در فصل نوجوانی بسیاری از ترس ها غیر منطقی هستند و اگر این ترس ها درمان نشوند و با نوجوان همراه شوند، احتمال بروز اختلال اضطراب و در ادامه آن ترس از دستیابی به استقلال در نوجوان تشدید می شود. ایجاد ترس های غیر منطقی در میان نوجوانان و در پی آن ترس از رسیدن به استقلال، از تربیت نادرست والدین و کم کاری سیستم آموزش و پرورش سرچشمه می گیرد.
اضطراب از ناتوانی در دستیابی به اهداف، ناشی از ریسک پذیری پایین نوجوانان می باشد. در کشور های اروپایی نوجوانان را در سنین 12 تا 18 سالگی به طرق مختلفی مانند برگزاری اردو با هدف افزایش استقلال و کاهش وابستگی به خانواده، از خانواده جدا می کنند تا زمینه آماده سازی برای استقلال و قطع وابستگی به خانواده فراهم شود. متاسفانه ما در این زمینه عملکرد مناسبی نداشته ایم و نوجوانان گاهی از به دست آوردن و رسیدن به استقلال واهمه دارند.
ضعف سیستم آموزشی
نوجوانان ما آنقدر وابسته پرورش میابند که سال ها بدون اینکه استقلالی به دست بیاورند، وابسته به خانواده خود می مانند. افزایش ترس از استقلال در نوجوان ممکن است باعث ایجاد اختلال اضطراب در او شود. از نظر فروید، شخصیت افراد تا هفت سالگی شکل می گیرد و در این گروه سنی باید رسیدن به استقلال و قطع وابستگی به خانواده آموخته شود. روانشناسانی که از فروید پیروی می کنند، اعتقاد دارند که آموزش در زمینه های مختلف به کودکان تا سن 12 سالگی اثربخش خواهد بود و تا سن 16 سالگی انسان ها می توانند تغییر کنند و پس از آن، به خصوص بعد از 20 سالگی، تغییر افراد بسیار دشوار است، زیرا شخصیت فرد تشکیل شده است.
علل اختلال اضطراب نوجوانان
نوجوانی دوران گذر از کودکی به بزرگسالی است و در این دوران وجود ترس، پرسش و اضطراب در مورد آینده نامعلوم امری طبیعی می باشد. نوجوانان، گاهی اوقات دچار آشفتگی نقش ها و بحران هویت می شوند. آنها دائماً به خود می اندیشد و در صورت موفقیت در این مسیر می توانند به رضایت از خود دست یابند، در غیر این صورت شکل گیری هویت و پذیرش آن کار بسیار دشواری برایشان خواهد بود. که نتیجه مهم آن «اختلال اضطراب» است. نوجوانی در واقع شکافی است بین کودکی و بزرگسالی که در آن نوجوان برای کشف خود به دنبال آزمون و خطا است و نوجوانانی که با قدرت بر این مسائل غلبه کرده اند با اعتماد به نفس کافی وارد عرصه بزرگسالی می شوند وگرنه این شکل از سردرگمی در نقش و بحران هویت روال عادی رشد نوجوان را مختل می کند، به گونه ای که ممکن است او را از مسیرآینده تحصیلی و شغلی منحرف کند و گاهی اثرات نامطلوبی مانند تمایل به استفاده از مواد مخدر پدیدار شود.
هویت و رسیدن به استقلال
سردرگمی و ترس در نوجوانی شایع است و این نگرانی ها و ترس ها اغلب از آینده می باشند و ارزشی ندارند. در مواردی، نوجوانان از افکار خود می ترسند و سعی می کنند کاری را انجام ندهند که باعث دردسر شود. در بعضی موارد نیز با انجام کار ها و رفتار هایی که تا به حال انجام نداده اند، احساس می کنند که از مسیر اصلی خود خارج شده اند. ترس از مدرسه، ترس از اختلافات خانوادگی که منجر به طلاق والدین شود، ترس از انجام کاری شرم آور، ترس های اخلاقی مانند اشراف دیگران به دوران نوجوانی و امور شخصی نوجوانان و در نهایت ترس از طرد شدن، از ترس هایی هستند که در سنین نوجوانی رایج است و گاه به افزایش وابستگی نوجوان می انجامد و مانعی برای به استقلال رسیدن او می باشند.
گونه های مختلف ترس در نوجوانان
سه نوع خاص از فوبیا یا ترس وجود دارد، مانند ترس از حیوانات، فوبیای اجتماعی، مانند اضطراب شدید در موقعیت های عمومی، و فوبیا از محیط اجتماعی یا بازار هراسی، مانند تنها ماندن در جمع. اگر ترس در یک نوجوان افزایش یابد، می تواند منجر به اختلالات اضطرابی شود. علائم اضطراب نوجوانان شامل سکوت و بلاتکلیفی، نجوا کردن با خود، تکرار مکرر حرکات فیزیکی، اختلال فکری، وحشت غیر قابل توضیح، حسادت، عصبانیت، کینه توزی ناشی از آسیب های دوران کودکی ویا انعکاس ناسازگاری عاطفی والدین و روابط ضعیف عاطفی سایر اعضای خانواده، می باشد. علائم دیگری مانند شب ادراری، جویدن ناخن و غیره نیز می تواند از اختلال اضطرابی نوجوانان باشد.
تفاوت اضطراب و ترس چیست؟
اضطراب ترسی ریشه دار است که از درون انسان را آزار می دهد. تفاوت آن با ترس این است که در ترس علت و معلولی وجود دارد، اما در اضطراب انگیزه ها غالبا مبهم است. مبداء ترس را می توان در بیماری روانی ارثی یا کودکی شیطنت آمیز یا تربیت نادرست جستجو کرد. به هر حال سرچشمه ترس را باید در طرز فکر جستجو کرد. انباشته شدن ترس ها بر روی یکدیگر می تواند باعث ایجاد اختلال اضطرابی شود که در شرایط مساوی اضطراب در دختران بیشتر از پسران است. اواخر نوجوانی پر از استرس است و اختلال اضطراب نوجوانان تشدید می شود که بیشتر به دلیل تربیت نادرست والدین است.
روش های درمان
راه های زیادی برای درمان ترس واختلال اضطراب نوجوانان وجود دارد، ماندگاری و استمرار اضطراب می تواند منجر به شکل گیری این بیماری در انسان شود، از این رو لازم است افراد برای درمان اقداماتی انجام دهند. یکی از سادهترین راههای ممکن برای مقابله با اضطراب و ترس در نوجوانی این است که نوجوان خود را درگیر فعالیتهای مداوم نگه دارید، او را از انزوا بیرون بکشید و از یادآوری ترسهای گذشته خودداری کنید. همچنین والدین باید این آگاهی را داشته باشند که یک نوجوان برای بالغ شدن باید بتواند به بلوغ فکری برسد و از والدین خود مستقل عمل کند. اگر نوجوان نتواند تعارض بین استمرار احساس وابستگی و میل به استقلال را حل کند، نمی تواند با همسالان خود رابطه منطقی و درستی برقرار کند و در نتیجه زندگی تحصیلی و حرفه ای خود را فراهم کند.