نکات کلیدی این مطلب:
- ترس از رها شدن تجربه‌ای رایج، پیچیده و دردناک است.
- روان درمانی، از جمله درمان مبتنی بر ذهنیت (MBT) می تواند به ما کمک کند تا روی روابط کار کنیم.
- درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) می تواند به ما کمک کند تا به سمت اهداف ارزشمند خود در روابط حرکت کنیم.
کلینیک روانشناسی و مددکاری آوان – از میان تمام چالش هایی که افراد را به سمت روان درمانی سوق می دهد، یکی از رایج ترین و مداوم ترین چالش هایی که من با آن مواجه شده ام ترس از رها شدن است. ترس از رها شدن ممکن است به صورت اضطراب در روابط روزمره یا ترس از دست دادن رابطه‌ای خاص ظاهر شود. برای برخی گذرا است، مانند نگرانی در مورد پایان رابطه در ابتدای یک رابطه. گاهی اوقات فراگیرتر است و به روابط متعدد متمایل می شود.
حس ارتباط یکی از قوی ترین نیازهایی است که گونه ما انسانها دارد. از دست دادن دوست صمیمی یا یکی از اعضای خانواده از دردناک ترین تجربیاتی است که می‌توانیم در زندگی تجربه کنیم. اما چه می‌شود اگر غم و اندوه احتمال از دست دادن یک نفر آنقدر شدید ظاهر شود که بر توانایی شما در برقراری ارتباط مؤثر تأثیر بگذارد و باعث اضطراب شود؟
ترس از رها شدن می تواند فرد را به انجام رفتارهایی تشویق کند که از قضا بدترین ترس را ایجاد می کند. اقداماتی مانند چک کردن، محدود کردن شخص برای جلوگیری از ارتباط با دیگران و قطع رابطه یا کنار گذاشتن اقوام و آشنایان، همگی می توانند مشخصه هایی باشند که ترس از رها شدن را نشان می دهد. چرخه واقعا بدی است.
آنچه در ادامه این مطلب می آید، پنج چالش اصلی است که می تواند زمینه ساز ترس از رها شدن باشد.
از دست دادن تروماتیک
اگر در گذشته از دست دادن را تجربه کرده اید (بخصوص در دوران کودکی) نزدیک شدن به دیگران در زمان حال می‌تواند دشوار باشد. مطالعه انجام شده بر روی 109 جوانی که والدین خود را در شش سال ابتدایی زندگی خود از دست داده بودند، نشان داد که اضطراب در روابط عاشقانه و ترس از دست دادن در میان آنها رایج است. از دست دادن لزوماً به معنای مرگ نیست. داشتن پدر و مادری که در زندگی فرد دخالتی نداشته یا غفلت کرده‌اند، می تواند زمینه ساز غم و اندوه باشد. علاوه بر این، از دست دادن در بزرگسالی نیز می‌تواند اعتماد مجدد را تا زمانی که آن را حل نکرده‌ایم سخت‌تر کند، خواه این فقدان شامل مرگ، پایان رابطه یا بیگانگی باشد. (پیشنهاد می‌شود مطلب غفلت عاطفی، دوستی های شما را از بین می‌برد را مطالعه کنید.)
کاری که ما می توانیم انجام دهیم: التیام زخم فقدان فرآیندی پیچیده است که برای هر کسی متفاوت است. برقراری ارتباط با کسانی که هنوز در زندگی ما هستند (به ویژه کسانی که فردی را که از زندگی ما ناپدید شده را می شناختند) می تواند موثر باشد. با این حال، این همیشه واقع بینانه نیست. همچنین، تلاش برای رهایی از غم و اندوه، گاهی اوقات فضایی را برای بیان و تسکین از طریق هنر، موسیقی، نوشتن و… ایجاد می‌کند. در نهایت، روان درمانی برای بحث در مورد این درد اصلی می تواند بسیار تاثیر گذار باشد و ما را به سوی رهایی هدایت کند.
اضطراب و ترس های وسواسی
ترس از دست دادن یکی از عزیزان، از قوی ترین ترس ها در سراسر جهان است است. در چنین شرایطی فرد به طور طبیعی دچار اضطراب می‌شود و علاوه بر این، اختلال وسواس فکری عملی که به عنوان OCD شناخته می شود، می تواند باعث شک و تردیدهای مکرر در مورد روابط فرد، به ویژه روابط عاشقانه شود.
آنچه می توانیم انجام دهیم: مواجهه با شک و تردید در مورد از دست دادن و ترس های اصلی پیرامون آن (مانند ترس از تنها ماندن یا عدم توانایی در ادامه دادن بدون دیگری) بخشی از فرآیند رهایی از این ترس ها می‌باشد. روان درمانی که بر مدیریت عدم قطعیت تمرکز دارد (مانند درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش (ACT)) می تواند به ما کمک کند تا آنچه را که در روابط برایمان ارزش دارد را بشناسیم و به جای پرداختن به تردیدهای وسواسی، به سمت ارزش‌ها حرکت کنیم. برای افراد مبتلا به OCD، درمان پیشگیری از مواجهه با واکنش (ERPT) یکی دیگر از رویکردهای مبتنی بر شواهد است.
سردرگمی دلبستگی
“سردرگمی دلبستگی” اصطلاحی است برای آمیخته شدن با شخصی دیگر به گونه ای که ما دیگر احساس جدایی نمی کنیم. به عبارتی دیگر، ما به قدری خودمان را در فرد مقابل گم می‌کنیم که ممکن است دیگر ندانیم چه فکر می‌کنیم یا چه احساسی در مقابل آنچه طرف مقابل فکر می‌کند یا احساس می‌کند، داریم. این تجربه‌ای رایج در میان افراد دارای چالش های مبتنی بر دلبستگی، به ویژه اختلال شخصیت مرزی است. برای افرادی که چنین اختلالی را تجربه می کنند، از دست دادن فرد مقابل نه تنها نشان دهنده از دست دادن آن شخص است، بلکه نشان دهنده از دست دادن خود نیز است، که وحشتناک است. (پیشنهاد می‌شود مطلب 5 نشانه ظریف ترومای دلبستگی التیام نیافته را مطالعه کنید.)
کاری که ما می توانیم انجام دهیم: روان درمانی، به ویژه درمان مبتنی بر ذهنیت، می تواند یاری دهنده باشد. کاوش در شادی‌ها و علایق شخصی فراتر از رابطه می‌تواند بخشی از بهبودی باشد، با این حال یادگیری برقراری ارتباط با دیگران به گونه‌ای که هم احساس امنیت و هم کنترل وجود داشته باشد، فرآیند پیچیده‌تری است.
انزوا یا مشکل در ارتباط با دیگران
برای کسی که افراد صمیمی کمی در زندگی خود دارد، ارزشی که برای آن روابط قائل می شود می تواند زیاد باشد. این امر به ویژه در صورتی صادق است که فرد باور داشته باشد که نمی تواند به افراد دیگر نزدیک شود. این خطر ضرر را بسیار زیاد می کند و ترس از رها شدن را افزایش می دهد. (پیشنهاد می‌شود مطلب سلام غریبه؛ غلبه بر ترس برقراری ارتباط را مطالعه کنید.)
آنچه می توانیم انجام دهیم: افراد به دلایل مختلف از دیگران منزوی می شوند. گاهی اوقات، عدم اعتماد یا مشکل در ایجاد ارتباطات نقش دارد. در مواقع دیگر، فرد ممکن است فقط دایره امن کوچک خود را ترجیح دهد. مشارکت در سیستم حمایتی و پشتیبانی مانند گروه درمانی می‌تواند به ترس از رها شدن کمک کند. همچنین گفته می‌شود، اگر مسائل جدی تری وجود داشته باشد که فرد را از نزدیک شدن به دیگران باز دارد، ممکن است روند درمان پیچیده‌تر شود و در چنین شزایطی روان درمانی می تواند به عنوان یک راهنما در این سفر عمل کند.
اختلال شخصیت مرزی (BPD)
ترس از رها شدن به عنوان معیاری برای اختلال شخصیت مرزی (BPD) ذکر شده است. برای افراد مبتلا به BPD، ترس از رها شدن اغلب شامل ترکیبی از چالش های ذکر شده در بالا است. حس هویت توسعه نیافته همراه با تمرکز قوی بر دیگران، آسیب های پیچیده ویا افسردگی که در BPD رایج است، طوفانی کامل را از ترس رها شدن ایجاد می کند. (پیشنهاد می‌شود مطلب آیا فرد مبتلا به «اختلال شخصیت مرزی» یا «اختلال شخصیت خودشیفته» می تواند تغییر کند را مطالعه کنید.)
آنچه می توانیم انجام دهیم: روان درمانی می تواند برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مفید باشد. رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) از مهارت‌سازی استفاده می‌کند تا شخص را تشویق کند مسیرهای جدیدی برای تحمل پریشانی در روابط ایجاد کند و روابط را تقویت کند. درمان مبتنی بر ذهنیت (MBT) نیز یک درمان مبتنی بر شواهد برای BPD است. در رویکردهای مبتنی بر ذهنیت، تمرکز بر رابطه با خود و روابط با دیگران از منظر دلبستگی می‌باشد.
در پایان
اگر ترس از رها شدن را تجربه می کنید، تنها نیستید. دلایل ریشه ای مختلفی برای این چالش و همچنین راه هایی برای حل آن وجود دارد. راهنمایی در دسترس است و می‌توانید با متخصصین کلینیک آوان در تماس باشید.
محمد امین مختاریان
مطالب مشابه:
- 3 راهکار برای اعتماد دوباره به دیگران
- چگونه با والدینی که از نظر عاطفی غافل هستند مرزبندی کنیم؟
- 5 گام برای رهایی از سوء استفاده عاطفی
- 6 نکته برای افرادی که مورد غفلت عاطفی قرار گرفته‌اند
- 8 ویژگی مشترک دخترانی که توسط پدرانشان رها شده اند
- 10 ابزار مفید برای بازسازی زندگی
- 3 نشانه‌ای که می‌گوید “رابطه شما بر اساس تنهایی است نه عشق”
- 3 نیاز اساسی برآورده نشده و تأثیر آنها بر روابط ما
- 16 نشانه‌ای که می‌گوید شما توسط والدین انتقادگر بزرگ شده اید.