نکات کلیدی این مطلب:
- به بچهها یاد بدهید که برای تابآوری و اصالت در زندگی، حس قوی از خود ایجاد کنند.
- برای حمایت از استقلال و تصمیمگیری، خوداندیشی و تفکر انتقادی را تشویق کنید.
- برای توانمندسازی بچهها در شناخت خودشان و تعامل معنادار با دیگران، مرزهایی تعیین کنید و به آنها احترام بگذارید.
کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – به عنوان یک درمانگر، اغلب به این موضوع فکر کردهام که تربیت فرزندانی که برای ورود به جامعه آماده باشند و قادر به موفقیت در جامعه باشند، به چه معناست؟. چیزی که آموختم این بود که آموزش داشتن حس قوی از خود به فرزندانمان، یکی از بزرگترین هدایایی است که میتوانیم در طول زندگی به آنها بدهیم. داشتن حسی قوی از خود، به آنها در شغل، روابط و به طور کلی در زندگی کمک خواهد کرد.
همچنان که بزرگ میشویم، پیامهایی در خصوص انتظاراتی که هنجارهای اجتماعی، روندها و همسالان از ما انتظار دارند، دریافت میکنیم. جدا از آنچه از ما انتظار میرود، داشتن درک روشنی از اینکه چه کسی هستیم (به این معنی که ما افکار، ارزشها و ایدههای خودمان را داشته باشیم)، در جامعه کنونی یک ابرقدرت است. این به معنای برجسته شدن یا متفاوت بودن صرف ویا واگرایی از جامعه نیست. داشتن یک حس قوی از خود، به ارزشها و اصول ما اجازه میدهد تا ما را جدا از آنچه جامعه، خانواده یا همسالان از ما انتظار دارند، هدایت کنند. حس قوی از خود، در مورد این است که در آنچه هستیم، ریشه داشته باشیم تا بتوانیم زندگی و روابط خود را با وضوح و هدف پیش ببریم.
وقتی در مورد اینکه چه کسی هستیم، چه چیزهایی برایمان ارزشمند است و چه اهدافی داریم شفاف باشیم، میتوانیم آن زندگیای را که میخواهیم داشته باشیم. وقتی تحت تأثیر نظرات دیگران قرار نمیگیریم یا به سمت روندهایی که برای ما خوب نیستند کشیده نمیشویم، شادتر و آزادتر زیست میکنیم.
حس قوی از خود نه تنها به ما به عنوان یک فرد کمک میکند، بلکه ارتباطات و روابط ما با دیگران را نیز تقویت میکند. با دانستن جایگاه خود، میتوانیم با واقعیت و اعتماد به نفس در روابط خود پیش برویم و سعی نمیکنیم خودمان را در قالب جا دهیم. بنابراین، میتوانیم ارتباطات خود را واقعیتر و زندگی خود را پربارتر کنیم.
وقتی فاقد حس خودشناسی باشیم، احتمال بیشتری وجود دارد که به دیگران اجازه دهیم زندگی ما را به شیوههایی که با ارزشهای ما همسو نیستند، به دست بگیرند. ما به راحتی تحت تأثیر قرار میگیریم، بیش از حد به اعتبارسنجی خارجی وابسته میشویم و در برابر فشار همسالان آسیبپذیر میشویم. وقتی خودِ قوی نداریم، بیشتر جذب محیط میشویم و کمتر به طور انتقادی محیط اطراف خود را ارزیابی میکنیم. اگر این ویژگی در فرزندان پرورش نیابد، در بزرگسالی دچار سردرگمی و آسیب خواهند شد.
چگونه به فرزندانتان کمک کنید تا حس قوی از خود را در خود پرورش دهند
من همیشه به والدین میگویم که اگر میخواهیم فرزندانمان حس قوی از خود داشته باشند، باید از خودمان شروع کنیم. در نظریه سیستمهای خانواده بوئن (Bowen) به این امر تمایز خود میگویند، یعنی توانایی ارتباط برقرار کردن با دیگران در عین حفظ افکار، ارزشها و احساسات. بچهها بیشتر از آنچه میگوییم از آنچه انجام میدهیم یاد میگیرند، بنابراین با کار کردن روی خودآگاهی خود، زندگی کردن با ارزشها و مرزهایمان، فرزندانمان بیشتر خود را پرورش میدهند. (پیشنهاد میشود مطلب خودآگاهی و 7 راهکار علمی برای تقویت آن را مطالعه کنید.)
در ادامه روشهای عملی برای تقویت حس قوی اعتماد به نفس در خود و فرزندانتان ارائه شده است:
۱. روی تمایز خود کار کنید
بچهها همیشه ما را زیر نظر دارند. اگر ما دائماً تحت تأثیر نظرات دیگران باشیم، بیش از حد واکنش نشان دهیم یا در مورد ارزشهایمان نامشخص باشیم، آنها متوجه این موضوع میشوند. با کار کردن روی تمایز خود و الگو شدن برای فرزندانتان، به آنها نشان دهید که داشتن یک حس مشخص از خود چگونه است. (پیشنهاد میشود مطلب چگونه عزت نفس ایجاد کنیم و حسی قوی از خود داشته باشیم؟ را مطالعه کنید.)
۲. دیکته نکنید
با نصیحت یا راه حل وسط حرفشان نپرید؛ از بچههایتان سوالاتی بپرسید که آنها را تشویق کند خودشان فکر کنند. برای مثال، اگر در تصمیمگیری مشکل دارند، بپرسید: «به نظر شما چه چیزی بهتر جواب میدهد؟» «در این موقعیت چه چیزی برای شما از همه مهمتر است؟» اگر به جای نصیحت کردن، سوال بپرسید، به آنها اجازه میدهید مهارتهای تفکر انتقادی خود را توسعه دهند. (پیشنهاد میشود مطلب چگونه کودکانی تاب آور و انعطاف پذیر تربیت کنیم را مطالعه کنید.)
۳. خوداندیشی را تشویق کنید
وقتی فرزندتان کاری را انجام میدهد، در برابر میل به گفتن «کارت عالی بود!» مقاومت کنید. از او بپرسید: «به نظرت چطور انجامش دادی؟» «به کدام بخش از آن کار بیشتر افتخار میکنی؟» این گونه سوالات به آنها کمک میکند تا حس درونی موفقیت خود را توسعه دهند، نه اینکه به تحسین بیرونی تکیه کنند. اگرچه تحسین کردن بد نیست، اما برای آنها مفید است که حس درونی موفقیت را بشناسند و آن را توسعه دهند.
۴. بگذارید شکست بخورند
شکست بخش طبیعی زندگی است. همچنین میتواند یکی از بزرگترین معلمان ما باشد. ما دوست نداریم رنج کشیدن فرزندانمان را ببینیم، اما وقتی برای نجات آنها از هر اشتباهی مداخله میکنیم، فرصت یادگیری تابآوری و حل مسئله را از آنها میگیریم. بگذارید فراز و نشیبهای زندگی را تجربه کنند و بدون اینکه کنترل اوضاع را به دست بگیرید، در کنارشان باشید و از آنها حمایت کنید. این ممکن است شبیه همدلی با شکست آنها و سپس تلاش برای تشویق آنها به تلاش دوباره به روشی جدید باشد. (پیشنهاد میشود مطلب سازماندهی پس از شکست را مطالعه کنید.)
۵. آموزش مرزها
مرزها راهی برای نشان دادن این هستند که شما حس قوی از خودتان دارید. با تعیین مرزهای خودتان و احترام به مرزهای آنها، به فرزندانتان نشان دهید که مرزهای سالم چگونه هستند. به عنوان مثال، اگر آنها برای پردازش احساسات خود به فضا نیاز دارند، به آنها اجازه دهید زمانی را تنها باشند. اگر به مرزهای آنها احترام نگذاریم، پیامی که دریافت میکنند این است که صدای آنها مهم نیست. (پیشنهاد میشود مطلب چگونه رفتار قاطعانه داشته باشیم و از مرزهای خود دفاع کنیم؟ را مطالعه کنید.)
۶. از افکار و تجربیات آنها بپرسید
از فرزندانتان بپرسید که در مورد دنیای اطرافشان چه فکری میکنند، این را به یک روال تبدیل کنید. چه کتابی باشد که میخوانند، چه یک روند یا موقعیتی در مدرسه، آنها را تشویق کنید تا آنچه را که میشنوند به طور انتقادی ارزیابی کنند و نظرات خود را شکل دهند.
چرا داشتن حس قوی از خود مهم است؟
وقتی بچهها حس قوی از خود پیدا میکنند، برای عبور از چالشهای زندگی مجهزتر میشوند. این امر ممکن است آنها را از فشار همسالان و رفتارهای مضر محافظت کند؛ آنها یاد میگیرند که اطلاعات را به طور انتقادی ارزیابی کنند و از افرادی که به منافع آنها اهمیتی نمیدهند، آگاه باشند.
آنها همچنین در دوران سخت زندگی انعطافپذیرتر خواهند بود، زیرا درک روشنی از اینکه چه کسی هستند و به چه چیزی پایبندند، خواهند داشت. شاید مهمتر از همه، آنها قادر خواهند بود ارتباطات عمیقتر و اصیلتری با دیگران برقرار کنند، زیرا سعی نمیکنند کسی باشند که نیستند.
بزرگ کردن کودکانی با حس قوی از خود، به معنای مستقل کردن آنها تا حدی که به کسی نیاز نداشته باشند و اجازه نفوذ دیگران را ندهند، نیست. بلکه به معنای کمک به آنها برای تبدیل شدن به افرادی استوار و با اعتماد به نفس است که میتوانند از دریچهی یک خودِ اصیلتر با جهان تعامل داشته باشند.
ما به عنوان والدین، میخواهیم فرزندانمان را از هرگونه آسیب یا صدمهای محافظت کنیم، اما میدانیم که نمیتوانیم این کار را انجام دهیم. با این حال، میتوانیم به آنها ابزارهایی بدهیم تا انتقادی فکر کنند، روی ارزشهای خود محکم بایستند و زندگی خود را با هدف هدایت کنند. با انجام این کار، ما فقط فرزندان را تربیت نمیکنیم، ما رهبران آینده را پرورش میدهیم.
«پیشنهاد میشود از تست های شخصیت کلینیک روانشناسی آوان که به صورت رایگان در اختیار شما قرار داده شده است، برای شناخت و آگاهی بیشتر از خودتان استفاده کنید.»
مطالب مشابه:
- تاثیر منفی غریزه والدین بر تربیت فرزندان
- سه دلیل اصلی رفتار بد فرزندان بزرگسال با والدینشان
- 5 روش برای کاهش اضطراب نوجوانان
- والدین هلیکوپتری چه کسانی هستند و فرزندپروری هلیکوپتری چگونه است؟
- نقش والدین در تصویر سازی کودکان از بدن خود
- چگونه به نوجوانان و جوانان مضطرب کمک کنیم؟
- کمک به کودکان خجالتی برای ارتباط با دیگران
- عوامل ایجاد اختلال اضطراب نوجوانان
- ایجاد انگیزه یادگیری در کودکان با 8 نکته مهم
- بیش فعالی کودکان (ADHD)
- 7 حرفی که آسیب جدی به روان کودکان میرساند
- گفتگو با کودکانی که از درد روانی رنج میبرند
- والدین چگونه به عزت نفس کودکان آسیب میرسانند
- نیمه تاریک توانمندسازی کودکان
- خصلتهایی که کودکان ما را نابغه میکنند
- کمال گرایی، دشمن موفقیت کودکان
- بیحوصلگی کودکان، راهی برای افزایش خلاقیت
- تقویت عزت نفس کودکان در تعطیلات تابستانی
- 4 نکنه مهم برای آگاهی از احساسات کودکان