کاوش معنا و ارزش در زمان آشفتگی - کلینیک روانشناسی آوان | مرکز مشاوره روانشناختی

کاوش معنا و ارزش در زمان آشفتگی

فهرست مطالب

نکات کلیدی این مطلب:

  • متداول ترین روشی که افراد قدرت خود را کنار می‌گذارند این است که فکر می‌کنند هیچ قدرتی ندارند.
  • ارزش‌ها راهنمای مداوم برای زندگی هدفمند و معنادار هستند که در اعمال روزانه بیان می شوند.
  • آگاهی از ارزش‌های اصلی و معنا می‌تواند به گذر از سختی‌ها و عدم اطمینان کمک کند.


کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – بسیاری از افراد ممکن است احساس آسیب‌پذیری شدیدی را به واسطه منابع متعدد عوامل استرس‌زا مانند جنگ‌های منطقه‌ای و قطبی‌سازی های سیاسی تجربه کنند. این منابع انباشته استرس می‌توانند منجر به احساس ناتوانی، بی‌اساسی و سرگردانی شوند.

همانطور که آلیس واکر (Alice Walker) به شیوایی بیان کرد، “متداول ترین روشی که مردم قدرت خود را کنار می‌گذارند این است که فکر می‌کنند هیچ قدرتی ندارند.” تمرکز روان درمانی بر معنای زندگی و ارزش‌های اصلی زندگی، لنگر و قطب‌نمایی برای حرکت در آب‌های متلاطم زندگی فراهم می‌کند.

معنا در زندگی

کلارا هیل (Clara Hill) استاد بازنشسته رشته روانشناسی از دانشگاه مریلند (University of Maryland) پنج مولفه معنای زندگی را توصیف می‌کند که عبارتند از:

  • احساس معنا: شامل این حس است که فرد زندگی هدفمندی داشته است.
  • اهمیت یا مفهوم: تأمل در مورد اینکه آیا تفاوتی در دنیا ایجاد کرده‌اید یا خیر.
  • هدف، اهداف و مشارکت در زندگی: معنا محصول جانبی عمل متعهدانه، خلاقیت و کمک به دیگران است.
  • انسجام یا درک: توسعه روایتی جامع و منسجم در مورد گذشته، حال و آینده، از جمله آگاهی از یک “جریان فکری” زیربنایی که ساختار، معنا و انسجام را به زندگی می‌بخشد.
  • ارزش گذاری و لذت بردن از تجربه تأمل در معنا: از جمله توانایی اعتماد به ناشناخته ها و خرد عدم اطمینان. «یافتن معنا مستلزم این نیست که ما متفاوت زندگی کنیم، بلکه مستلزم آن است که زندگی خود را متفاوت ببینیم».

ویکتور فرانکل (Victor Frankl) روان‌پزشک مشهور و پدید آورنده معنا درمانی، مشاهده کرد که انسان‌ها نمی‌توانند مشکلات خود را انتخاب کنند، اما در انتخاب نگرش‌ها و پاسخ‌های خود و حفظ حس کرامت آزادند. نگرش نسبت به ناملایمات و عدم اطمینان را می‌توان در تمام لحظات زندگی بدون توجه به شرایط تجربه کرد و ایجاد کرد.

روان درمانی معنا محور (MCP)، که توسط ویلیام بریتبارت (William Breitbart) توسعه یافته است، مداخله‌ای الهام گرفته از رویکرد فرانکل است که بر پرداختن به پریشانی وجودی بیمارانی که با بیماری لاعلاج مواجه هستند، تمرکز دارد. تجربه از دست دادن و عدم اطمینان در زندگی می‌تواند منبع رنج بزرگی باشد. هنگامی که ما رنج را تجربه می‌کنیم، احساس می‌کنیم با عناصر خاصی از هویت خود، از جمله شغل، روابط، سرگرمی‌ها و ارزش‌هایمان، ارتباط نداریم.

«معنا نوعی قدرت است… و زبان روح است». در مقایسه با خوشبختی، معنا بیشتر با «خود بودن» و ادغام گذشته، حال و آینده مرتبط است. (پیشنهاد می‌شود مطلب معنای عمیق تر آگاهی را مطالعه کنید.)

ارزش‌ها

احتمال بیشتری دارد که با ایجاد حس هدف و معنا، اصالت و تاب‌آوری به سطح پایداری از خوشبختی دست یابیم. دنبال کردن ارزش‌هایی مانند روابط، فعالیت‌های معنادار و توسعه فردی به توسعه چابکی روانی کمک می‌کند.

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) به اقدامات فرد اجازه می‌دهد تا با ارزش ها هماهنگ شوند. در حالی که اهداف محدود هستند (پس از دستیابی به اهداف، شما نیز متوقف می‌شوید)، ارزش‌ها راهنمای دائمی برای زندگی هدفمند و معنادار هستند. با این حال مقادیر ثابت نیستند. داشتن ارزش‌هایی که فرد می‌خواهد بر اساس آن زندگی کند، فرآیندی پویا است که باید به طور مکرر تجدید شود و مورد پرسش قرار گیرد. ارزش ها به طور ضمنی از طریق نحوه انجام زندگی در اعمال و تصمیمات روزانه بیان می‌شوند.

ACT به افراد کمک می‌کند تا خود را با چالش‌های همیشه در حال تغییری که با عدم اطمینان به وجود می‌آیند سازگار کنند. به جای اجتناب از عدم قطعیت، که می‌تواند منجر به پریشانی و اختلالی شود که سعی در از بین بردن عدم قطعیت دارد، مهم است که برای عدم قطعیت جا باز کنید و حتی از آن استقبال کنید. با یادآوری اینکه چالش‌ها گذرا هستند و ما را تعریف نمی‌کنند، می‌توانیم بهتر یاد بگیریم که با احساسات و افکار دشوار همزیستی کنیم. (پیشنهاد می‌شوند مطلب قدرت پذیرش عدم قطعیت را مطالعه کنید.)

نکاتی برای تسهیل معنا در زندگی و آگاهی از ارزش‌ها

معنا در زندگی

هدف از “روان درمانی معنا محور” این است که به افراد کمک کند دوباره به منابع مختلف معنا در زندگی خود متصل شوند. این چهار منبع عبارتند از: تاریخ، نگرش، خلاقیت و تجربه.

  • تاریخ: زندگی خود را به عنوان یک کتاب داستان با میراثی که به شما داده شده (گذشته)، داستانی که در حال حاضر زندگی می‌کنید (حال) و داستانی برای ارائه (آینده) در نظر بگیرید. سنت‌ها، ارزش‌ها یا پیام‌هایی که از نسل‌های قبل به شما منتقل شده است چیست؟ آنها چگونه بر نحوه زندگی امروز شما تأثیر می‌گذارند؟ اطرافیان شما چگونه و چه چیزی از شما یاد خواهند گرفت؟
  • نگرش: در خصوص چالش‌هایی که در زندگی خود با آنها روبرو شده‌اید و انتخاب هایی که برای مقابله با چالش‌ها داشته‌اید فکر کنید.
  • خلاقیت: چگونه درگیر زندگی خود می‌شوید و مسئولیت آن را بر عهده می‌گیرید؟ این می‌تواند از طریق اعمال خلاقانه، تلاش، حمایت از اهداف اجتماعی یا تعهدات خانوادگی باشد.
  • تجربه: استفاده از حواس پنج گانه خود را در نظر بگیرید تا دنیا را درگیر کنید (مثلاً یک فنجان چای گرم در حالی که از عطر آن لذت می برید برای خود درست کنید یا یک دوست نیازمند را در آغوش بگیرید). نحوه ارتباط خود با زندگی از طریق عشق، روابط، طبیعت، هنر و شوخ طبعی را مشخص کنید. (پیشنهاد می‌شود مطلب کنجکاوی، راهنمای شما برای معنا و تحقق را مطالعه کنید.)

آگاهی از ارزش‌ها

  • به ترتیب رتبه بندی از خود بپرسید: «10 داشته‌ای که در حال حاضر در زندگی من بیشترین اهمیت را دارند کدامند؟» و «چگونه با از دست دادن هر یک از آنها می‌توانم کنار بیایم؟»
  • از خود بپرسید: «من الان چه جور آدمی هستم؟»، «می خواهم چه جور آدمی شوم؟» و “آیا اعمال من مطابق با شخصی است که می‌خواهم باشم؟”
  • به این فکر کنید که چه کسی بیشترین تأثیر را بر ارزش‌های اصلی شما داشته است. (پیشنهاد می‌شود مطلب 10 اصل برای تبدیل شدن به انسان با ارزش را مطالعه کنید.)

سرزندگی در عدم قطعیت

پیمایش در بحران‌های سیاسی-اجتماعی و احساسات فردی در مورد رویدادهای جاری می‌تواند طاقت‌فرسا باشد و اغلب باعث می‌شود فرد احساس بی‌قراری و عدم اطمینان کند. با این حال، تثبیت خود بر ارزش‌ها و معناهای اصلی می‌تواند «آگاهی وجودی»، «قدردانی از ارزشمندی زندگی»، و توانایی «بی‌اهمیت جلوه دادن موارد بی‌اهمیت» را تقویت کند. پذیرش این اصول، فرد را قادر می‌سازد تا زندگی، سرزندگی و اصالت را انتخاب کند و در نهایت منجر به احساس هدف، جهت و شکرگزاری شود.

محمد امین مختاریان

مطالب مشابه:

به این محتوا امتیاز دهید
اشتراک در
اطلاع از
0 دیدگاه ها
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها