نکات کلیدی این مطلب:
- ترومای بین نسلی پدیدهای که در آن تجارب تروماتیک تحمل شده توسط یک نسل به نسلهای بعدی منتقل میشود.
- جهش نسلی ارزشها و مهارتهای مثبت را گسترش میدهد و موجهای ماندگاری را در نسل های آینده ایجاد میکند.
- دنبال کردن علایق خود، تابآوری را تقویت میکند و میراثی از رشد را برای نسلهای بعدی به جا میگذارد.
کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – ما اغلب در مورد ترومای بین نسلی میشنویم، پدیده ای که در آن تجارب تروماتیک تحمل شده توسط یک نسل به نسلهای بعدی منتقل میشود. روایاتی همچون سختی، کمبود و زخمهای عاطفی اغلب در رسانهها و روانشناسی عمومی منتشر میشوند. با این حال، موضوعی که ما به ندرت درباره آن بحث میکنیم، همتای قدرتمند آن یعنی “جهش نسلی” میباشد.
جهش نسلی، نیروی مخالف ترومای بین نسلی میباشد. جهش نسلی شامل ارزشها، مهارتها و ذهنیتهای مثبتی است که از طریق خانوادهها منتقل میشود و میراثی از تابآوری، هدف و تحقق را ایجاد میکند. در حالی که ترومای بین نسلی ممکن است سرفصلها را به خود اختصاص دهد، جهش نسلی به همان اندازه تأثیرگذار است و میتواند زندگی را برای بهتر شدن توسعه دهد. برای درک این پویایی، دو داستان متفاوت از مراجعه کنندهای به نام فرزاد را با شما به اشتراک میگذارم که یکی در مورد ترومای بین نسلی و دیگری در مورد جهش نسلی میباشد که تأثیر پایدار این نیروها را برجسته میکند.
تاثیر ترومای بین نسلی
مادربزرگ مادری من در اوایل جنگ جهانی به دنیا آمد و از شوروی (روسیه کنونی) به ایران مهاجرت کرد. تراژدی در قحطی سال 1320 زمانی که مادرش درگذشت رخ داد. پدرش که تحت فشار مراقبت از چند فرزند به تنهایی بود، او را در یتیم خانه ای قرار داد و او بقیه دوران کودکی خود را در آنجا گذراند. این نیز در دوران قحطی بزرگ بود، زمانی که کمبود، زندگی روزمره را تعریف میکرد.
تجربه مادربزرگم از نداشتن پول یا غذای کافی عمیقاً بر جهان بینی او تأثیر گذاشت. او عادات و ترس هایی را ایجاد کرد که حول محور کمبود و بقا بود و به فرزندانش از جمله مادرم منتقل کرد. مادرم به یاد میآورد که انبارهای پنهانی از غذا و پول را در اطراف خانه پیدا کرده است. اقدامات احتیاطی ناشی از ترس مادربزرگم از اینکه هر لحظه ممکن است روزهای سخت دوباره پیش بیاید.
وقتی پدرم در سن 40 سالگی به طور ناگهانی درگذشت و مادرم با سه پسر بچه تنها ماند، تراژدی دوباره به خانواده ما سر زد و ترس از کمبود منابع پدیدار شد. مادرم ترس عمیقی از تمام شدن منابع در من ایجاد کرد، حتی زمانی که منطقی نبود. من در نهایت یک پزشک شدم و آنقدر درآمد داشتم که بتوانم راحت زندگی کنم، اما ترس همچنان ادامه داشت. علیرغم امنیت مالی، من تمایلی به خرج کردن نداشتم، زیرا باور داشتم همه چیز میتواند از دست برود. ترومای بین نسلی، به جریانی پنهانی تبدیل شد که رابطه من با پول و امنیت را شکل داد. (پیشنهاد میشود مطلب 10 نشانه ترومای دوران کودکی التیام نیافته را مطالعه کنید.)

نیروی جهش نسلی
در حالی که داستان مادربزرگ مادری من منعکس کننده تروما است، داستان پدربزرگ مادری من داستان رشد و توسعه است. او به ریاضیات علاقه داشت و زمانی که مادرم دختری کوچک بود، بغل او می نشست و معادلات ریاضی حل میکردند. در آن زمان (قبل از کامپیوتر) همه چیز با دست و تمیز نوشته میشد. او لذت خود از کارش با مادرم در میان گذاشت و توضیح داد که چرا ریاضی را بسیار دوست دارد.
آن شادی مسری شد. مادر من، با الهام از پدرش، عشق خود را به ریاضی توسعه داد و ریاضیدان شد. همانطور که بچه ها اغلب الگو برداری میکنند، من هویت مادرم را به عنوان علاقهمند به ریاضیات امتحان کردم، به خصوص زمانی که با مشکلاتی روبرو میشدم. من مشکل ناتوانی در یادگیری داشتم که خواندن را برایم دشوار میکرد و در حالی که همکلاسیهایم در خواندن پیشرفت میکردند، من مشغول رنگآمیزی کتابهای نقاشی بودم. اما ریاضی برایم متفاوت بود، من در ریاضیات عالی بودم و این موفقیت به من این اعتماد به نفس را داد که باور کنم علی رغم چالش هایم میتوانم یاد بگیرم و پیشرفت کنم.
در سال های اولیه به عنوان پزشک معالج، با بیماری مواجه شدم که بارها در بیمارستان بستری شده بود، به شدت کم آبی داشت و در آستانه مرگ بود. مورد او مار را گیج کرده بود تا اینکه متوجه رابطه ریاضی بین دو نتیجه آزمایشگاهی او شدم. این ارتباط منجر به تشخیص نادری شد که با داروی ساده قابل درمان بود. او بهبود یافت و به نقش خود به عنوان مددکار اجتماعی بازگشت و با جوانان بیخانمان برای تأمین سرپناه، خدمات اجتماعی و اشتغال کار کرد.
با تأمل بر روایات فرزاد، به اثرات موجی عمیق جهش نسلی پیبردم. عشق پدربزرگ فرزاد به ریاضی که با مادرش به اشتراک گذاشته شد، مهارتها و اعتماد به نفس فرزاد را شکل داد. دههها بعد، آن مهارتها جانی را نجات دادند و بهطور غیرمستقیم بر زندگی تعداد زیادی از افراد مددجو از طریق مددکاری تأثیر گذاشت. مانند انداختن یک سنگریزه در اقیانوس، جابجایی اولیه آب گسترش مییابد و امواجی را تشکیل میدهد که تا مدتها پس از غرق شدن سنگریزه به سواحل دوردست میرسند. (پیشنهاد میشود مطلب درمان تروما، التیام زخم های گذشته را مطالعه کنید.)

انتخاب جهش به جای تروما
ترومای بین نسلی و جهش نسلی هر دو میراثی هستند که ما به ارث میبریم و به آیندگان منتقل میکنیم، اما این انتخاب را داریم که کدام یک را تقویت کنیم. ترومای بین نسلی اغلب اجتناب ناپذیر است زیرا ریشه در درد و بقا دارد. با این حال، جهش نسلی به همان اندازه طبیعی و به همان اندازه قدرتمند است. با دنبال کردن “هدف کوچکی” که میتواند تاثیر مثبتی بر ما ایجاد کند، ما میراثی مثبت ایجاد میکنیم که میتواند در طول نسلها موج ایجاد کند.
دنبال کردن “هدف کوچک” به چه معناست؟ این در خصوص مشغول شدن در کار، سرگرمی ها یا علایق فرآیند محور است که برای ما نشاط و معنا میآورد، حتی اگر کوچک یا معمولی به نظر برسند. برای پدربزرگ فرزاد ریاضی بود، برای دیگران، ممکن است هنر، باغبانی، آموزش یا صرفاً نشان دادن مهربانی باشد. این اقدامات کوچک هدفمند، قدرت الهام بخشیدن و ارتقاء بخشیدن به ایجاد شتاب نسلی را دارند که تروما را متعادل میکند. (پیشنهاد میشود مطلب چگونه خود را با تمام معایب دوست داشته باشیم را مطالعه کنید.)
میراثی که از خود به جا می گذارید
داستان خانواده فرزاد نشان میدهد که ترمای بین نسلی واقعی است، اما این تمام داستان نیست. جهش نسلی روایتی به همان اندازه قانع کننده ارائه می دهد، روایتی از تابآوری، هدف و امید. همه ما این توانایی را داریم که با دنبال کردن آنچه دوست داریم و به اشتراک گذاشتن آن با دیگران، میراث مثبتی را منتقل کنیم.
در حالی که تروما اغلب نیاز به درمان و تصدیق دارد، جهش نسلی ما را به ساختن و پرورش دعوت میکند. این به ما یادآوری میکند که امواج اعمال ما بسیار فراتر از عمر خودمان است و افراد و مکانهایی را که ممکن است هرگز نبینیم را لمس میکند. با انتخاب جهش نسلی، اطمینان میدهیم که میراث ما با سختیهایی که تحمل کردهایم تعریف نمیشوند، بلکه با سرزندگی، دانش و هدفی که پرورش دادهایم تعریف میشوند.
مطالب مشابه:
- راه حلهای موثر برای درمان تروما
- رابطه جنسی ناسالم، راهی برای فرار از تروما
- شناخت تأثیر ترومای بزرگ و ترومای کوچک
- آیا تروما به طور کامل درمان میشود؟
- 3 نشانه ترومای پردازش نشده
- چگونه علائم ترومای حل نشده را شناسایی کنیم؟
- 12 سوال در خصوص ترومای دوران کودکی
- درمان تروما، التیام زخم های گذشته
- 5 نشانه ظریف ترومای دلبستگی التیام نیافته
- 10 نشانه ترومای دوران کودکی التیام نیافته
- 5 نکته در مورد مردانی که مورد غفلت عاطفی قرار گرفتهاند