نکات کلیدی این مطلب:
- برای کسانی که معنویت برایشان دارای ارزش میباشد، روشهایی که دانشمندان برای افزایش بهزیستی و رفاه روانی یافتهاند ممکن است اهمیت ویژهای داشته باشد.
- مدیتیشن، شگفتی، بخشش، شفقت و سپاسگزاری راههای عملی برای افزایش رفاه را فراهم میکند.
- اعمال معنوی را می توان به صورت انفرادی انجام داد، اما زمانی که در یک جامعه انجام می شود میتواند تأثیر بیشتری داشته باشد.
کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – برای هزاران سال، جوامع مذهبی و معنوی در سرتاسر جهان خود را بر اساس اعمال خاصی که آنها را معنادار میدانند، ساماندهی کردهاند.
در سالهای اخیر، محققین روانشناسی با چنین جوامعی در ارتباط بودهاند و تلاش میکنند تا در مورد این شیوهها بیشتر بیاموزند، گاهی اوقات این شیوه های معنوی را اصلاح میکنند و اثرات مداخلات مرتبط را بر بهزیستی آزمایش میکنند. برای کسانی که خود را به نوعی معنوی می دانند این فعالیت ها ممکن است اهمیت ویژه ای داشته باشند. اگرچه «معنوی» بودن یا نبودن کاملا شخصی است و ممکن است برخی افراد شیوه خاص خودشان را داشته باشند، اما این فعالیتها ممکن است بخشهای اصلی یک سبک زندگی باشند که معنویت و رفاه را در اولویت قرار میدهند و با یکدیگر ادغام میکنند.
در ادامه، پنج تمرین معنوی را معرفی میکنیم که تحقیقات روانشناختی نشان میدهد باعث افزایش بهزیستی میشود.
مدیتیشن
تمرینهای مدیتیشن به مجموعه وسیعی از فعالیتها اشاره دارد که به دنبال تمرکز ذهن میباشند. تقریباً هر چیزی می تواند در حین تمرین مدیتیشن پشتیبان تمرکز باشد. برای مثال، میتوانیم روی تنفسمان، کلمهای معنادار به انتخاب خودمان، حرکت نور روی زمین هنگام عبور از پنجره، صدای پرنده، احساس دردهای عاطفی یا فیزیکی، متنی که دارای اهمیت معنوی است، مهربانی یکی از عزیزان ویا حضور خداوند، تمرکز کنیم. در سالهای اخیر، اپلیکیشنهای مختلفی برای کمک به افراد در انجام این نوع فعالیتها در دسترس قرار گرفتهاند.
شگفتی
داچر کلتنر (Dacher Keltner) شگفتی را به عنوان احساسی که در حضور راز بزرگی که فراتر از درک ما از جهان است، تعریف میکند. برای مثال، ممکن است در حضور عاملی بزرگ، قدرتمند یا پیچیده احساس شگفتی کنیم. همچنین برخی افراد نیز به دلیل فضیلت، دانش یا مهارت شگفتانگیزشان میتوانند ما را شگفتزده کنند.
پیاده روی یکی از راه هایی است که میتوانیم از طریق آن به شگفتی برسیم. این ممکن است شامل حداقل 15 دقیقه قدم زدن در طبیعت باشد، شاید مسیری که از یک منطقه جنگلی، یک مزرعه پر از گل، یا نزدیک یک دریاچه یا رودخانه میگذرد باشد. از طرف دیگر، میتوانیم در زیر آسمان شب، در سپیدهدم یا غروب ویا زمانی که طوفانی همراه با رعد و برق در دوردست شکل میگیرد، راه برویم. همانطور که راه می رویم، بخشی از تمرین مستلزم صرف وقت و تلاش برای به دست آوردن نشانه هایی است که به نظرمان شگفت آور است. برای مثال، غرق شدن در زیبایی مناظر اطراف یا توجه به جزئیات یک گل زیبا.
بخشش
بخشش به فرآیند رها کردن احساسات منفی و تمایل به انتقام گرفتن یا دوری از افراد به دلیل درد و رنجشی که برای ما ایجاد کرده اند، اشاره دارد. مهمتر از همه، بخشش نیازی به گفتن به یک فرد که او را می بخشیم، اغماض یا فراموش کردن یک عمل آزاردهنده یا بازگرداندن رابطه نیست.
اورت ورتینگتون (Everett Worthington) یک عمل بخشش خاص را ایجاد کرد که با نام اختصاری “REACH” خلاصه شد (یادآوری، همدلی، نوع دوستی، انتخاب و حفظ کردن). در این تمرین، تا حد امکان به خاطر میآوریم که چه کسی چه کاری را برای آسیب رساندن به ما انجام داده است. سپس به دنبال این هستیم که خود را به جای مجرمان خود بگذاریم و سعی می کنیم تصور کنیم که چه نوع نیروهایی در گذشته یا حال می تواند آنها را به اقدامات تاسف بار سوق دهد. در این مرحله، ممکن است ما هدیه بخشش را انتخاب کنیم (این هدیه بیشتر برای خودمان است). با ظهور دوباره احساسات دشوار، ممکن است لازم باشد این تصمیم را حفظ کنیم و به این روند تسلیم بازگردیم.
شفقت
شفقت به معنای احساس حمایت و مهربانی نسبت به خود ویا دیگری است. یکی از راههای افزایش شفقت از طریق تمرین مراقبه است که در آن افراد را به ذهن فرا میخوانیم و آرزوهای خوب را به آنها میدهیم، مانند:
- امیدوارم احساس امنیت کنید.
- امیدوارم احساس رضایت کنید.
- دوست دارم احساس خوبی داشته باشید.
- آرزو میکنم با آسودگی زندگی کنید.
شفقت می تواند با ابراز به یک عزیز شروع شود. سپس می توانیم با ابراز به یک آشنا، مانند همسایه، پیش برویم. در مرحله بعد، میتوانیم با کسی که رقابت میکنیم ادامه دهیم، حتی شاید کسی که از او بیزاریم هستیم. در نهایت، ممکن است نسبت به فرد یا گروهی از افرادی که نمیشناسیم، مانند گروههای مختلف در نقاط مختلف جهان که از بشریت حمایت میکنند، ابراز شفقت کنیم. (پیشنهاد میشود مطلب نسبت به خود چقدر بخشنده و دلسوز هستیم را مطالعه کنید.)
شفقت به خود نیز مشابه است، اما شامل تمرینی است که در آن ما به خود مهربانی میکنیم و با گرمی و مراقبت تشخیص میدهیم که ما نیز انسان و محدود هستیم. ما میتوانیم آرزوهای خوبی برای خودمان بسازیم:
- میتوانم احساس امنیت کنم.
- میتوان احساس رضایت کنم.
- میتوانم احساس قوی داشته باشم.
- میتوانم با آسودگی زندگی کنم.
سپاسگزاری
به گفته رابرت امونز (Robert Emmons)، قدردانی مستلزم شناخت خوبیهای زندگی ما است و اینکه چگونه خیر از منابع خارج از خودمان میآید.
یکی از تمرین های قدردانی آزموده شده «سه اتفاق خوب» نام دارد. در این تمرین، ما مکث می کنیم تا سه اتفاق خوب در روزمان را بچشیم، به اشتراک بگذاریم یا بنویسیم. به عنوان بخشی از این روند، ما برای قدردانی و سپاس از منابعی که رویداد ها و اتفاقات خوب را برایمان ممکن ساخته اند، مکث می کنیم.
یکی دیگر از راههای ساده اما قدرتمند برای تمرین سپاسگزاری، نوشتن نامهها یا یادداشتهایی برای ابراز قدردانی از افرادی است که کار خاصی برای ما انجام دادهاند. کاری که تأثیر مثبتی بر ما گذاشت یا احساس خوبی در ما ایجاد کرده و ما به اندازه کافی عمیقاً از آنها تشکر نکردهایم.
این پنج شکل تمرین معنوی (مدیتیشن، شگفتی، بخشش، شفقت و قدردانی) ممکن است به صورت فردی انجام شوند، اما زمانی که در یک جامعه با انگیزه یک هدف بزرگتر انجام شوند، ممکن است تأثیر بیشتری داشته باشند. همانطور که برخی از کویکرها (فرقهای که اعتقاد دارند هر انسانی قادر است «نور درون» را تجربه کند یا «نور خداوند را در همگان» ببیند.) دوست دارند بگویند، هر کدام از ما نوری می آوریم، اما وقتی دور هم جمع می شویم، آن نور درخشان تر می شود.
آیا تمرینی در این مطلب وجود دارد که در مورد آن خوانده باشید و بخواهید آن را امتحان کنید یا بیشتر به یک عادت تبدیل کنید؟ انجام این کار میتواند به شما کمک کند روشنتر فکر کنید و به شما در یافتن ارزش خود کمک کند تا دنیا را به مکانی بهتر تبدیل کنید.
محمد امین مختاریان
مطالب مشابه:
- قدرت فروتنی
- پاکسازی آوارهای عاطفی
- 4 نکته برای تغییر و ایجاد عادتهای جدید.
- چهار نکته برای رسیدن به خودآگاهی و تبدیل شدن به بهترین خود
- هشت نکته برای به دست آوردن و حفظ رفاه عاطفی
- سعادت فکر نکردن