نکات کلیدی این مطلب:
- اختلال شخصیت ضداجتماعی نوعی بیماری روانی مزمن است که در آن شیوه ارتباط فرد با دیگران غیرطبیعی و مخرب است.
- افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته معتقدند که برتر از دیگران هستند و به احساسات دیگران اهمیت چندانی نمی دهند.
- هیستریونیک به معنای «دراماتیک یا نمایشی» است. این افراد تمایل زیادی به مورد توجه قرار گرفتن دارند و اغلب برای جلب توجه رفتار نامناسبی از خود نشان می دهند.
- افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی اغلب در تنظیم احساسات مشکل دارند، رفتار تکانشی از خود نشان می دهند و روابط ناپایدار دارند.
گروه ترجمه کلینیک آوان – در کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، 10 اختلال شخصیتی منحصر به فرد شناسایی شده است. وضعیت هایی که در آن افراد به شیوه های ناراحت کننده اجتماعی رفتار می کنند و توانایی آنها را برای عملکرد در روابط و سایر زمینه ها ( خانواده، مدرسه و محل کار) محدود می کند.
هر یک از 10 اختلال به یکی از سه گروه معروف به “خوشه” تعلق دارد. خوشه A شامل اختلالات پارانوئید، اسکیزوئید و اسکیزوتایپی است. دسته بندی های خوشه C عبارتند از اختلالات شخصیت اجتنابی، وابسته و وسواسی-اجباری.
در خوشه B که در اینجا مورد بحث قرار خواهد گرفت، معیارهای تشخیصی برای اختلالات شخصیت ضداجتماعی، خودشیفتگی، هیستریونیک و مرزی را مشخص شده است. در ادامه این مطلب، مواردی ارائه شده که بهتر است بدانید.
1. اختلال شخصیت ضد اجتماعی
اختلال شخصیت ضداجتماعی نوعی بیماری روانی مزمن است که در آن شیوه‌های تفکر، درک موقعیت‌ها و ارتباط فرد با دیگران غیرطبیعی و مخرب است. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی معمولاً به درستی و نادرستی توجهی ندارند. آنها ممکن است اغلب قانون و حقوق دیگران را زیر پا بگذارند و مکرراً دچار مشکل یا درگیری شوند. آنها ممکن است دروغ بگویند، رفتار خشونت آمیز داشته باشند و مشکلاتی مانند مصرف مواد مخدر یا الکل داشته باشند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی ممکن است نتوانند مسئولیت های خود را در قبال خانواده، محل کار یا مدرسه انجام دهند.
درمان اختلالات شخصیت ضد اجتماعی
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی بسیار دشوار است. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است حتی خواهان درمان نباشند یا فکر کنند که به آن نیاز دارند. اما از آنجایی که اختلال شخصیت ضداجتماعی اساساً به جای یک بیماری قابل درمان، راهی برای وجود است، افراد مبتلا احتمالاً به مراقبت نزدیک و طولانی مدت و همچنین پیگیری مداوم نیاز دارند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی ممکن است برای شرایط دیگر مانند افسردگی و اضطراب نیز نیاز به درمان داشته باشند. استفاده از ارائه دهندگان بهداشت روانی و پزشکی با تجربه درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی و شرایط رایج مرتبط با آن، به احتمال زیاد مفید هستند.
2. اختلال شخصیت خودشیفته
اختلال شخصیت خودشیفته یک اختلال روانی است که در آن افراد احساس مهمی نسبت به خود دارند و همچنین نیاز عمیق به تحسین دارند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته معتقدند که از دیگران برتری دارند و به احساسات دیگران اهمیت چندانی نمی دهند. اما پشت این نقاب فوق العاده با اعتماد به نفس، عزت نفس شکننده ای نهفته است که در برابر کوچکترین انتقادی آسیب پذیر است.
علائم اختلال شخصیت خودشیفته ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- باور داشتن به اینکه بهتر از دیگران هستند
- خیال پردازی در مورد قدرت، موفقیت و جذابیت
- انتظار ستایش و تحسین مداوم
- اعتقاد داشتن به خاص بودن و عمل کردن بر اساس آن
- ناتوانی در شناخت عواطف و احساسات دیگران
- انتظار از دیگران برای همراهی با ایده ها و برنامه ها
- بهره بردن از دیگران
- ابراز انزجار نسبت به کسانی که حقیر دیده می شوند
- حسادت به دیگران
- باور اینکه دیگران به آنها حسادت می کنند
- مشکل در حفظ روابط سالم
- تعیین اهداف غیر واقعی
- به راحتی صدمه دیده و طرد می شوند
- داشتن عزت نفس شکننده
- خشن یا بی احساس به نظر می رسند
3. اختلال شخصی هیستریونیک (نمایشی)
افراد مبتلا به اختلالات خوشه B معمولاً دارای احساسات شدید، ناپایدار و تصورات مخدوش از خود هستند. مخصوصاً برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک، عزت نفس آنها به تأیید دیگران بستگی دارد و از احساس واقعی خود ارزشمندی ناشی نمی شود. آنها تمایل شدیدی به مورد توجه قرار گرفتن دارند و اغلب برای جلب توجه، رفتاری دراماتیک یا نامناسب از خود نشان می دهند. واژه هیستریونیک به معنای نمایشی است. این اختلال در زنان شایع‌تر از مردان است و معمولاً در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آشکار می‌شود.
4. اختلال شخصیت مرزی (BPD)
اختلال شخصیت مرزی یک بیماری روانی جدی است که با خلق و خوی ناپایدار، رفتار نامنظم و مشکلات در روابط مشخص می شود. برای اولین بار در سال 1980، اختلال شخصیت مرزی در فهرست ویرایش سوم کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-3) قرار گرفت.
از آنجایی که برخی از افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی شدید، دوره‌های روان پریشی کوتاهی دارند، متخصصان در ابتدا این بیماری را نسخه‌ای غیر معمول یا مرزی از سایر اختلالات روانی می‌دانستند. در حالی که کارشناسان بهداشت روان اکنون به طور کلی موافق هستند که نام “اختلال شخصیت مرزی” گمراه کننده است، اما هنوز اصطلاح دقیق تری برای آن وجود ندارد.
اکثر افرادی که اختلال شخصیت مرزی دارند از موارد زیر رنج می برند:
- مشکلات در تنظیم احساسات و افکار
- رفتار تکانشی و بی پروا
- روابط ناپایدار با افراد دیگر
افراد مبتلا به این اختلال همچنین دارای میزان بالایی از اختلالات همزمان مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی، سوء مصرف مواد و اختلالات خوردن همراه با آسیب به خود، رفتارهای خودکشی و اقدام به خودکشی هستند.
بر اساس داده های یک نمونه فرعی از شرکت کنندگان در یک نظرسنجی ملی در مورد اختلالات روانی، حدود 1.6 درصد از بزرگسالان در ایالات متحده در یک سال معین به اختلال شخصیت مرزی مبتلا هستند.
درمان اختلال شخصیت مرزی اغلب دشوار است. با این حال، تحقیقات اخیر نشان می دهد که اختلال شخصیت مرزی را می توان به طور موثر درمان کرد و بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال با گذشت زمان بهبود می یابند.
خودکشی و خودآزاری
رفتار آسیب زننده به خود شامل رفتار خودکشی و اقدام به خودکشی و همچنین رفتارهای خودآزاری می شود. حدود 80 درصد افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی رفتارهای خودکشی دارند و حدود 4 تا 9 درصد اقدام به خودکشی می کنند.
خودکشی یکی از غم انگیزترین پیامدهای هر بیماری روانی است. با این حال، برخی از درمان‌ها می‌توانند به کاهش رفتارهای خودکشی در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی کمک کنند. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) اقدام به خودکشی در زنان را در مقایسه با سایر انواع روان درمانی به نصف کاهش داد. DBT همچنین استفاده از اتاق اورژانس و خدمات بستری را کاهش داد و شرکت کنندگان بیشتری را در مقایسه با سایر رویکرد های درمانی، در روند درمان حفظ کرد.
برخلاف اقدام به خودکشی، رفتارهای خودآزاری معمولاً از تمایل به مردن ناشی نمی شود. با این حال، برخی از رفتارهای آسیب زننده به خود ممکن است همچنان تهدید کننده زندگی باشد. رفتارهای خودآزاری مرتبط با اختلال شخصیت مرزی شامل بریدن، سوزاندن، ضربه زدن، ضربه زدن به سر، کشیدن مو و سایر اعمال مضر است. افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است برای کمک به تنظیم احساسات، تنبیه خود یا ابراز درد به خود آسیب برسانند. آنها همیشه این رفتارها را مضر نمی بینند.
عوامل خطر برای اختلال شخصیت مرزی
تحقیقات در مورد علل احتمالی و عوامل خطر اختلال شخصیت مرزی در حال انجام است. با این حال، دانشمندان به طور کلی موافق هستند که عوامل ژنتیکی و محیطی احتمالاً در آن دخیل هستند.
مطالعات روی دوقلوهای مبتلا به اختلال شخصیت مرزی نشان می دهد که این بیماری به شدت ارثی است. مطالعه دیگری نشان می دهد که یک فرد می تواند خلق و خوی و ویژگی های شخصیتی خاص خود، به ویژه تکانشگری و پرخاشگری را به ارث ببرد. دانشمندان در حال مطالعه ژن هایی هستند که به تنظیم احساسات و کنترل تکانه برای ارتباط احتمالی با این اختلال کمک می کنند.
عوامل اجتماعی یا فرهنگی ممکن است خطر ابتلا به اختلال شخصیت مرزی را افزایش دهند. برای مثال، عضویت در یک جامعه یا فرهنگی که در آن روابط خانوادگی ناپایدار رایج است، ممکن است خطر ابتلا به این اختلال را در فرد افزایش دهد. تکانشگری، قضاوت ضعیف در انتخاب سبک زندگی و سایر پیامدهای اختلال شخصیت مرزی ممکن است افراد را به موقعیت‌های پرخطر سوق دهد. بزرگسالان مبتلا به اختلال شخصیت مرزی به طور قابل توجهی بیشتر قربانی خشونت از جمله تجاوز جنسی و سایر جرایم می شوند.
اگر من یا کسی که می شناسم در چنین بحرانی باشد، چه کاری باید انجام داد؟
- با اورژانس تماس بگیرید، یا برای دریافت کمک فوری به اورژانس بیمارستان بروید. اگر خودتان قادر به انجام این کار نیستید، از یکی از دوستان یا اعضای خانواده بخواهید که به شما کمک کند.
- با خط تلفن رایگان و 24 ساعته مشاوره تلفنی بهزیستی به شماره 1480 تماس بگیرید تا با یک مشاور آموزش دیده صحبت کنید.
- در صورت لزوم با پزشک خود تماس بگیرید.
- اگر در بحران هستید، مطمئن شوید که تنها نمی مانید.
- اگر شخص دیگری در بحران است، مطمئن شوید که او تنها نمی ماند.
چه زمانی به یک متخصص مراجعه کنیم؟
اگر در مورد علائم اختلال شخصیت خوشه B در خود یا یکی از نزدیکان خود نگران هستید، می توانید با مرکز مشاوره یا کلینیک مددکاری اجتماعی تماس بگیرید و از یک متخصص مجرب برای مشاوره و درمان اختلال، کمک بگیرید.
منبع: سایکولوژی تودی