آیا دچار بحران وجودی هستید؟

نکات کلیدی این مطلب:

• رویارویی با بحران وجودی می‌تواند فرآیندی از خودآگاهی باشد که در آن افراد به جایگاه منحصر به فرد خود می‌رسند.
• افرادی که در دوران کودکی والد شده اند ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به بحران وجودی در میانسالی باشند.
• در طول بحران وجودی، موضوعات ضروری برای پرداختن به آن شامل معنا، اصالت، خودشناسی، ارتباط و تعالی می باشند.

کلینیک روانشناسی و مددکاری آوان – بحران وجودی یا بحران اگزیستانسیال (Existential crisis) زمانی اتفاق میافتد که انسان وجود و معنای زندگی خود را زیر سوال می برد. این بحران می تواند تجربه‌ای ترسناک باشد، زیرا می توان در یک جهان به ظاهر تصادفی و بی معنا احساس تنهایی و گم شدن کرد. اما با این حال، می تواند زمانی برای خودیابی و رشد نیز باشد.

یک بحران وجودی ممکن است شبیه موارد زیر باشد:

• معنای زندگی خود را زیر سوال می برید یا احساس بی حسی، پوچی و عدم تحقق می کنید.
• احساس می کنید هر کاری که انجام داده اید بی معنی بوده است.
• با وجود اینکه همه چیز در ظاهر خوب پیش می رود، اما احساس تنهایی و گمشدگی می کنید.
• گاهی اوقات این اجبار را احساس می کنید که همه چیز را دور بریزید و از نو شروع کنید.
• غم، احساس شرم و اضطراب غیر قابل توضیحی را تجربه می کنید.

در مفهوم روحی-روانی، بحران وجودی ندایی از جانب روح ماست. این لحظه ای است که اعماق وجودمان ما را صدا می کند یا اینکه درک درستی از آنچه در زیر آگاهی ما نهفته است به دست می آوریم. ممکن است در حقایقی وجود داشته باشد که ما سال ها آن ها را دفن کرده بودیم و این زمانی است که همه آنها برمی گردند.

کارل یونگ (Carl Jung) بر این باور بود که نیمه اول زندگی ما به توسعه نفس اختصاص دارد، در حالی که نیمه دوم را صرف ادغام ناخودآگاه و تبدیل شدن به آن چیزی می کنیم که هستیم و گذار از نیمه اول به نیمه دوم اغلب محرک بحران وجودی است.

بحران وجودی چگونه است؟

با وجود اینکه هیچ تعریف واحد و پذیرفته شده ای وجود ندارد، اما بحران وجودی معمولاً شامل اجزای زیر است:

• آگاهی از مرگ و درک اینکه مرگ در هر زمانی ممکن است رخ دهد.
• احساس پوچ گرایی، که زندگی شما بی معنی است.
• احساس اضطراب و تنهایی در دنیایی بی اهمیت.
• این احساس که انسان اصلا نباید وجود داشته باشد.
• فقدان هدف یا معنای زندگی.
• این اعتقاد که فرد راه اشتباهی را انتخاب کرده و هر کاری که تاکنون انجام داده بیهوده بوده است.

چه عواملی باعث پیدایش بحران وجودی می شود؟

موارد بسیاری هستند که می توانند باعث بحران وجودی شوند، از درک اینکه سرمایه گذاری یک فرد به نتیجه مطلوب نرسیده است، یک رابطه شکست خورده، از دست دادن کسی که دوستش دارد، فروپاشی خانواده و از دست دادن شغل.

فردی که در در دوران کودکی والد خانواده خود می شود ممکن است در میانسالی بیشتر مستعد بحران وجودی باشد. والد شدن به این معنی است که در خانواده یک تغییر نقش رخ داده است، جایی که کودک مجبور شده است نقش تأمین کننده والدین و خواهر و برادرهای خود را خیلی زود به عهده بگیرد و او را از دوران کودکی که باید داشته باشد محروم می کند.

متأسفانه، هنگامی که کودکان مجبور می شوند نقش والدین خود را بازی کنند، اغلب از فرصت کشف علایق و توسعه حس هویت خود محروم می شوند. به آنها فضای عملی یا احساسی داده نمی شود تا شادی خود را کشف کنند و بفهمند که زندگی آنها چیست. پس از مدت زمان طولانی، آنها ممکن است دچار بحران روحی شوند که در آن متوجه می شوند تمام زندگی خود را بر اساس نیازها و انتظارات والدین خود زندگی کرده اند و نه اشتیاق واقعی خود.

به گفته جیمز هالیس (James Hollis)، بسیاری از مردم نیمه اول زندگی خود را صرف تلاش برای رسیدن به موفقیت یا دارایی های مادی می کنند. اما وقتی به سن خاصی می رسند، متوجه می شوند که این چیزها خوشبختی یا احساس رضایت را به ارمغان نمی آورد. آنها شروع به جستجوی معنای زندگی خود می کنند و سفر خود را به سوی خرد آغاز می کنند.

در بحران وجودی، سرانجام بخشی از ما از زندگی برای دیگران خسته می‌شود و می‌خواهد جایی که قلب‌مان ما را هدایت می‌کند را دنبال کند. از قضا، این در مورد رها کردن اندوخته هایی است که انباشته ایم، پوست انداختن از از ظاهری که ایجاد کرده ایم و بازگشت به حقیقت خود.

چگونه می توانید با بحران وجودی کنار بیایید؟

برخی از مسائل اساسی که باید در هنگام عبور از بحران وجودی به آنها پرداخته شود عبارتند از معنا، اصالت، خودشناسی، ارتباط با دیگران و تعالی.

• معنا، این باور است که زندگی شما مهم است و شما نقش اساسی در این دنیا دارید.
• اصالت، به معنای صادق بودن با خود و زندگی در راستای ارزش‌هایتان است.
• خودشناسی، توانایی شناخت و درک افکار و احساسات شماست.
• ارتباط با دیگران، تعلق داشتن به جامعه و داشتن روابط معنادار است.
• در نهایت، تعالی این باور است که جنبه‌ای بزرگتر از خودتان وجود دارد که می توانید با آن ارتباط برقرار کنید.

در اینجا چند کار خاص وجود دارد که می توانید انجام دهید:

شناسایی ارزش های خود

تا آنجا که ممکن است، ارزش های خود را دریابید و سعی کنید اقدامات خود را با آنها هماهنگ کنید.

به آنچه برای شما مهم است فکر کنید. چه چیزهایی باعث شادی شما می شود؟ چه چیزی برای شما بیشتر اهمیت دارد؟ هنگامی که فهرستی از داشته های مهم برای خود دارید، سعی کنید به این فکر کنید که چرا آنها ضروری هستند. آنها معرف چه ارزش هایی هستند؟

راه دیگر این است که به تجربیات زندگی خود نگاه کنید. به لحظاتی فکر کنید که برای شما پرمعنا بودند. در آن لحظات چه کار می کردید و با چه ارزش هایی زندگی می کردید؟

پیدا کردن جریان خود

جریان همان احساس بودن در لحظه ای است که به طور کامل در کاری که انجام می دهید ذوب می شوید. شما به هیچ چیز دیگری فکر نمی کنید، فقط روی کاری که انجام می دهید تمرکز می کنید.

چه فعالیت هایی باعث می شود زمان را احساس نکنید؟ از انجام چه کاری آنقدر لذت می برید که به راحتی چالش ها را نه با ترس بلکه با هیجان انجام می دهید؟

حتی اگر هیچ پاداش مالی وجود نداشته باشد، تلاش برای گنجاندن علاقه‌مندی یا کاری که قلب شما را به آواز خواندن می‌اندازد، در زندگی‌تان ارزش دارد.

تعریف مجدد موفقیت

با پیشرفت در زندگی، درک ما از موفقیت تغییر می کند. ما ممکن است با جستجوی ثروت و شناخت از دیگران شروع کنیم، اما با بزرگتر شدن، یاد می گیریم که چنین مواردی همیشه ما را عمیقاً ارضا نمی کند. در عوض، ما متوجه می شویم که موفقیت به معنای لذت بردن از کاری است که انجام می دهیم و از آنچه که هستیم راضی باشیم.

اگر چشمانتان را ببندید و تصور کنید که یک روز ایده آل برای شما در آینده چگونه است، آن روز چگونه خواهد بود؟ دوست دارید از غروب تا سحر چه کار کنید؟ می خواهید کجا باشید؟ دوست دارید با چه کسی باشید؟

چه می شود اگر به جای دریافت پاداش از دنیای بیرون، شروع به ایجاد شادی و تحقق معیار موفقیت خود کنید؟

پیدا کردن ایکیگای خود

ایکیگای (Ikigai) مفهومی ژاپنی است که به «دلیل بودن» یا «هدف در زندگی» ترجمه شده است.

یافتن ایکیگای فرآیندی کاشفانه است. این چیزی است که شما پیدا می کنید نه چیزی که جستجو می کنید. با این حال، می توانید از برخی نکات برای کمک به خود در سفر استفاده کنید.

ابتدا به این فکر کنید که دوست دارید چه کاری انجام دهید. سرگرمی های شما چیست؟ چه فعالیت هایی شما را هیجان زده می کند؟

دوم، به این فکر کنید که در چه چیزی مهارت دارید. استعدادها و نقاط قوت شما چیست؟ آیا می توان هر یک از آن استعدادها را به شغل تبدیل کرد؟

سوم، به آنچه جهان نیاز دارد فکر کنید. چگونه می توانید کمک کنید که هیچ کس دیگری نمی تواند؟ آیا مشکلی وجود دارد که نیاز به حل کردن داشته باشد؟ مردم برای چه چیزی به شما پول می دهند؟

وقتی می‌توانید یک یا چند نقطه شیرین را در خود پیدا کنید که دنیا به آن علاقه، عشق و مهارت‌ها نیاز دارد، “ایکی‌گای” خود را پیدا کرده‌اید. این راه‌حلی سریع نیست، اما می‌تواند زمانی که با بحران وجودی مواجه می‌شویم، جهت بررسی را به ما ارائه دهد.

یاد بگیرید که نیاز مطلق به قطعیت را کنار بگذارید

زمانی که روی نیاز خود به قطعیت بیش از حد پا فشاری کنیم، سفت و سخت و انعطاف ناپذیر می شویم. ما قادر به انطباق با تغییرات نیستیم و نمی خواهیم ریسک کنیم. ما فرصت ها و تجربیاتی را که در غیر این صورت می تواند زندگی ما را غنی تر کند، از دست می دهیم.

اینکه یاد بگیریم نیاز خود را به یقین را رها کنیم به این معنا نیست که ما شکست‌خورده‌ای منفعل می‌شویم. این به معنای آن است که به سادگی با آنچه در حال رخ دادن است مبارزه کنیم. با این وجود، ما یاد می گیریم که تسلیم اتفاقاتی باشیم که در حال رخ دادن است و بهترین استفاده را از آن ببریم. یعنی پذیرفتن زندگی پر از عدم قطعیت و در آغوش کشیدن ناشناخته ها.

با این کار، ممکن است بیشتر بتوانید در فعالیت هایی سرمایه گذاری کنید که مزایای بلندمدت به همراه دارند تا اینکه دیوانه وار از راهکاری به راهکار دیگری که فقط “راه حل های” کوتاه مدت ارائه می دهد بپرید. اگر بتوانید برای کشف آینده ای جدید فعالیت کنید، ممکن است بحران وجودی شما حل شود و افق جدید و گسترده تری به شما پاداش داده شود.

دگرگونی از طریق بحران وجودی

برای رشد یافتن از طریق بحران وجودی و عدم فروپاشی در آن، ما باید یاد بگیریم که به خودمان گوش دهیم و سپس در فعالیت هایی سرمایه گذاری کنیم که با خواسته های عمیق تر ما هماهنگ هستند، به جای اینکه به دنبال نتایج فوری باشیم که انگار مانند یک همستر روی چرخ حرکت می کنیم.

این می تواند فرآیندی از خودآگاهی باشد که در آن افراد جایگاه منحصر به فرد خود را در جهان درک کنند. از طریق یک دوره دگرگونی عمیق، ما از افکار، احساسات، خواسته ها و جنبه های ناخودآگاه روان خود آگاه می شویم. در پایان، ممکن است حس جدیدی از هویت و هدف پیدا کنیم و راه هایی برای ابراز خلاقانه خود پیدا کنیم.

محمد امین مختاریان

مطالب مشابه:

• آیا دچار فقدان لذت از زندگی هستید؟
• احساس سرزندگی بیشتر با فکر کردن به مرگ
• آیا زندگی شما طبق برنامه پیش نمی‌رود؟
• 3 راه برای غلبه بر احساس پوچی
• 4 مهارت برای رسیدن به خود واقعی
• معنای عمیق تر آگاهی
• 5 عادت سالم برای افزایش عزت نفس
• تصمیم به رها کردن
• 3 نشانه برای تغییر سبک زندگی
• 5 قانون زندگی از داروین
• چرا من دوست داشتنی نیستم؟