نکات کلیدی این مطلب:
- هیپوکامپ (hippocampus) نقشههای ذهنی ایجاد میکند که به ما در جهتیابی و به خاطر سپردن محیطهای مکانی کمک میکند.
- قشر پاراهیپوکامپ صحنههای بصری را پردازش میکند و به شناسایی مسیرهای ممکن برای حرکت کمک میکند.
- پیمایش مکانهای جدید، مناطقی از مغز را فعال میکند که نشانههای بصری را برای تشکیل نقشههای مکانی ادغام میکنند.
- مدلهای هوش مصنوعی میتوانند اشیاء را تشخیص دهند، اما در تفسیر ناوبری فضایی پیچیده با مشکل مواجه هستند.
کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – به آخرین باری که در خیابانی شلوغ قدم زدید، در مسیری سنگی دوچرخهسواری کردید یا در دریاچهای شنا کردید فکر کنید. احتمالاً لازم نبود بایستید و به این فکر کنید که چگونه میخواهید در آن فضاها حرکت کنید. بدن شما خودش میدانست چه کاری باید انجام دهد.
مطالعهای که به تازگی در دانشگاه آمستردام انجام شد، نشان داد که مناطق خاصی از سیستم بینایی مغز نه تنها به شما در تشخیص محیط اطرافتان کمک میکنند، بلکه به شما میگویند چگونه بدن خود را در فضاهای مختلف حرکت دهید. چه در حال پیادهروی، کوهنوردی یا شنا باشید، مغز شما همیشه در حال برنامهریزی حرکت بعدی شماست.
GPS داخلی مغز چگونه ما را هدایت میکند
جیپیاس داخلی مغز ما توسط هیپوکامپ (hippocampus) کنترل میشود. هیپوکامپ که در اعماق مغز قرار دارد، دارای سلولهای مکانی تخصصی است که وقتی در مکانهای خاصی هستید، فعال میشوند. هر سلول به یک منطقه خاص تبدیل میشود. الگوهای فعالسازی آنها در کنار هم، بازنماییهای فضایی سهبعدی از محیط اطراف شما را تشکیل میدهند که نقشههای ذهنی نامیده میشوند.
نقشههای ذهنی به شما کمک میکنند تا در محیطهای آشنا حرکت کنید. آنها اطلاعاتی در مورد چیدمان و مکان نشانههای بصری منحصر به فرد و همچنین تجربیات و برداشتهای گذشته شما از آن مکانها را ذخیره میکنند. این GPS داخلی به شما کمک میکند تا از یک نقطه به نقطه دیگر بروید. آنها میتوانند به راحتی نحوه رسیدن به نزدیکترین حمام یا به پیچیدگی نحوه رانندگی از یک شهر به شهر دیگر باشند.
وقتی به جای جدیدی میروید، مغز شما بلافاصله با استفاده از هر نشانهی موجود، شروع به تشکیل یک نقشهی فضایی میکند. این نقشه اطلاعات را از علائم، اشیاء و افراد دیگر میگیرد تا به شما در جهتیابی کمک کند. پیمایش در مکانهای ناآشنا، مغز شما را مجبور میکند تا به نشانههای بصری تکیه کند. این امر نورونها را در ناحیهای درست خارج از هیپوکامپ که به عنوان قشر پاراهیپوکامپ (parahippocampal) شناخته میشود، روشن میکند.
قشر پاراهیپوکامپ به عنوان بخشی از سیستم بینایی مغز ما، به ما در پردازش آنچه میبینیم کمک میکند. سلولهای ناحیهای به نام ناحیه مکانی پاراهیپوکامپ در تشخیص صحنههایی مانند مناظر یا فضاهای داخلی تخصص دارند. این سلولها به جای تمرکز روی اشیاء یا افراد به صورت جداگانه، به شما کمک میکنند تا تصویر بزرگتری را ببینید. این مطالعه نشان داد که این سلولها همچنین نقش کلیدی در کمک به شما در جهتیابی در محیط اطرافتان دارند. (پیشنهاد میشود مطلب نقش هوش مصنوعی در شکل دادن حافظه انسان را مطالعه کنید.)
مغز انسان چه کارهایی انجام میدهد که هوش مصنوعی نمیتواند
بیش از صد و پنجاه نفر در این مطالعه در تصویربرداری مغزی MRI شرکت کردند. در حالی که آنها در اسکنر بودند، به شرکتکنندگان مجموعهای از عکسها نشان داده شد. از آنها خواسته شد تا هر صحنه را بر اساس اینکه آیا پیادهروی، دوچرخهسواری، رانندگی، شنا، قایقسواری یا کوهنوردی انجام میدهند، برچسبگذاری کنند.
همانطور که شرکتکنندگان انتخابهای خود را انجام میدادند، اسکنها افزایش فعالیت در ناحیه پاراهیپوکامپ و ناحیه دیگری از مغز به نام ناحیه پسسری (occipital place) را نشان دادند. ناحیه پسسری که در قشر بینایی در پشت مغز قرار دارد، چیزهایی را در محیط اطراف شما تشخیص میدهد. این سلولها دیوارها، فضاهای باز و موانعی را که ممکن است در مسیر شما باشند، تشخیص میدهند.
به نظر میرسد که این مناطق در کنار هم به مغز شما کمک میکنند تا بفهمد کجا هستید و چگونه در اطراف حرکت کنید. ناحیه پاراهیپوکامپ مسیرهای بالقوه را شناسایی میکند و ناحیه پسسری به مغز شما کمک میکند تا تصمیم بگیرد که چه اقداماتی باید انجام دهید.
در بخش پایانی این مطالعه، ChatGPT و سایر مدلهای هوش مصنوعی را آزمایش شدند. دانشمندان بیش از ۲۰۰ تصویر را به مدلهای هوش مصنوعی نشان دادند تا ببینند چقدر میتوانند صحنههای مختلف را تفسیر کنند. در حالی که هوش مصنوعی در تشخیص اشیاء عملکرد مناسبی داشت، اما وقتی نوبت به تشخیص نحوه حرکت در فضاهای پیچیده رسید، با مشکل مواجه شد. همانطور که دکتر آیریس گرون (Iris Groen) استادیار دانشگاه آمستردام و نویسنده اصلی این تحقیق، توضیح میدهد: «حتی بهترین مدلهای هوش مصنوعی دقیقاً همان پاسخهای انسانها را نمیدهند، حتی اگر این کار برای ما بسیار ساده باشد.»
امیدی وجود دارد که روزی هوش مصنوعی بتواند از ما یاد بگیرد. درک اینکه چگونه مغز ما به ما در حرکت در دنیای پیرامون کمک میکند، میتواند بینشهای جدیدی را برای آموزش هوش مصنوعی برای حرکت روان در محیطهای پیچیده ارائه دهد.
مطالب مشابه:
- احساساتی که مغز را تسخیر میکنند
- ارتباط مغز، بدن و عصب واگ
- آلودگی صوتی و مغز
- راهکار هایی برای افزایش طول عمر مغز
- آیا فناوری جنسی میتواند بهتر از شریک جنسی انسانی باشد؟
- اثر زیگارنیک (Zeigarnik) و حافظه
- چگونه مهارت تفکر انتقادی خود را تقویت کنیم؟
- اختلال خواب و سلامت روان؛ 8 یافته و 7 توصیه
- راههای فرار از تنهایی در دنیای پرشتاب امروز
- تعریف مجدد موفقیت در زندگی
- چگونه نگرانی از آینده مبهم را متوقف کنیم