بیشتر كودكان خردسال در این دوره ی سنی خود شلوغی های زیادی می کنند. به این صورت که، ممکن است حرف گوش نکنند و رفتارهای عجیب و غریبی از خود نشان دهند، تمامی این كارها طبیعی بوده و اقتضای سنشان است. ولی بعضی دیگر از کودکان هم هستند که در کنار این کارها، برخی رفتارهای بسیار چالش برانگیزی از خود نشان می دهند که مناسب سن آن ها نمی باشد.
عدم درمان این اختلالات رفتاری منجر به بروز ناسازگاری هایی در سنین بزرگسالی می شوند. برای همین خاطر توصیه می شود در صورت مشاهده ی هر گونه اختلالات رفتاری، سریعا اقدام به درمان آن نموده تا این درمان میسر واقع شود. درمان اختلالات رفتاری کودکان به چند صورت انجام می شود و انتخاب آن بستگی به نوع اختلال و عوامل تاثیرگذار بر آن دارد.
نشانه های عمده اختلال رفتاری کودکان
نشانه های عمده ی اختلالات رفتاری کودکان به صورت غر زدن یا نافرمانی در آن ها دیده می شود. ولی امکان دارد که در بعضی از کودکان این مشکلات رفتاری با شدت بیشتری نشان داده شوند و به عنوان اختلالات رفتاری شناخته شود.
برای کودکان خردسال در سنین مشخص، ممکن است برخی مشکلاتی پیش بیاید که منجر به بروز برخی اختلالات رفتاری کودکان در آن ها شود. در ارزیابی و درمان اختلال رفتاری کودکان، اصلی ترین نکته ای که وجود دارد بررسی سطح رشد کودک است. شما همراه برای تشخیص و درمان می توانید از خدمات روانشناسی کودک کلینیک آوان استفاده کنید
بیشتر مشکلات و اختلالات در سنین بزرگسالی از دوران کودکی نشاط می گیرند، چون اکثر این اختلالات رفتاری کودکان در این دوران عواقب مادام العمری را می توانند در یک شخص داشته باشند.
برای همین خاطر توصیه می شود که برای درمان اختلالات رفتاری کودکان به دنبال یک مرکز مشاوره ی خوب باشید، تا فرزندتان را از بروز هرگونه صدمات احتمالی این اختلالات در آینده محافظت کنید.
بررسی مشکلات رفتاری در کودکان
اختلالات رفتاری کودکان، برای والدین تا مواقعی که کودک از خود رفتاری خارج از محدوده ی سنی اش بروز ندهد، قابل تشخیص نمی باشد. شیطنت و شلوغی، بازیگوشی، حرف گوش ندادن و… رفتارهای طبیعی برای کودکان به حساب می آیند ولی تکرار بیش از حد آن ها به اندازه ای که غیر قابل کنترل باشند، جز اختلالات رفتاری کودکان به حساب می آید. خانواده ها در صورت مواجه شدن با این مشکلات باید در اولین فرصت باید برای درمان آن به یک مرکز مشاوره مراجعه کنند. اختلالات رفتاری کودکان انواع مختلف و گوناگونی دارند که شایع ترین آن ها به شرح زیر هستند:
- بیش فعالی
- لجبازی
- تیک
- آتش افروزی
- اختلال سلوک
- انواع فوبیاها
- ترس
- دزدی
- اوتیسم
بررسی انواع اختلالات رفتاری کودکان
اختلال سلوک
یکی از اصلی ترین اختلالات پرخاشگری در کودکان، اختلال سلوک است. این اختلال از اختلال لجبازی شدت قوی تری دارد و موجب ایجاد پیامد های سنگینی برای والدینش می شود. کودکانی که به این اختلال دچار می شوند، نه تنها به قوانین و دستورات هیچ اعتنایی نمی کنند، بلکه اقدام به انجام کارها و رفتارهایی می کنند که مناسب سنش نبوده و ممکن عواقب بدی داشته باشید.
از جمله نشانه های کودکی که دچار اختلال سلوک می شود، می توان به: دعوا راه انداختن و ایجاد درگیری ها در داخل و خارج از خانه، نشان دادن برخی رفتارهای جنسی از سنین پایین، دروغ گفتن، دزدی و بزهکاری و… اشاره کرد.
اختلال بیش فعالی و نقص توجه
یکی دیگر از رایج ترین اختلالات رفتاری کودکان، اختلال بیش فعالی است. این اختلال بیشتر در سنین 6 سال به بعد تشخیص داده می شود. کودکانی که به این اختلال دچار هستند از توجه بسیار پایینی برخوردار می باشند و بیشتر اوقات تمرکز نداشته و بی قرار می شوند. متاسفانه کودکان مبتلا به بیش فعالی نمی توانند به درستی در کلاس، به درس های خود تمرکز داشته باشند.
این کودکان در انجام تکالیف خود هم به مشکل بر می خورند. اکثر کودکان بیش فعال متاسفانه کاری را که قرار است انجام دهند را نمی توانند به خاطر بیاورند. متاسفانه برخی از مردم فکر می کنند که کودکان بیش فعال از بازه ی هوشی بالاتری برخوردارند و باهوش هستند، در صورتی که این گونه نمی باشد. این کودکان باهوش تر از دیگران نبوده و از بازه ی هوشی متفاوتی برخوردار هستند. ممکن است که بازه ی هوشی کودکان بیش فعال از عقب مانده ذهنی تا تیزهوش متغیر باشد. برای طرح سوال و رزرو وقت از مشاوره روانشناسی تلفنی کلینیک آوان استفاده کنید
بررسی سایر انواع اختلال رفتاری در کودکان
اختلال اوتیسم
یکی دیگر از انواع اختلالات رفتاری کودکان اوتیسم می باشد که در چندین سال گذشته متاسفانه شیوع آن بسیار گسترش پیدا کرده است. این موضوع موجب نگرانی بیشتر خانواده ها شده است. کودکانی که دچار این بیماری می شوند از خود رفتارهای کلیشه ای نشان می دهند و اکثرا منزوی هستند.
عقب ماندگی ذهنی و نقص زبانی از دیگر نشانه های کودکانی است که دچار اوتیسم شده اند. اختلالات اوتیسم به انواع طبقه های مختلف تقسیم می شوند که روش های درمانی زیادی برای هر کدام از طبقات اوتیسم وجود دارند.
انواع فوبیاها
فوبیا یکی دیگر از اختلالات رفتاری کودکان است. اصلی ترین نشانه ی آن در وجود یک ترس و وحشت دائمی و آشکار از چیزی و یا شرایط خاصی است. در این اختلال، کودک همیشه دچار استرس و اضطراب است و این موضوع را با گریه و بی قراری و سفت کردن اعضای بدن از خود نشان می دهد. در صورتی که ترس کودک از چیزی یا موقعیتی خیلی زیاد نباشد، اختلال فوبیا نمی تواند در زندگی او مشکلی ایجاد کند.
اختلال آتش افروزی
اختلال آتش افروزی به ندرت در کودکان دیده می شود، ولی اگر کودکی دچار این اختلال باشد، عواقب رفتار آن می تواند خانواده ها را دچار مشکل کند. کودکی که دچار این اختلال رفتاری است، برای تخلیه ی خشم خود، به عمد قسمتی را آتش می زند و این کار موجب می شود که خشم او فرو ریخته و حتی از این کارش لذت ببرد.
این کودکان تنها برای فروکش کردن خشم اقدام به آتش زدن چیزی و یا جایی می کنند و انجام این کار آن ها اصلا ربطی به انتقام جویی یا مقاصد مالی ندارد.
کلینیک آوان مجموعه ای از متخصصین حوزه روانشناسی و روانکاوی آماده ارائه خدمات مشاوره خانواده به صورت حضوری و آنلاین و تلفنی می باشد لطفا جهت رزرو وقت اقدام نمایید تلفن: 02126373668
بررسی انواع دیگر مشکلات رفتاری در کودکان
اختلال انفجاری متناوب
یکی دیگر از اختلالات رفتاری کودکان، اختلال انفجاری متناوب نام دارد. کودکی که دچار این اختلال است در دوره های زمانی مشخصی اقدام به پرخاشگری های شدید از خودش می کند. پرخاشگری کودکان مبتلا به این بیماری بدون برنامه ریزی بوده و در زمان هایی که با عوامل استرس زا رو به رو می شوند، بیشتر می شوند.
مدت زمان فوران های پرخاشگری معمولا تا نیم ساعت طول می کشد. اختلال پرخاشگری خود کودک را بیشتر از اطرافیانش آشفته می کند.
خجالتی بودن کودک
کودکانی که به این اختلال دچار هستند، اغلب کودکانی ساکت و آرام می باشند. این کودکان وقتی که می خواهند حرف بزنند، با صدایی آرام صحبت می کنند. کمال گرایی خانواده ها، مقایسه کردن کودک با دیگر بچه ها و انتقادهای شدید و خشنی که از کودک می شود، منجر به بروز این اختلال در کودکان می گردد.
اختلال لجبازی
کودکی که به این اختلال مبتلا می باشد، سعی می کند مخالفت و لجبازی خود را به خانواده و یا نزدیکان خود، به شکل انتقام جویانه نشان دهد، چون با این رفتار، قصد دارد که به اطرافیان خود نشان دهد که چقدر قوی است.
اختلال لجبازی در کودکان را می توان از حرف گوش ندادن و بی توجهی کردن به قوانین خانه، جر و بحث کردن زیاد با بزرگترهای خود، داشتن رفتار پرخاشگرانه و …. تشخیص داد.
عادت کودک به دزدی
عادت به دزدی یکی دیگر از اختلالات رفتاری کودکان است. کودکانی که به این اختلال دچار هستند اقدام به برداشتن لوازمی می کنند که برای آن ها کاربردی ندارد، چون هدف از انجام دزدی در آن ها منابع مالی دزدی نمی باشد. بلکه اصلی ترین هدف آن ها، در آن لذتی است که قبل از دزدی به خاطر تنش های شدیدی که در آن ها ایجاد می شود، به دست می آورند.
بررسی اختلال تیک در کودک
اختلال تیك: تیک، یک حرکت یا صدایی است که در کودکان به صورت ناگهانی رخ می دهد، این کودکان به صورت غیر موزون و کلیشه ای اقدام به انجام کاری می کنند. کودکانی که به این اختلال مبتلا هستند، اغلب نمی توانند در مقابل انجام آن حرکت و یا صدا مقاومت داشته باشند، فقط شاید بتوانند مدتی زمان انجام آن را به تاخیر بیندازند. تیک های حرکتی و صوتی به دو دسته تقسیم می شوند. تیک ساده و تیک مرکب از جمله انواع تیک ها هستند. افرادی که دچار تیک عصبی می شوند، در مواقعی که فشار روانی بر روی آن ها زیاد می شود، انجام آن شدت می یابد.
نشانه های تیک های حرکتی ساده به صورت زیر هستند
- پلک زدن
- حرکت گردن
- بالا انداختن شانه ها
- درآوردن شکلک
نشانه های تیک های صوتی ساده به شرح زیر هستند
- سرفه کردن
- خرخر کردن گلو
- بالا کشیدن بینی یا فین کردن
نشانه های تیک های حرکتی مرکب که ترکیبی از رفتارها می باشند، به شرح زیر هستند:
- ایجاد برخی حرکات چهره ای
- پریدن
- لمس کردن
- پا کوبیدن
نشانه های تیک های مرکب صوتی به شرح زیر هستند:
- تکرار کلمات یا عبارات
- هرزه گویی
- مکرر گویی
- پژواک گویی
در همین راستا ذکر این موضوع از قاعده مستثنی نمی باشد که بیشتر اختلالات تیک در کودکان به صورت گذار می باشند و به مرور زمان و با درمان های دارویی رفع می شوند.
دلایل بروز اختلالات رفتاری کودکان
بعد از مشاهده ی هر کدام از اختلالات ذکر شده در کودک خود، برای تشخیص و درمان آن بایستی حتما به مراکز مشاوره مراجعه نمایید. مرکز مشاوره آوان می تواند تمامی اختلالات رفتاری کودکان را تشخیص داده و با انجام آزمون های روانشناختی و مصاحبه با والدین و کودکان نوع اختلال را تشخیص دهد. مشاوران با برگزاری جلسات مصاحبه اقدام به تشخیص عوامل موثر در ایجاد و بروز اختلالات رفتاری کودکان می کنند. در این جلسات، درمانگر سعی می کند تمامی مسائل و عواملی که موجب پیدایش این اختلال می شوند را دسته بندی کرده و بتواند با توجه به آن ها به درمانجو، روش های درمانی متناسبی را ارائه دهد. چون اگر درمانگر نتواند نوع اختلال درمانجو را به درستی تشخیص دهد، نمی تواند درمان مناسبی برای او ارائه دهد.
دلایل بروز اختلالات رفتاری کودکان به شرح زیر است
- عوامل ژنی چند زده ای (شامل بیش از یك ژن)
- عوامل عصبی
- خلق و خوی نوزاد
- روابط خانوادگی (از جمله مسائل دلبستگی و فرزندپروری)
- مسائل روانشناختی در والدین و فرزند
- عوامل اجتماعی.
برنامه هایی که برای درمان اختلال رفتاری کودک به وسیله ی درمانگر ارائه می شوند، بایستی متنوع بوده تا نتیجه های حاصل از آن به راحتی قابل تشخیص باشند. حمایت از كودكانی که دچار این بیماری هستند، موجب تسریع روند بهبودی در آن ها می شود. انتخاب درمانگر و مرکز درمان برای رفع اختلالات رفتاری کودکان بسیار حائز اهمیت است، برای همین خاطر باید در انتخاب مرکز درمان، نهایت دقت را داشت.
بهترین زمان برای تشخیص و شناسایی اختلال رفتاری در کودک
طبق نتایج به دست آمده، تقریبا 10 تا 20 درصد از کودکان دچار یک اختلال رفتاری، عاطفی یا یادگیری می باشند. بیشتر این اختلالات اغلب در زمانی که کودک به مدرسه می رود، شناسایی می شود. چون کودکان در این بازه ی سنی از لحاظ جسمی، روانی و شناختی دچار تغییرات اساسی می شوند و برای همین خاطر باید رفتار آن ها مورد ارزیابی قرار بگیرد. درمانگران برای تعیین نوع اختلال آن ها که به دلیل مشکلات رفتاری ناشی از رشد می باشد و یا یک نوع آسیب شناختی به سن کودک، اقدام به بررسی تعداد دفعات و شدت رفتار می نمایند.
در بزرگسالی، افراد نیاز خود را برای رفتن به مشاوره خودشان متوجه می شوند، ولی در کودکان باید خانواده ها زمانی که متوجه کوچکترین علائم و نشانه های اختلالات رفتاری در کودک خود شدند، برای رفع آن ها اقدام به مراجعه به روانشناس کنند. خانواده ها باید در مورد رفتارهای کودک خود نهایت دقت را داشته باشند و در صورت بروز مشکلات غیر عادی حتما این موضوع را به مشاوره کودک ارجاع دهند. درمانگران در مواقعی که کودک سن پایینی داشته باشد، اطلاعات رو از والدین در مورد کودک به دست می آورند.
راه های درمان اختلال رفتاری کودک به چه صورت می باشد
اختلالات رفتاری کودکان ، متاسفانه اختلالاتی پیچیده و مخرب می باشند و به دلایل گوناگونی به وجود می آیند. به عنوان نمونه، کودکی که رفتارهای نابهنجار از خود نشان می دهد، ممکن است به خاطر عدم دقت و درمان بیش فعالی کودک و مشکلات خانوادگی در آن این مشکل ایجاد شود.
روشهایی که می توان از طریق آن ها اختلالات رفتاری کودکان را تشخیص داد به صورت زیر هستند:
- مراجعه به یک درمانگر متخصص.
- برگزاری جلسات مشاوره با کودک و خانواده.
- بررسی پرسشنامه ها و یا چک لیست های انجام شده توسط والدین کودک.