نکات کلیدی این مطلب:
- سوگیری های شناختی می تواند برداشت ها و تفسیرهای فرد از اعمال و انگیزه های شریک زندگی را مخدوش کند.
- افزایش خودآگاهی می تواند به افراد کمک کند تا بیشتر مراقب قضاوت ها و مفروضات خود در روابط باشند.
- با شناخت و پرداختن به سوگیری‌های شناختی، همسران می‌توانند در جهت تقویت ارتباط حمایت‌کننده‌تر و هماهنگ‌تر تلاش کنند.
کلینیک روانشناسی و مددکاری آوان – رابطه عاشقانه می تواند تجربه های فوق العاده غنی و رضایت بخشی داشته باشد، با این حال اغلب شامل پویایی ها و موانع پیچیده ای است که باید بر آنها غلبه کرد. مانع مهمی که بسیاری از زوج ها در حفظ یک شراکت قوی و سالم با آن مواجه می شوند، تأثیر سوگیری های شناختی است. این میانبرهای ذهنی که اغلب به نتیجه گیری های غیرمنطقی منجر می شود، می تواند به رفاه روابط عاشقانه آسیب برساند.
سوگیری های شناختی می توانند به ویژه آسیب رسان باشند زیرا ادراکات و تفسیرهای ما را از اعمال و انگیزه های شرکایمان مخدوش می کنند. این انحراف می تواند منجر به سوء تفاهم، ارتباطات نادرست و درگیری در رابطه شود. با شناخت و پرداختن به این سوگیری‌ها، زوج‌ها می‌توانند در جهت تقویت ارتباط حمایت‌کننده‌تر و هماهنگ‌تر مبتنی بر اعتماد و ارتباطات باز کار کنند.
10 سوگیری شناختی رایج
در ادامه به 10 سوگیری شناختی رایجی که همسران با آن مواجه می شوند، می‌پردازیم:
سوگیری تأیید: سوگیری تأیید به تمایل به جستجو، تفسیر و یادآوری اطلاعاتی اشاره دارد که باورها یا انتظارات قبلی فرد را تأیید می کند. در روابط عاشقانه، این می تواند به عنوان فردی که صرفاً بر روی ویژگی های منفی شریک زندگی خود تمرکز می کند، ظاهر شود و این باور را تقویت می کند که شریک زندگی او ناقص است یا حمایت نمی کند.
خطای بنیادی اسناد: خطای بنیادی اسناد تمایل به تأکید بیش از حد بر ویژگی های شخصیتی بدون در نظر گرفتن یا دست کم گرفتن عوامل موقعیتی در هنگام توضیح رفتار شخص مقابل می‌باشد. در روابط، این می تواند به جای در نظر گرفتن شرایطی که ممکن است آنها را تحت تأثیر قرار داده باشد، منجر به سرزنش شریک زندگی برای اعمال خود شود.
اثر هاله: اثر هاله زمانی اتفاق می‌افتد که ویژگی‌های مثبت یک فرد بر ادراک ما از ویژگی‌های دیگر تأثیر بگذارد که منجر به انتظارات غیرواقع‌بینانه و ناامیدی می‌شود، زمانی که شریک زندگی به ناچار از این انتظارات کوتاه می‌آید و باعث ایجاد فشار در رابطه می‌شود.
اثر شاخ: افکت شاخ برعکس اثر هاله است. زمانی اتفاق می‌افتد که ویژگی‌های منفی ویژگی‌های مثبت را تحت الشعاع قرار می‌دهد و منجر به دیدگاه بیش از حد انتقادی نسبت به یک شریک می‌شود. این تأثیر می تواند منجر به نارضایتی و عدم قدردانی از جنبه های خوب رابطه شود.
سوگیری منفی: سوگیری منفی تمایل به تمرکز بر تجربیات منفی بیش از تجربیات مثبت است. در روابط عاشقانه، این می‌تواند منجر به این شود که شریک‌ها به جای جشن گرفتن موفقیت‌ها و تجربیات مثبت با هم، روی درگیری‌ها و شکست‌ها تمرکز کنند.
اشتباه هزینه غرق شده: هزینه غرق شده یا هدر رفته یک رفتار اقتصادی ناهنجار است. طبق این گرایش رفتاری، بسیاری از افراد تمایل دارند که به‌خاطر سرمایه‌گذاری و هزینه‌های زیادی که برای کاری متحمل شده‌اند، به تلاش و کار خود ادامه دهند. در روابط، این می‌تواند منجر به این شود که زوج‌ها به دلیل احساس تعهد یا ترس از اتلاف وقت در کنار هم بمانند نه از بابت خوشحالی و لذت از یکدیگر.
قائده اکتشاف دسترس پذیری: قائده اکتشاف دسترس پذیری یک میانبر ذهنی است که در آن افراد به جای ارزیابی همه داده های موجود، بر اساس اطلاعاتی که به راحتی در دسترس هستند، تصمیم می گیرند. این میانبر می‌تواند منجر به نتیجه‌گیری عجولانه در مورد رفتار شریک زندگی شود و به طور بالقوه منجر به سوء تفاهم و درگیری شود.
سوگیری خود خدمت گرایی: سوگیری خود خدمت گرایی تمایل به نسبت دادن موفقیت به تلاش شخصی و شکست به عوامل بیرونی است. در روابط، این می تواند منجر به سرزنش شرکای از یکدیگر برای مشکلات شود. افراد با سوگیری خود خدمت گرایی، در حالی که برای موفقیت ها اعتبار قائل می شوند، محیطی از رنجش و بی اعتمادی ایجاد می کنند.
لنگر انداختن: سوگیری لنگر انداختن به تمایل به اتکای بیش از حد به اولین قطعه اطلاعاتی که هنگام تصمیم گیری فرد با آن مواجه می شود اشاره دارد. در روابط، این می تواند منجر به ایجاد نظرات قوی بر اساس برداشت های اولیه از طرف شریک زندگی شود، که ممکن است به طور دقیق زمینه کامل یک موقعیت یا شخصیت همسر خود را نشان ندهد.
اثر اجماع کاذب: اثر اجماع کاذب زمانی اتفاق می‌افتد که افراد فکر می کنند دیگران هم عقاید، نظرات و جهان بینی ای مشابه با آن ها دارند. در روابط عاشقانه، این می تواند منجر به سوء تفاهم و ناامیدی شود، هنگامی که فرد فرض می کند که همسرش دیدگاه مشترکی با خود دارد، اما متوجه می شود که اینطور نیست.
مقابله با سوگیری های شناختی در روابط عاشقانه
زوج‌ها می‌توانند با اتخاذ استراتژی‌هایی که ادراک سالم‌تر و دقیق‌تر از یکدیگر را ترویج می‌کنند، با سوگیری‌های شناختی و تأثیر منفی بالقوه آنها بر روابط عاشقانه مقابله کنند. افزایش خودآگاهی می تواند به افراد کمک کند تا بیشتر مراقب قضاوت ها و مفروضات خود در روابط باشند. در عین حال، ارتباط باز و صادقانه برای پرداختن به سوگیری های شناختی و جلوگیری از تشدید درگیری ها حیاتی است. جست‌وجوی دیدگاه‌های بیرونی، مانند صحبت با دوستان آگاه، اعضای خانواده یا مراجعه به درمانگر، می‌تواند دیدگاهی عینی ارائه دهد و به زوج‌ها کمک کند سوگیری‌های شناختی را تشخیص دهند و به آنها رسیدگی کنند. (پیشنهاد می‌شود مقاله 4 مهارت برای رسیدن به خود واقعی را مطالعه کنید.)
تمرکز بر روی ویژگی های مثبت و پرورش فعال قدردانی از شریک زندگی و رابطه می تواند با سوگیری منفی مقابله کند و دیدگاه متعادل تری را تقویت کند. تشویق یکدیگر به زیر سوال بردن مفروضات و باورها، محیطی از کنجکاوی و یادگیری ایجاد می کند. تمرین همدلی به افراد اجازه می دهد تا انگیزه ها و احساسات پشت اعمال شریک خود را بهتر درک کنند. شناخت سوگیری های هاله و شاخ می‌تواند به زوج‌ها کمک کند تا انتظارات واقعی‌تری از یکدیگر داشته باشند و باعث درک و پذیرش بیشتر نقاط قوت و ضعف یکدیگر شود. (پیشنهاد می‌شود مطلب 10 نکته کلیدی برای زندگی مشترک خوب را مطالعه کنید.)
توسعه مهارت‌های حل مسئله و همکاری با یکدیگر برای شناسایی و رسیدگی به علل اصلی تعارض‌ها، به جای سرزنش یکدیگر، می‌تواند یک رابطه قوی‌تر و حمایت‌کننده‌تر را تقویت کند. وقت گذاشتن برای تأمل و ارزیابی منظم رابطه، از جمله موفقیت‌ها و چالش‌ها، می‌تواند به زوج‌ها کمک کند سوگیری‌های شناختی را شناسایی کرده و برای رسیدگی به آنها تلاش کنند. در نهایت، هر دو شریک زندگی باید فعالانه به دنبال فرصت‌هایی برای رشد شخصی و بهبود خود باشند، که می‌تواند به یک دیدگاه سالم‌تر و متعادل‌تر در رابطه کمک کند. همسران می‌توانند روابط عاشقانه خود را با تلاش فعالانه برای مقابله با سوگیری‌های شناختی و تقویت ارتباطات عمیق‌تر مبتنی بر اعتماد، درک و ارتباطات باز تقویت کنند.
ایجاد یک مشارکت سالم و حمایتی
سوگیری های شناختی فراگیر هستند و می توانند به طور قابل توجهی بر کیفیت روابط عاشقانه تأثیر بگذارند. با آگاهی از این سوگیری ها و تلاش فعالانه برای مقابله با آنها، زوج ها می توانند ارتباطات را بهبود بخشند، همدلی را تقویت کنند و پیوند خود را تقویت کنند. بنابراین، زوج ها باید زمان و تلاش خود را برای درک و غلبه بر این سوگیری ها صرف کنند تا روابط عاشقانه خود را تقویت کنند.
محمد امین مختاریان
مطالب مشابه: