می‌کشند.

تصادفی نیست که رمان طاعون اثر آلبر کامو (Albert Camus) در سال 1947 در تابستان 2020 به پرفروش ترین کتاب بین المللی تبدیل شد. دکتر ریو (Rieux) قهرمان داستان، شجاعت، خرد و عشق لازم برای مراقبت از بیماران و افراد در حال مرگ را در حالی که انسانیت خود را دست نخورده نگه می دارد، نشان می دهد. همچنین نباید تعجب کنیم که آثار داستانی و هنری می‌توانند نقش اساسی در پرورش زندگی غنی داشته باشند.

وقتی در “هدیه آزمون زندگی” گرفتار می شویم، چگونه خوبی ها را به خاطر آوریم؟ چگونه زمان حال را فراموش کنیم و خود را از واقعیتی رها کنیم که ما را تهدید می‌کند؟

پاپ فرانسیس (Pope Francis) در نامه‌ای اخیر درباره تخیل ادبی و شکل‌گیری معنوی به «ارزش خواندن رمان‌ها و شعرها به عنوان بخشی از مسیر فرد به سوی بلوغ فردی» می‌اندیشد. فرانسیس با تأکید بر توانایی ادبیات برای «باز کردن فضاهای درونی جدید»، اصرار دارد که خواندن «به ما کمک می‌کند از گرفتار شدن در دام افکار وسواسی که می‌توانند مانع رشد فردی ما شوند جلوگیری کنیم.» این کار را با یادآوری این نکته انجام می‌دهد که زندگی آن‌گونه که امروز تجربه می‌کنیم، کلیت وجود نیست. شرایط تغییر می‌کند و کسانی که شخصیت‌های تاب‌آور پرورش داده‌اند، می‌توانند زندگی معناداری داشته باشند، حتی در دلخراش‌ترین موقعیت‌ها. (پیشنهاد می‌شود مطلب قدرت پذیرش عدم قطعیت را مطالعه کنید.)

بیشتر از آن، به ما امکان می دهد از خود فراتر برویم، خود را در یک کتاب خوب گم کنیم و در آن درس هایی در مورد هنر زندگی از کسانی بیابیم که عمیقاً در مورد معنای خوب زیستن فکر کرده اند. همانطور که کلایو استپلس لوئیس (Clive Staples Lewis) می‌گوید: «با خواندن آثار ادبی غنی، من هزار مرد می‌شوم و در عین حال خودم باقی می‌مانم. مانند عبادت، عشق، عمل اخلاقی و شناخت، از خود فراتر می روم و هرگز بیشتر از زمانی که هستم، خودم نیستم.»

آیا جوهر معنای زندگی برای اینکه به خودمان اضافه کنیم تا تکامل پیدا کنیم و شکوفا شویم، با ارزش نیست؟ آیا این همان شکوفایی نیست که هر یک از ما به آن فراخوانده شده ایم، صرف نظر از آنچه در دنیای اطراف ما می گذرد؟

محمد امین مختاریان

مطالب مشابه:

• 4 گام برای خودشکوفایی
• 2 نگرشی که برای خودشکوفایی باید پشت سر بگذارید
• ۴ نکته مبتنی بر علم برای رسیدن به خودشکوفایی
• چرا عشق مهم است؟
• قدرت کلمات و خودگویی
• چگونه برای رشد فردی شجاعت داشته باشیم؟
• 10 ایده برای حمایت از سفر رشد فردی شما
• نقش ماجراجویی در توسعه فردی
• دستورالعمل رواقی برای توسعه فضایل
• راهکار هایی برای پرورش و توسعه خلاقیت