ترس را بشکنید تا آزادی را بسازید

نکات کلیدی این مطلب:

• ترس، بی‌سروصدا آزادی را محدود می‌کند و ما را کوچک جلوه می‌دهد.
• شجاعت به معنای فقدان ترس نیست، بلکه تصمیم به عمل کردن علیرغم آن است.
• شجاعت با کمک به شما در اقدام، باعث ایجاد اراده می‌شود.
• این اختیار است که زندگی جسورانه و رضایت‌بخش را شکل می‌دهد، نه شرایط.

کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – شما می‌توانید در جامعه‌ای آزاد و پویا زندگی کنید اما همچنان احساس محدودیت داشته باشید، در دام ترس گرفتار باشید، در روزمرگی گیر افتاده باشید، دچار بلاتکلیفی شده باشید، در تردید متوقف شده باشید، منتظر باشید تا در آینده احساس “آمادگی” کنید و به خودتان بگویید وقتی اعتماد به نفس پیدا کردم، عمل خواهم کرد.

اما اعتماد به نفس حرف اول را نمی‌زند و ترس نیز مودبانه کنار نمی‌رود. ترس باقی می‌ماند، بی‌سروصدا و بدون اینکه حتی متوجه شویم کنترل ما را به دست می‌گیرد. وقتی ترس کنترل را در دست می‌گیرد، آزادی از بین می‌رود. ما محتاطانه رفتار کردن را توجیه می‌کنیم و اسمش را رفتار عاقلانه و محافظه‌کارانه می‌گذاریم. اما در اعماق وجودمان، بسیاری از ما می‌دانیم که ما برای اهداف والاتری ساخته شده‌ایم و با این حال، کاری نمی‌کنیم. نه به این دلیل که نمی‌توانیم، بلکه به این دلیل که ترس سکان امور را در دست دارد.

آیا اگر ما مسیر خودمان را تعیین نکنیم، آزادی است؟

چرا ترس آزادی ما را می‌دزدد؟

ترس یکی از قدرتمندترین نیروهای درونی است که با آن روبرو می‌شویم. این نیرو به طور نامحسوسی اعمال ما را محدود می‌کند. ما را متقاعد می‌کند که وارد شدن به شرایط ناخوشایند برابر با خطر است، اشتباهات به معنای شکست هستند و قضاوت دیگران رفتاری است که باید به هر قیمتی از آن اجتناب کرد. وقتی می‌خواهیم صحبت کنیم، ما را ساکت نگه می‌دارد. وقتی می‌خواهیم عمل کنیم، ما را آرام می‌کند. وقتی می‌خواهیم رشد کنیم، ما را کوچک نگه می‌دارد.

مدل شناختی روانشناس آرون بک (Aaron Beck) استاد دپارتمان روانپزشکی دانشگاه پنسیلوانیا و پدر درمان شناختی رفتاری، نشان می‌دهد که چگونه باورهای مبتنی بر ترس می‌توانند تفکر ما را تحریف کنند و منجر به الگوهای اجتنابی شوند که رشد را محدود کرده و حس اختیار ما را کاهش می‌دهند. ما ممکن است آزادی بخواهیم، اما ترس باعث می‌شود احساس امنیت هوشمندانه‌تر به نظر برسد و بنابراین ما گیر می‌کنیم، محتاط می‌شویم و خودمان را متقاعد می‌کنیم که این انتخاب عاقلانه‌تری است.

آزادی واقعی چیست؟

از نظر سنکا (Seneca) فیلسوف رواقی، آزادی ربطی به شرایط ندارد، بلکه به طرز فکر مربوط می‌شود. او می‌گوید: «کسی که شجاع است، آزاد است.»

سنکا معتقد بود که آزادی واقعی نه از شرایط بیرونی، بلکه از تسلط بر خود حاصل می‌شود. از انتخاب شجاعت به جای راحتی و عمل به جای اجتناب. روانشناسی مدرن هم با سنکا موافق است و اعتقاد دارد که آزادی واقعی از نبود موانع حاصل نمی‌شود، از تصمیم به عمل ناشی می‌شود.

سینتیا پوری (Cynthia Pury)، محقق دانشگاه کلمسون (Clemson University) در زمینه شجاعت، شجاعت را به عنوان اقدام داوطلبانه در مواجهه با خطر یا ترس برای دستیابی به یک هدف اخلاقی ارزشمند تعریف می‌کند. این به معنای نترس بودن نیست، این به معنای ترسیدن و به جلو حرکت کردن است. آزادی درونی به معنای فقدان ترس نیست، بلکه توانایی انتخاب واکنش به ترس است. (پیشنهاد می‌شود مطلب مواجهه با ترس از آینده با 7 تکنیت عملی را مطالعه کنید.)

شجاعت، عامل ایجاد اختیار است

برای بازپس‌گیری آزادی، باید شجاعانه عمل کنیم. در روانشناسی، “عامل” به ظرفیت ما برای عمل ارادی و تأثیرگذاری بر زندگی خودمان اشاره دارد. این نقطه مقابل درماندگی یا انفعال است و برای رفاه و انگیزه اساسی است. همچنین، شجاعت ظرفیتی است که به ما کمک می‌کند تا آن عامل را ایجاد کنیم. این با خودکارآمدی شروع می‌شود که به معنای باور به توانایی خود برای موفقیت در موقعیت‌های خاص می‌باشد. آلبرت بندورا (Albert Bandura) روانشناس فقید دانشگاه استنفورد، دریافت که خودکارآمدی از طریق «تجربیات تسلط» (لحظاتی که ما عمل می‌کنیم، تلاش می‌کنیم و رشد می‌کنیم) توسعه می‌یابد. هر عمل شجاعانه به این گواه تبدیل می‌شود که “من می‌توانم از پس این برآیم”.

اینگونه است که عاملیت ساخته می‌شود. نه از طریق الهام یا اطلاعات صرف، بلکه از طریق عمل و از طریق تجربه زیسته. از طریق انجام دادن و با گذشت زمان، حلقه بازخورد قدرتمندی ایجاد می‌شود:

• شجاعت منجر به عمل می‌شود.
• عمل اعتماد به نفس ایجاد می‌کند.
• اعتماد به نفس باعث ایجاد اراده می‌شود.
• اراده منجر به عمل شجاعانه‌تر می‌شود.

و همانطور که این چرخه را تکرار می‌کنیم، مغز ما سازگار می‌شود. تحقیقات نوروپلاستیسیته (Neuroplasticity) تأیید می‌کند که رفتار شجاعانه و مکرر، مغز را برای تاب‌آوری، انگیزه و ثبات پیکربندی می‌کند. اینگونه است که اختیار و آزادی واقعی رشد می‌کند. (پیشنهاد می‌شود مطلب شجاعت برای تحول را مطالعه کنید.)

سه حقیقت که می‌تواند شما را آزاد کند

۱. شما بیش از آنچه فکر می‌کنید قدرت دارید

احساس اینکه زندگی برای شما اتفاق می‌افتد آسان است. اما واضح است که اعمال و باورهای شما بیش از آنچه تصور می‌کنید، نتایج شما را شکل می‌دهند.

مارتین سلیگمن (Martin Seligman) از دانشگاه پنسیلوانیا در مورد درماندگی آموخته‌شده و معکوس کردن آن از طریق خوش‌بینی آموخته‌شده تحقیق کرده است. تحقیقات او نشان می‌دهد وقتی افراد باور دارند که می‌توانند بر آنچه برایشان اتفاق می‌افتد تأثیر بگذارند، حس عاملیت بیشتری پیدا می‌کنند و این حس یکی از قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های نشاط و تاب‌آوری است.

وقتی احساس می‌کنید گیر کرده‌اید از خود بپرسید: چه قدم کوچکی می‌توانم برای پیشرفت بردارم؟ حتی کوچکترین اقدام، بازیابی اختیار و استقلال است. (پیشنهاد می‌شود مطلب تسلط، استقلال و اختیار را مطالعه کنید.)

۲. اگر مهم است، ارزش ریسک کردن را دارد

شجاعت به معنای نترس بودن نیست، بلکه به معنای اقدام کردن در مواقعی است که ریسک‌ها معنادار باشند. وقتی هدف عمیقاً اهمیت دارد، احتمال شجاع بودن ما بیشتر است. چیزی که واقعاً در معرض خطر است، فقط شکست نیست، از دست دادن هدفی مهم است.

از خودتان بپرسید: چه هدفی واقعاً برایم مهم است؟ اگر کاری نکنم چه هزینه‌ای برایم خواهد داشت؟ اگر مهم است، وقت آن رسیده که اقدام کنید. (پیشنهاد می‌شود مطلب چگونه ذهنیت ریسک پذیر بسازیم را مطالعه کنید.)

۳. اعتماد به نفس پس از برداشتن اولین قدم به دست می‌آید

نیازی نیست آماده باشید، باید شروع کنید. تحقیقات بندورا نشان داد که اعتماد به نفس از طریق انجام دادن (نه منتظر ماندن) ایجاد می‌شود. اعتماد به نفس احساسی نیست که به خودی خود ایجاد شود، بلکه از طریق گام‌های کوچک و مکرر پدیدار می‌شود.

نکته: یک کار کوچک انتخاب کنید. آن را با ترس انجام دهید و سپس کار بعدی را شروع کنید و انجام دهید. اینگونه است که شجاعت و آزادی ساخته می‌شوند. (پیشنهاد می‌شود مطلب 9 تمرین روزانه برای افزایش اعتماد به نفس را مطالعه کنید.)

سخن آخر

ممکن است آزادی بیرونی داشته باشید. اما آزادی درونی (از آن نوعی که به شما اجازه می‌دهد کشتی خود را هدایت کنید، جسورانه زندگی کنید، با صداقت رهبری کنید و به دنبال آنچه واقعاً مهم است بروید) به شجاعت نیاز دارد.

سنکا گفت: «کسی که شجاع است آزاد است.» علم هم این را تأیید می‌کند. حالا نوبت شماست که آن را انتخاب کنید.

«پیشنهاد می‌شود از تست های شخصیت کلینیک روانشناسی آوان که به صورت رایگان در اختیار شما قرار داده شده است، برای شناخت و آگاهی بیشتر از خودتان استفاده کنید.»

مطالب مشابه:

• شکوفایی، رقص جاودانهٔ نور در باغ وجود
• مسئولیت پذیری چگونه زندگی شما را تغییر می‌دهد
• گم شدن در مسیر زندگی و 5 قدم برای یافتن دوباره خود
• چگونه برای رشد فردی شجاعت داشته باشیم؟
• رهایی از رنج اشتباهات گذشته
• دستورالعمل رواقی برای توسعه فضایل
• چگونه خود را با تمام معایب دوست داشته باشیم
• زنده نمانید، شکوفا شوید
• 3 ایده از ارسطو برای ساختن یک زندگی خوب
• خلاقیت از آشفتگی شروع می‌شود
• غلبه بر شیاطین درونی
• غلبه بر ترس از دست دادن (اختلال Fomo) با 10 نکته ارشمند
• شرم، راهی برای شکوفایی
• چرا انگیزه ندارم؟