نکات کلیدی این مطلب:
- ترومای حل نشده، افکار، احساسات و رفتار را شکل میدهند. اغلب بدون اینکه ما بدانیم.
- علائم عاطفی، رابطهای و جسمی میتوانند نشاندهندهی آسیبی باشند که بهبود نیافته است.
- بهبودی با آگاهی، حمایت و دلسوزی برای خودمان آغاز میشود.
- گامهای کوچک (مانند ذهن آگاهی، نوشتن خاطرات روزانه و تحرک) میتوانند از روند بهبودی پشتیبانی کنند.
کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – آیا تا به حال احساس کردهاید که مسئله یا مشکلی از گذشتهتان هنوز شما را آزار میدهد؟ گاهی اوقات به طور نامحسوس و گاهی اوقات مانند موج جزر و مد. شاید بدون هیچ دلیل مشخصی احساس اضطراب میکنید، یا برای ارتباط با دیگران، حتی کسانی که عمیقاً به آنها اهمیت میدهید، مشکل دارید. اینها ممکن است نشانههایی از ترومای حل نشده باشند. زخمی نامرئی که بیسروصدا نحوه تفکر، احساس و ارتباطات شما را شکل میدهد.

ترومای حل نشده چیست؟
تروما فقط مربوط به اتفاقی که افتاده نیست، بلکه مربوط به نحوه واکنش بدن و ذهن شما به آن است. تروما تجربهای است که «به شدت گیجکننده و ناراحتکننده» است و «همچنان بر عملکرد استراتژیک شما تأثیر منفی میگذارد». به عبارت دیگر، میتواند الگوهایی از ترس، قطع ارتباط یا هوشیاری بیش از حد را به جا بگذارد که مدتها پس از رویداد ادامه یابد.
لازم نیست اتفاقات را به خاطر بسپارید تا واقعی باشند. اغلب، اثرات ماندگار مشکل در احساس امنیت، اعتماد به دیگران یا عدم ثبات، نشان دهنده آسیب روحی حل نشده است.
تشخیص علائم ترومای حل نشده
علائم ممکن است متفاوت باشند، اما در زیر چند الگوی رایج وجود دارد:
- عاطفی: اضطراب، بیحسی، نوسانات خلقی، افکار مزاحم.
- رابطهای: مشکل در اعتماد به دیگران، کمالگرایی، گوشهگیری و تکرار رفتارهای ناسالم.
- جسمی: خستگی مزمن، تنش عضلانی، هوشیاری بیش از حد، مشکلات خواب.
این علائم را میتوان با ویژگیهای شخصیتی یا استرس عمومی اشتباه گرفت، اما اغلب از تلاش برای محافظت از خود ناشی میشوند. (پیشنهاد میشود مطلب چگونه علائم ترومای حل نشده را شناسایی کنیم؟ را مطالعه کنید.)
آسیبی که نمیتوانید نامی برایش بگذارید
این الگوها اغلب میتوانند سالها ناشناخته بمانند. آناهیتا، دختر ۲۸ سالهای را در نظر بگیرید که به دلیل اضطراب ناشی از استرس کاری به دنبال درمان بود. او در حال بررسی تغییر شغل بود. او به بسیاری از اهدافش رسیده بود و احساس موفقیت میکرد، اما عمیقاً خسته بود.
او خودش را کسی که تجربه آسیب روحی داشته باشد، نمیدید. با این حال، همانطور که ما در کلینیک روانشناسی آوان تاریخچه او را بررسی کردیم، الگوهایی مانند سوءاستفاده در دوران کودکی و بیثباتی مالی، نقش اولیه به عنوان میانجی صلح در خانواده و یک باور عمیقاً ریشهدار مبنی بر اینکه آرامش از طریق مصرف مواد مخدر به عنوان راهی برای مقابله با مشکلات حاصل میشود، شروع به آشکار شدن کردند.
چیزی که به آناهیتا کمک کرد فقط صحبت کردن در مورد گذشتهاش نبود، بلکه یادگیری این تشخیص بود که چگونه آن تجربیات گذشته هنوز هم حال او را شکل میدهند. با استفاده از استراتژیهای مبتنی بر ذهن آگاهی، او متوجه شد که چه زمانی بدنش در محل کار احساس تهدید میکند و به حالت جنگ یا گریز تغییر میکند، مانند سفت شدن شانهها، هجوم افکار یا تپش قلب. او با تکنیکهای مبتنی بر مراقبه، توانست به جای واکنش نشان دادن بر اساس الگوهای قدیمی، با لحظه حال در ارتباط بماند.
ما از ابزارهای درمان شناختی رفتاری (CBT) استفاده کردیم تا به او کمک کنیم برخی از باورهای سفت و سختی را که داشت (مانند این ایده که درخواست یک روز مرخصی او را تنبل میکند) شناسایی و به چالش بکشد. این افکار که پیامهای عمیقاً ریشهداری بودند، اغلب خودکار و مطلق به نظر میرسیدند. آیا واقعاً نیاز به استراحت تنبلی بود؟ چه شواهدی این ایده را تأیید میکرد و چه شواهدی آن را تأیید نمیکرد؟
وقتی آناهیتا شروع به زیر سوال بردن این افکار کرد، شروع به جایگزینی آنها با جایگزینهای واقعبینانهتر و دلسوزانهتر کرد. برای مثال، وقتی متوجه شد که دارد با خودش فکر میکند «من به خاطر نیاز به استراحت ضعیف هستم»، ما چارچوبهای جدیدی مانند «همه به استراحت نیاز دارند. این ضعف نیست، بخشی از انسان بودن است» یا «استراحت به من اجازه میدهد در درازمدت بهتر عمل کنم» را بررسی کردیم. اینها جملات تاکیدی توخالی نبودند، بلکه پاسخهای منطقی بودند که او تمرین میکرد.
همچنان که آناهیتا به این کار ادامه میداد، در تشخیص افکار تحریفشده در لحظه مهارت بیشتری پیدا کرد؛ افکاری مانند «من نمیتوانم استرس را تحمل کنم» یا «من همیشه کارها را خراب میکنم.» او به جای پذیرفتن آنها به عنوان حقیقت، آنها را با جملاتی مانند «این سخت است، اما من قبلاً از پس کارهای دشوار برآمدهام» یا «اشتباه کردن به معنای شکست من نیست» به چالش میکشید. این تغییرات در تفکر، امکانهایی را برای رفتارهای جدید فراهم کرد که شمال: درخواست حمایت، استراحت یا تعیین مرزها بود.
کار همچنان ادامه دارد، اما مصرف مواد او به طور قابل توجهی کاهش یافته است و او شروع به حمایت از خودش در روابطش کرده است. از همه مهمتر، او توصیف میکند که بیشتر احساس میکند خودش است، یعنی منطقیتر، روشنتر و مسئولیتپذیرتر در زندگی خودش. (پیشنهاد میشود مطلب تاثیر تروما بر نیازهای اساسی انسان را مطالعه کنید.)
شفا ممکن است
داستان آناهیتا تنها یک نمونه از این است که چگونه درمان از طریق مشاوره فردی، میتواند به کشف و تغییر الگوهای دیرینه ریشهدار در آسیبهای روحی کمک کند. بسیاری از الگوهای مرتبط با آسیبهای روحی، زمانی پاسخهای انطباقی به محیطهای قبلی بودهاند.
بهبودی از تروما به معنای دور کردن اتفاقی که افتاده نیست؛ بلکه به معنای بازسازی تدریجی حس امنیت، روابط و نحوهی حرکت شما در دنیای امروزی است. برخی افراد این حس بهبودی را از طریق درمان تروما پیدا میکنند، برخی دیگر از طریق تمرینهایی مانند ذهن آگاهی، بیان خلاقانه یا تعمیق ارتباطات بین فردی با افرادی که به آنها اعتماد دارند. بهبودی شامل ایجاد معنای جدید، درک چگونگی شکلگیری حال حاضر ما توسط گذشته و یافتن استقلال و گفتگوی سالم با خود برای کمک به مواجهه با چالشها است. (پیشنهاد میشود مطلب راه حلهای موثر برای درمان تروما را مطالعه کنید.)
نتیجهگیری:
ترومای حل نشده میتواند مانند یک بار نامرئی احساس شود؛ باوری که مدتها آن را حمل کردهاید و کمکم به بخشی از وجود شما تبدیل میشود. اما همانطور که داستان آناهیتا نشان میدهد، این الگوها میتوانند تغییر کنند. با آگاهی، حمایت و دلسوزی، میتوان گذشته را از حال جدا کرد و به روشهای جدیدی به آن پاسخ داد. در طول روند بهبودی به یاد داشته باشید که بهبودی به تدریج، اغلب بیسروصدا و با سرعت خودتان اتفاق میافتد.
بهبودی به معنای فراموش کردن یا پاک کردن اتفاقات نیست. بلکه به معنای یادگیری چگونگی شکلگیری آن تجربیات و ایجاد فضایی برای پاسخهای جدید است. ممکن است به این صورت باشد که به جای تلاش برای ادامه دادن بر اساس الگوهای گذشته، متوجه شوید چه زمانی بدنتان منقبض میشود و مکث کنید تا در مورد وضعیت موجود تامل کنید. ممکن است به معنای به چالش کشیدن باورهای قدیمی باشد که دیگر به شما کمکی نمیکنند یا به خودتان اجازه دهید استراحت کنید، ارتباط برقرار کنید یا درخواست کمک کنید.
«پیشنهاد میشود از تست های شخصیت کلینیک روانشناسی آوان که به صورت رایگان در اختیار شما قرار داده شده است، برای آشنایی و آگاهی بیشتر از خودتان استفاده کنید.»
مطالب مشابه:
- ترومای دلبستگی چگونه بر روابط ما تأثیر میگذارد؟
- شکستن چرخه ترومای بین نسلی توسط جهش نسلی
- 12 سوال در خصوص ترومای دوران کودکی
- التیام از آسیبهای دوران کودکی و بازسازی عزت نفس
- 5 نشانه ظریف ترومای دلبستگی التیام نیافته
- شناخت تأثیر ترومای بزرگ و ترومای کوچک
- رابطه جنسی ناسالم، راهی برای فرار از تروما
- آیا تروما به طور کامل درمان میشود؟
- 3 نشانه ترومای پردازش نشده
- 10 نشانه ترومای دوران کودکی التیام نیافته