نکات کلیدی این مطلب:
- اکسی توسین یک انتقال دهنده عصبی است که بر روابط مثبت و منفی تأثیر می گذارد.
- اکسی توسین بر تعاملات اجتماعی (از شیردهی تا روابط عاشقانه) تأثیر می گذارد.
- اکسی توسین همچنین می تواند ضد اجتماعی باشد و به تعصب و اضطراب دامن بزند.
- اکسی توسین و دوپامین با هم برای تقویت روابط طولانی مدت همکاری می کنند.
کلینیک روانشناسی و مددکاری آوان – اکسی توسین (Oxytocin) یک انتقال دهنده عصبی است که نشان داده شده است به طور قابل توجهی بر طیف وسیعی از فعالیت های اجتماعی و تولید مثل مانند ازدواج و رفتارهای مادرانه، مشارکتی و جنسی تأثیر می گذارد. اکسی توسین معمولاً به عنوان هورمون عشق یا نوازش شناخته می شود زیرا باعث ترویج رفتارهای اجتماعی می شود. همچنین، اکسی توسین تعاملات اجتماعی مثبت و منفی را ترویج می کند، مانند نشان دادن محبت یا تعصب.
ثابت شده است که اکسی توسین توجه به بررسی نشانه های اجتماعی را افزایش می دهد، پردازش شناختی اطلاعات اجتماعی را افزایش می دهد و تلاش ها برای تعامل اجتماعی را افزایش می دهد. علاوه بر این، اکسی توسین ممکن است در تغییر سطح اهمیتی که افراد به نشانههای اجتماعی نسبت میدهند، نقش داشته باشد و منجر به ارتباطهای متفاوتی از ارزشهای جذاب و ناخوشایند با تعاملات اجتماعی خاص شود.
تحقیقات فعلی نشان می دهد که اکسی توسین ممکن است همدلی، پیوند شریک زندگی و ارتباط بین افراد را افزایش دهد. این امر اکسی توسین را برای حفظ یک رابطه حیاتی میکند، زیرا این ویژگیها برای یک رابطه طولانیمدت و سالم (چه با دوستان و چه با افراد مهم) مهم هستند. همچنین وابستگی فیزیکی و عاطفی ما به هر شخص، حیوان یا شیء مهمی را نشان می دهد.
با این حال، اکسی توسین دارای خواص ضداجتماعی نیز می باشد و باعث افزایش تعصب و اضطراب می شود. داشتن درک عمیق تر از عملکرد این ماده شیمیایی و نحوه مدیریت سطوح اکسی توسین می تواند منجر به روابط بهتر و احتمالاً کاهش استرس شود. (پیشنهاد میشود مطلب موسیقی و اکسی توسین را مطالعه کنید.)
روابط اجتماعی
اکسی توسین نقش مهمی در فیزیولوژی و روانشناسی شیردهی ایفا می کند، زیرا در طی تماس پوست به پوست تحریک می شود و باعث تولید شیر و رفلکس دفع شیر در دوران شیردهی می شود. در این مدت، اکسی توسین در ایجاد خلق و خوی آرام و افزایش احساسات دلبستگی ایمن بین مادر و کودک نقش دارد.
همچنین مشخص شده است که این ماده شیمیایی حساسیت درد، فشار خون و سطح کورتیزول را در مادران و نوزادان کاهش می دهد. علاوه بر این، ترشح اکسی توسین در دوران شیردهی به مادر کمک می کند تا با نوزادش پیوند برقرار کند و دارای ویژگی های ضد افسردگی و ضد اضطراب است که ممکن است از افسردگی پس از زایمان محافظت کند.
اکسی توسین ممکن است در مراحل اولیه دلبستگی عاشقانه نیز بسیار مهم باشد. در یک مطالعه، دانشمندان دریافتند که زوج هایی با سطوح بالاتر اکسی توسین در اوایل رابطه خود، روابط طولانی تری را حفظ کردند و در طی شش ماه کاهش سطح اکسی توسین خود را تجربه نکردند.
مستقل از جنس، طول رابطه و سطح اکسی توسین در شریک زندگی، تجزیه و تحلیل Regression (رگرسیون یک مکانیسم دفاعی است که در آن به نظر می رسد افراد به مرحله رشد اولیه باز می گردند.) نشان داد که اکسی توسین احتمال روابط موفق را پیش بینی می کند.
لمس بدنی، ورزش و تعامل اجتماعی برخی از راههای افزایش سطح اکسی توسین و تقویت کیفیت روابط هستند. (پیشنهاد میشود مطلب فواید بوسه و حقیقت پشت پرده این سیگنال عاشقانه را مطالعه کنید.)
روابط ضد اجتماعی
آزمایشهای بالا شواهدی را ارائه میدهند که اکسی توسین باعث ترویج تعاملات اجتماعی مثبت میشود. با این حال، می تواند معکوس نیز باشد و محبوبیت اکسی توسین را بسیار پیچیده تر کند. داشتن مقادیر بالای اکسی توسین باعث رفتارهای ضد اجتماعی مانند اجتناب اجتماعی، ایجاد فوبیا و احتمالاً حتی اختلالات اضطرابی می شود.
اکسی توسین فقط همدلی و احساسات مثبت را برای یک “گروه” یا یک گروه آشنا از مردم ترویج می کند. به طور تجربی نشان داده شده است که وقتی افراد غریبه به یک گروه معرفی می شوند، اکسی توسین اثر تقریباً معکوس دارد و می تواند تعصب، نفرت و در موارد شدیدتر خشونت را ترویج کند.
در آزمایشاتی که در آمستردام انجام شد، به نیمی از گروه آزمایش اسپری حاوی اکسی توسین و به نیمی دیگر دارونما داده شد. در آزمایشهای متعددی که پس از آن انجام شد، شرکتکنندگانی که اکسیتوسین دریافت کردند، احتمال بیشتری داشت که غریبهها را با کلمات منفی مرتبط کنند. علاوه بر این، نسبت بیشتری از آنها نشان دادند که ترجیح می دهند یکی از اعضای گروه خود را به جای یک غریبه نجات دهند.
بهترین تئوری برای توضیح اینکه چرا اکسی توسین باعث این تعصب می شود، محافظت از گروه ها در برابر ناشناخته ها است. از نظر تکاملی، تعصب به عنوان یک میانبر برای محافظت در برابر تهدیدات با ارزیابی یک سناریوی مرتبط با یک نهاد خارجی به عنوان خطرناک عمل می کند. با این حال، در عصر مدرن امروزی، تمایل اکسی توسین به ایجاد تعصب بیشتر از آنکه مفید باشد، مضر است. (پیشنهاد میشود مطلب 12 عادت ساده برای بهبود خلق و خوی را مطالعه کنید.)
اکسی توسین و سیستم پاداش
اکسی توسین و دوپامین، ماده شیمیایی پاداش، با هم کار می کنند تا بر رفتار اجتماعی و پیوند تأثیر بگذارند. این سیستم نقش کلیدی در پاداش دادن به احساسات دارد، یعنی اینکه چگونه ارزشهای مثبت یا منفی را نسبت میدهیم و ما را برای یادگیری رفتارهای خاص تقویت میکند. آزادسازی اکسی توسین به تنهایی باعث لذت نمی شود، اما با این حال، نقش واسطه ای را در پاداش دادن به رفتارهای اجتماعی طبیعی ایفا می کند.
انتشار اکسی توسین بسته به ناحیه آسیب دیده مغز منجر به ترشح یا مهار دوپامین می شود. در بخشهای پاداش، دوپامین تحریک میشود و بین احساس لذت و فعالیتهایی که اکسیتوسین را تحریک میکنند (مانند تعامل اجتماعی) ارتباط ایجاد میشود که منجر به افزایش دلبستگی میشود. ترشح اکسی توسین در نواحی حرکتی، دوپامین را مهار می کند، که به کاهش فعالیت های حرکتی بی ربط اجتماعی کمک می کند.
هم افزایی بین اکسی توسین و دوپامین به توضیح اینکه چرا هنگام دیدن عزیزان یا گذراندن وقت با دوستان قدیمی احساس هیجان می کنیم کمک می کند. هنگامی که اکسی توسین خواص مفید دوپامین را تحریک می کند، احساسات سرخوشی ایجاد می شود. این توضیح می دهد که چرا روابط طولانی مدت رضایت بخش هستند. ترشح منظم اکسی توسین باعث آزادسازی پایدار دوپامین می شود و انگیزه برای حفظ رابطه را افزایش می دهد. (پیشنهاد میشود مطلب آنچه باید در مورد استرس و سلامتی بدانید را مطالعه کنید.)
نتیجه
اکسی توسین نقش مهمی در تعاملات اجتماعی روزانه ما دارد. غرایز مادری را تقویت می کند، به ما می گوید چه کسی بیشترین شادی را برای ما به ارمغان می آورد، به ما کمک می کند دوست پیدا کنیم و با رشد همدلی و همچنین نفرت و تعصب همراه است. از دوستیها گرفته تا دستگاه تناسلی ما تا عشق به خود، اکسی توسین یک ماده شیمیایی بسیار تأثیرگذارتر از نام ساده آن است: هورمون عشق یا نوازش.
محمد امین مختاریان
مطالب مشابه:
- راهکارهای طبیعی برای کاهش استرس و آرام کردن سیستم عصبی
- چگونه موسیقی می تواند در انجام کارهای دشوار کمک کند؟
- درمان اضطراب اجتماعی در روده شما نهفته است
- چرا رابطه جنسی برای شما خوب است؟
- در آغوش بگیریم، بغل شویم و ببوسیم
- 5 راهی که طبیعت می تواند سلامت روان شما را بهبود بخشد
- چگونه فشار بر خود را متوقف کنیم؟
- درک خودکنترلی و قدرت پذیرش احساسات